Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Harmata

Protokolant: Małgorzata Florek

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2016 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: M. R.

przeciwko: Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o.o. w J.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Przemyślu V Wydziału Gospodarczego z dnia 2 grudnia 2015 r., sygn. akt V GC 223/15 upr

oddala apelację.

Sygn. akt. VI Ga 111/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 maja 2016r.

Powód M. R. wniósł o zasądzenie od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w J. kwoty 4 708, 19 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tytułem należności odsetkowej od nieterminowej zapłaty kwoty 79.759,00 zł wynikającej z faktury VAT nr (...)r. z dnia 3 grudnia 2014r., zważywszy na umowę powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 20.03.2014 r. zawartą pomiędzy powodem , a A. S..

We wniesionym sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozwany wniósł o oddalenie powództwa zarzucając , iż nie jest mu znana umowa z dnia 20.03.2014r. oraz zaprzeczając wystawieniu noty odsetkowej. Wniosek o oddalenie powództwa podtrzymał w piśmie z dnia 21.10.2015r., wystosowanym po doręczeniu mu odpisu pozwu z załącznikami zarzucając również brak wykazania należności dokumentami wobec przedłożenia faktury, wezwania do zapłaty, zawiadomienia o cesji wierzytelności, umowy powierniczego przelewu wierzytelności i potwierdzenia nadania przesyłki wyłącznie w kserokopiach , bez uwierzytelnienia.

Odpis w/w pisma został doręczony stronie powodowej w dniu 27.10.2015r.

Na rozprawie w dniu 2 grudnia 2015r. Sąd Rejonowy przeprowadził dowód z wyciągów bankowych z daty 21.09.2015r. wydruków z systemu internetowego oraz zeznań świadków D. S., I. W. i B. K., oddalił zaś wnioski dowodowe z umowy przelewu wierzytelności z dnia 20.03.2014r., pisma powoda z dnia 20 marca 2014r., noty odsetkowej z dnia 24 września 2014r., pisma z dnia 6 października 2014r. wraz z dowodem nadania, faktury VAT numer (...) z dnia 3 grudnia 2013r. uwagi na to, iż powód przedłożył te dokumenty wyłącznie w kserokopiach. Co do tego postanowienia powód nie złożył zastrzeżenia w trybie art. 162 kpc.

Po przeprowadzonej rozprawie Sąd Rejonowy wydał wyrok, w którym oddalił powództwo.

W uzasadnieniu dla niniejszego podał, iż jak wynikało z wyciągów bankowych z dnia 21.09.2015 r. Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w J. dokonało na rachunek bankowy powoda M. R. wpłaty kwot: 5.000 zł w dniu 13.03.2014 r. , w dniu 26.05.2014 r. 4.759 zł, w dniu 16.06.2014 r. 5.000 zł, w dniu 15.07.2014 r. 65.000 zł. Powód nie udowodnił jednak swojego roszczenia zarówno co do zasady jak i jego wysokości z uwagi na załączenie do pozwu jedynie kserokopii dokumentów wykazujących zasadność i wysokość wniesionego roszczenia jak też legitymacji procesowej czynnej, z uwagi na to, iż dokumenty w postaci umowy przelewu wierzytelności z dnia 20.03.2014 r. , pisma powoda z dnia 20.03.2014 r. , noty odsetkowej z dnia 24.09.2014 r. , pisma z dnia 6.10.2014 r. wraz z dowodem nadania, faktury VAT nr (...) z dnia 3.12.2013 r. przedłożył powód wyłącznie w kserokopiach. Zgodnie zaś z art. 129 § 1 -3 k.p.c. strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Artykuł 129 k.p.c. reguluje sytuację, gdy strona powołała się na dowód z dokumentu i to zarówno wtedy, gdy dołączyła jego odpis do pisma procesowego, jak i wtedy gdy nie złożyła go w sądzie. Przepis ten daje bowiem stronie prawo do zaznajomienia się z oryginałem każdego dokumentu, na jaki powołuje się strona przeciwna. Należy podkreślić, że ustawodawca, posługując się pojęciem dokumentu, rozumiał przez to oryginał dokumentu. Tam, gdzie oryginał może być zastąpiony przez odpis (np. odbitkę ksero), ustawodawca wyraźnie to zaznaczył. Z oryginałem dokumentu zrównany został jego odpis poświadczony za zgodność z oryginałem. Obowiązek złożenia oryginału dokumentu powstaje z chwilą zgłoszenia przez stronę przeciwną takiego żądania (ustnie lub w formie pisma procesowego) i powinien wówczas nastąpić jeszcze przed rozprawą, w każdym razie obowiązek taki powstaje najpóźniej na rozprawie. Nie poświadczona podpisem strony kserokopia nie jest dokumentem. Kserokopia dokumentu nie ma zatem mocy dowodowej i nie może stanowić podstawy do dokonywania ustaleń faktycznych. Skoro więc powód – reprezentowany w przedmiotowej sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem przedłożył wyłącznie kserokopie wyżej wymienionych dokumentów mających wykazywać zasadność i wysokość roszczenia objętego pozwem jak też legitymacji procesowej czynnej powoda to nie można na tej podstawie było poczynić ustaleń faktycznych, a tym samym uwzględnić wniesionego roszczenia z uwagi na brak jego udowodnienia.

W konsekwencji Sąd Rejonowy na podstawie art. 129 k.p.c. oraz art. 6 k.c. i 232 k.p.c. wniesione powództwo jako nie udowodnione oddalił.

Apelację od wyżej wymienionego rozstrzygnięcia wniósł pozwany, zaskarżając wyrok ten w całości i zarzucając:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy to jest:

- art. 230 kpc w zw. z art. 233 kpc na skutek pominięcia okoliczności, iż następujące fakty tj. istnienie zobowiązania pieniężnego wynikającego z faktury VAT nr (...) z dnia 3 grudnia 2013r. zawarcie skutecznie umowy cesji pomiędzy powodem a wierzycielem pierwotnym, zawiadomienie pozwanego o dokonanej cesji wierzytelności, zostały przyznane przez pozwanego w sposób konkludentny wobec niekwestionowania przez pozwanego faktu dokonania przelewu na konto bankowe pozwanego w dniu 13. kwietnia.2014r. kwoty 5000 zł, w dniu 26 maja 2014r. 4759 zł, w dniu 16 czerwca 2014r. kwotę 5000 zł, w dniu 15 lipca 2014r. kwoty 65 000 zł;

- 231 kpc w związku z art. 233 kpc na skutek przyjęcia za nieudowodniony istnienia obowiązku zapłaty przez pozwanego odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia w zapłacie kwoty wierzytelności głównej pomimo istnienia ku temu dostatecznych podstaw w z zebranym materiale dowodowym w postaci potwierdzeń dokonania przelewu przelewu na konto bankowe pozwanego w dniu 13. kwietnia.2014r. kwoty 5000 zł, w dniu 26 maja 2014r. 4759 zł, w dniu 16 czerwca 2014r. kwotę 5000 zł, w dniu 15 lipca 2014r. kwoty 65 000 zł oraz z ustawowego obowiązku zapłaty wynikającego wprost art. 481 kc;

- art. 233 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie oraz brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału to jest wyciągów bankowych załączonych do pisma powoda z dnia 21 września 2015r., z potwierdzeniem dokonania przez pozwanego na rzecz powoda przelewu kwoty w łącznej wysokości 79 759 zł tytułem zapłaty za fakturę VAT numer (...) z dnia 3 grudnia 2014 oraz przedłożonego w poświadczeniu za zgodność z oryginałem dokumentu w postaci dowodu nadania pisma z dnia 24 września 2014 zawierającego notę odsetkową wraz z wydrukiem z systemu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej, z których wynikało, iż powodowi przysługiwało względem pozwanego skuteczne roszczenie o zapłatę kwoty 79 759 zł tytułem zapłaty za fakturę VAT numer (...) z dnia 3 grudnia 2014r. , pozwany wiedział już że wyżej wymienione roszczenie o zapłatę przeszło w drodze umowy cesji zawartej z wierzycielem pierwotnym na powoda gdyż wyżej wymienioną kwotę uiszczał przelewem na rachunek bankowy powoda, pozwany uiszczał w. kwotę w częściach po wyznaczonym terminie zapłaty faktury co rodziło po stronie powoda uprawnienie do obliczenia odsetek skapitalizowanych od nieterminowych wpłat, powód nadał w tym dniu 25 września 2014r. do pozwanego przesyłkę zawierającą notę odsetkową z dnia 24 września 2014r., a pozwany skutecznie odebrał wyżej wymienioną przesyłkę, - w konsekwencji błędne ustalenie, iż powód nie zdołał udowodnić swojego roszczenia co do zasady i jak i jego wysokości.

- art. 246 kpc poprzez dopuszczenie dowodu z zeznań świadków D. S., I. W., B. K. na okoliczność ustaleń między pozwanym a poprzednikiem prawnym powoda dotyczących faktury VAT nr (...), podczas gdy w/w świadkowie wypowiadali się odnośnie treści dokumentu, który wymaga formy pisemnej, a wobec tego objęty jest zakazem dowodowym dowodzenia jego treści przez świadków odnośnie do treści czynności prawnej stwierdzonej wyżej wymienionym dokumentem, w szczególności wobec faktu, iż sąd meriti nie poczynił ustaleń odnośnie zgubienia, zniszczenia lub zabrania wyżej wymienionego dokumentu przez osobę trzecią,

- 505 ²⁸ kpc w związku z art. 503 § 1 kpc w związku z art. 6 kpc poprzez dopuszczenie przez sąd dowodu z zeznań w/w świadków, zgłoszonych przez pozwanego w piśmie procesowym z dnia 21 października 2015 podczas gdy ww. wnioski objęte były prekluzją dowodową wyznaczającą termin do zgłaszania wniosków dowodowych oraz twierdzeń w piśmie zawierającym sprzeciw od nakazu zapłaty,

- 505 ³⁷ kpc poprzez przyjęcie że powód nie wykonał wezwania sądu zawartego w piśmie z dnia 2 września 2015 podczas gdy powód wykonał w.w w całości.

W oparciu o w. w zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości poprzez zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kwoty 4708,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu za obie instancje; ewentualnie, o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. Ponadto na podstawie akt 382 kpc w związku z art. 241 kpc, pozwany wniósł o uzupełnienie i powtórzenie postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodów zgłoszonych przez powoda tj. umowy przelewu wierzytelności z dnia 20.03.2014 r. , pisma powoda z dnia 20.03.2014 r. , noty odsetkowej z dnia 24.09.2014 r. wraz z dowodem nadania i wydrukiem śledzenia przesyłek, pisma z dnia 6.10.2014 r. wraz z dowodem nadania, faktury VAT nr (...) z dnia 3.12.2013 r. na okoliczności wskazane w pozwie, których poświadczone za zgodność z oryginałem odpisy pozwany załączył do apelacji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest uzasadniona.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w istocie opierało się na stwierdzeniu, iż powód dochodząc kwoty 4 708, 19 zł tytułem należności odsetkowej naliczonej za opóźnienie w zapłacie kwoty 79 759 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 3 grudnia 2013r. nie wykazał zgodnie ze spoczywających nań ciężarem dowodu, okoliczności stanowiących podstawę dla niniejszego żądania.

Istotnie wskazać należy , iż powód formułując uzasadnienie żądania pozwu wskazał, iż w dniu 20 marca 2014r. zawarł z A. S. umowę o powierniczy przelew wierzytelności w wysokości objętej żądaniem pozwu to jest co do kwoty 4708,19 zł i stanowiła ona sumą skapitalizowanych odsetek ustawowych z tytułu nieterminowej zapłaty przez pozwanego kwoty 79 759 zł wynikającej z faktury VAT nr (...), płatnej do dnia 17 stycznia 2014r. którą pozwany uiszczał w częściach, po wynikającym z faktury terminie. Pozew wniesiony był w elektronicznym postępowaniu upominawczym, co powodowało że ujęto w nim listę dowodów, nie załączając dokumentacji w tym zakresie.

Od wydanego w sprawie nakazu zapłaty został wniesiony sprzeciw, który skutkował uchyleniem nakazu zapłaty i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu w P..

Sąd ten wezwał pełnomocnika do wniesienia pozwu w formie pisemnej na urzędowym formularzu w dwu egzemplarzach wraz załącznikami. W wykonaniu powyższego powód przedłożył pozew, dołączając tylko kserokopie dokumentacji powołanej jako dowody. Niniejsze zostało doręczone pozwanemu który ustosunkowując się do powyższego piśmie procesowym z dnia 21.10.2015r. zakwestionował przedłożone kserokopie wskazując, iż nie stanowią one podstawy dla uwzględnienia roszczenia gdyż nie stanowią dowodu.

Odpis w/w pisma został doręczony stronie powodowej w dniu 27.10.2015r. strona ta jednak w żaden sposób nie ustosunkowała się do niniejszego, nie przedkładając dokumentacji w wyżej wymienionym zakresie w uwierzytelnionym odpisie bądź oryginale.

Tym samym więc Sąd Rejonowy dla poczynienia ustaleń faktycznych i dokonania oceny w zakresie przysługującego powodowi uprawnienia do żądania kwoty objętej pozwem co do zasady i wysokości dysponował jedynie: czterema wyciągami z konta powoda z których wynikał fakt wpłaty przez pozwanego, data wpłaty, wysokość wpłat i tytuł w postaci faktury Vat nr (...)r. (k- 36-39), uwierzytelnioną kopią wyciągu z książki nadawczej, z którego wynikało, iż w dniu 25.09. 2014r. do pozwanego wystosowano korespondencję (k- 48) i wydrukiem śledzenie przesyłki, z którego wynikało iż korespondencja ta została doręczona pozwanemu w dniu 29 września 2014r. Na odbywającej się w dniu 2 grudnia 2015r. rozprawie ( drugiej już) za powoda nikt się nie stawił. Stąd Sąd Rejonowy prawidłowo oddalił wnioski dowodowe w zakresie umowy przelewu wierzytelności z dnia 20.03.2014 r. , pisma powoda z dnia 20.03.2014 r. , noty odsetkowej z dnia 24.09.2014 r., pisma z dnia 6.10.2014 r., faktury VAT nr (...) z dnia 3.12.2013 r. z uwagi na to, iż powód przedłożył te dokumenty wyłącznie w kserokopiach. Co do niniejszego postanowienia nie zostało zgłoszone zastrzeżenie w trybie akt 162 kpc brak więc podstaw dla złożenia w tym zakresie skutecznego zarzutu apelacyjnego. Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, iż postanowienie to było zasadne, a Sąd Okręgowy podziela trafną argumentację w tym zakresie wyrażoną przez Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu co do braku możliwości przeprowadzania dowodów z kserokopii, nie noszącej przymiotu dokumentów. W świetle powyższego, wbrew zarzutom apelacji brak było podstaw, aby w istocie jedynie na podstawie 4 wyciągów bankowych opisanych powyżej ustalić legitymację czynną powoda, wywodzoną przez niego wcale nie z faktu wpłat na rzecz powoda kwoty jak w w/w wyciągach, ale z faktu, treści i przedmiotu umowy zawartej w tym nią 20 marca 2014r. pomiędzy powodem, a A. S., na tej podstawie nabytej należności, w tym należności odsetkowej, daty wymagalności należności głównej, a w konsekwencji faktu opóźnienia. Niniejsze było konieczne dla ustalenia legitymacji czynnej powoda co do należności odsetkowej objętej żądaniem pozwu, ustalenia prawidłowości sposobu wyliczenia tej należności, umożliwiając weryfikację wysokości żądania.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena dowodów, a ściślej stwierdzenie iż przedłożone dowody były niewystarczające dla wykazania roszczenia jest prawidłowa i w ocenie Sądu Okręgowego nie narusza wskazanych w apelacji w tym zakresie norm procesowych , a to 230 kpc w zw z art. 233 kpc. Ocena ta mieści się w przysługującemu Sądowi Rejonowemu uprawnieniu dla swobodnej oceny dowodów i nie nosi ona przymiotu oceny dowolnej. Jest logiczna, wywiedzione zaś apelacji wnioskowanie w ocenie Sądu Okręgowego jest zbyt daleko idące, co zdaje się potwierdzać zakres wniosków dowodowych złożonych przecież już na etapie pierwszej instancji przez samego powoda. Dla wykazania roszczenia koniecznym jednak nie tylko zawnioskowanie , ale również przedłożenie tych dowodów, co umożliwiało Sądowi ich przeprowadzenie. Niniejszego jednak nie uczyniono co obligowało sąd do poczynienia ustaleń faktycznych na podstawie dostępnego materiału dowodowego, który to materiał okazał się niewystarczający.

Tym samym bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy okazało się przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków D. S., I. W. oraz B. K., choć zakwestionowana w apelacji dopuszczalność przeprowadzenia tych dowodów nie znajdowała uzasadnienia wobec treści art. 74 § 3 kc.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu, a to iż dowód z zeznań wyżej wymienionych świadków został przeprowadzony pomimo, iż wniosek nie został zawarty w sprzeciwie, to również ten zarzut nie zasługuje na uwzględnienie, skoro sprzeciw ten wnoszony był od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu elektronicznym.

W apelacji zawarto wniosek o przeprowadzenie dowodów z umowy przelewu wierzytelności z dnia 20.03.2014 r. , pisma powoda z dnia 20.03.2014 r. , noty odsetkowej z dnia 24.09.2014 r. wraz z dowodem nadania, pisma z dnia 6.10.2014 r. wraz z dowodem nadania, faktury VAT nr (...) z dnia 3.12.2013 r. jednak w ocenie Sądu Okręgowego wnioski dowodowe w tym zakresie jako złożone dopiero na etapie postępowania apelacyjnego podlegały pominięciu jako spóźnione, powód dowody te winien był przedłożyć na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego i brak było ku temu przeszkód.

Mając powyższe naukę co orzeczono jak sentencji na mocy art. 385 kpc w związku z art. 505 ¹¹ kpc.