VI GC 288/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Rzeszowie z 2016-12-20
Sygn. akt VI GC 288/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 grudnia 2016 r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Anna Harmata
Protokolant: Małgorzata Florek
po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2016 r. w Rzeszowie
na rozprawie
sprawy z powództwa: J. K.
przeciwko: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
o uchylenie uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki (...) Spółka z o. o. w S. z dnia 14 lipca 2016r. w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego Spółki
ewentualnie
o stwierdzenie nieważności uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki (...) Spółka z o. o. w S. z dnia 14 lipca 2016 r. w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego Spółki
I. oddala powództwo o uchylenie uchwały,
II. oddala powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały,
III. zasądza od powoda J. K. na rzecz pozwanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 1.097,00 zł (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,
IV. nakazuje pobrać od powoda J. K. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Rzeszowie kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych) tytułem uzupełnienia opłaty sądowej od pozwu.
sygn. akt VI GC 288/16
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 20 grudnia 2016 r.
Pozwem wniesionym w sprawie w dniu 5.08.2016 r. przeciwko A. (...) F. sp. o.o. powód J. K. wniósł o uchylenie uchwały nr 3 z dnia 14.07.2016 r. Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki (...) sp. o.o. w S. na podstawie art. 249 § 1 ksh w zw. z art. 250 ust. 2 ksh ze względu na sprzeczność zaskarżonej uchwały z umową spółki w tym, § 17 ust. 3 pkt 5, § 19 ust. 1 i § 19 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 19 ust. 5 umowy z uwagi na to, że zaskarżona uchwała jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i godzi w interesy spółki ewentualnie o stwierdzenie nieważności na podstawie art. 252 § 1 ksh w zw. z art. 250 ust. 2 ksh ze względu na podjęcie zaskarżonej uchwały z naruszeniem norm art. 235 § 1 i 2 ksh w zw. z art. 238 § 2 ksh i art. 239 § 1 ksh oraz art. 219 ksh.
W uzasadnieniu powód podał, iż jest udziałowcem mniejszościowym. Wskazał na postanowienia umowy dotyczące wymogu opiniowania uchwał przez Radę Nadzorczą. Dalej wskazał, że został zawiadomiony przez zarząd, iż 14.07.2016 r. odbędzie się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników spółki celem podjęcia uchwały w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego spółki z wyłączeniem prawa pierwszeństwa wspólników innych niż większościowy. Porządek obrad nie obejmował zgody i głosowania nad wyłączeniem prawa pierwszeństwa w objęciu udziałów. Powód brał udział w zgromadzeniu, wyraził sprzeciw co do wyłączenia jego prawa w objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym, zawnioskował o przedstawienie opinii Rady Nadzorczej w sprawie uchwał. Ostatecznie podjęto uchwałę nr 3 o podwyższeniu kapitału zakładowego, bez wyłączenia pierwszeństwa wspólników, przeciwko której powód zgłosił sprzeciw, wobec braku opinii Rady Nadzorczej, oraz nieobjęcia jej porządkiem obrad. Udziałowiec większościowy pokrył udziały wkładem niepieniężnym w postaci udziałów innej spółki, udział pozostałych wspólników miał zostać pokryty z kapitały rezerwowego. Powód zarzucił podjęcie uchwały w przedmiocie nieobjętym porządkiem obrad oraz brak wyceny aportów, brak opinii Rady Nadzorczej i informacji co do przyczyn podwyższenia kapitału, wpływu tego a spółkę, oraz przyczyn uzasadniających sposób pokrycia podwyższonego kapitału z kapitału rezerwowego i kosztem zysku.
Dalej powód podniósł, że uchwała została podjęta z naruszeniem umowy spółki, jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i godzi w interesy spółki, do jej podjęcia doszło z naruszeniem art. 238 § 2 ksh, art. 239 § 1 ksh, art. 219 ksh. Wspólnik większościowy podejmuje działania we własnym interesie, niezależnie od interesów spółki, bez uzasadnienia i z pominięciem pozostałych wspólników, marginalizuje Radę Nadzorczą.
Przytoczył argumenty odnośnie niewystarczającego określenia w zaproszeniu porządku obrad i podjęcia uchwały w przedmiocie nieobjętym w tym zaproszeniem, zmianę porządku obrad przez nieuprawniony organ, nie uprzedzenie Rady Nadzorczej o w seans inż. a tej zmianie.
W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.
Pozwany podniósł, że działania powoda ukierunkowane są na sparaliżowanie działania spółki. siódmyPozwany zaprzeczył pokrzywdzeniu wspólnika, jako że uchwała jest dla niego korzystna, podjęciu jej bez zgody Rady Nadzorczej, niezgodności z umową ani dobrymi obyczajami jak też interesem spółki, którego nie narusza pokrycie udziałów z kapitału rezerwowego utworzonego z czystego zysku, biorąc pod uwagę zestawienie stosunkowo marginalnej kwoty przeznaczonej na pokrycie udziałów z wartością kapitału rezerwowego jak i wartością aportu, który powiększył majątek. Porządek obrad został w zaproszeniu wskazany w sposób dostateczny, uchwała dotyczyła wskazanego porządku obrad. Pozwany wskazał na działania podczas zgromadzenia mające wykluczyć pokrzywdzenie mniejszościowego wspólnika, przy jednoczesnym podwyższeniu kapitału. Uchwala nie krzywdzi wspólnika, nie wymagając od niego objęcia udziałów, wniesienia wkładów, zachowuje proporcje w udziałach przy jednoczesnym wzroście ich nominalnej wartości, dając udział w zysku. Powód nie żądał udostępnienia opinii przez zgromadzeniem, ani nie uzależniał sposobu głosowania od jej treści skoro wobec jej braku, nie żądał odroczenia zgromadzenia. Pozwany wskazał też , iż sporna opinia została wydana, Rada Nadzorcza zaakceptowała uchwałę. Leżało to jednak wyłącznie w zakresie jej uprawnień z umowy spółki. Nawet brak takiej opinii nie prowadziłby do nieważności uchwały w świetle art. 17 ksh wobec braku ustawowego wymogu zgody. Wymogu opinii Rady Nadzorczej poprzedzającej uchwałę nie przewidywała także umowa spółki. Pozwany zaprzeczył, aby na mocy spornej uchwały spółka nabyła udziały, do czego wymagana jest zgoda w myśl art. 17 ust. 3 pkt 2 ksh. Objęcie udziałów jest czynnością odrębną od uchwały o podwyższeniu kapitału.
W piśmie procesowym z daty 3.10.2016 r. powód wdał się w polemikę z zarzutami pozwanego, podtrzymując dotychczasowe stanowisko i rozwijając argumentację na jego poparcie. Zaprzeczył przy tym podejmowaniu działań celem zakłócenia działalności spółki. Zakwestionował dowody z dokumentów w postaci uchwał Rady Nadzorczej oraz okoliczności i motywy ich podjęcia.
W piśmie procesowym z daty 2.011.2016 r. pozwany m.in. wyjaśnił okoliczności podjęcia uchwał przez Radę Nadzorczą, a to w formie obiegowej pisemnej, bez posiedzenia, co jest dopuszczalne w świetle ksh i umowy spółki.
W piśmie z daty 29.11.2016 r. pozwany ponownie ustosunkował się do zarzutu powoda kwestionującego uchwały Rady Nadzorczej rozwijając argumentację w zakresie drugorzędnego znaczenia opinii Ray Nadzorczej dla ważności uchwał czy podstaw ich uchylenia, wyjaśniając okoliczności ich podjęcia i podnosząc autentyczność podpisów na uchwałach . Pozwany zwrócił też uwagę na wyłączenie umową spółki, zgodnie z przepisami ksh prawa wspólnika do indywidualnej kontroli.
Na rozprawie w dniu 7.12.2016 r. powód wskazał, że nie kwestionuje autentyczności uchwał Rady Nadzorczej, podnosząc, że nie zostały podjęte przed odbyciem Zgromadzenia Wspólników z dnia 14.07.2016 r. Powód dodatkowo podniósł naruszenie umowy spółki w zakresie § 17 ust. 3 pkt 3 , jako że na podstawie spornej uchwały doszło do nabycia udziałów.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 14.07.2016 r. odbyło się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników spółki (...) sp. z o.o. w S..
W zgromadzeniu wzięli udział dwaj udziałowcy o łącznej sumie 381 355 głosów, co stanowiło 99,811 % kapitału zakładowego, t.j. reprezentowany przez pełnomocnika powód J. K. dysponujący 2 321 głosami oraz wspólnik (...) dysponujący 379 034 głosami.
dowody: dowody: akt notarialny z 14.07.2016 r. nr (...) k. 41-79,
Zawiadomienie w przedmiocie zwołania Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki, otrzymane przez powoda w zakresie porządku obrad wskazywało na powzięcie uchwały w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki z wyłączeniem prawa pierwszeństwa wspólników innych niż M. C..
dowody: zawiadomienie z daty 29.06.2016 r. k. 39-40,
W porządku obrad NZW wskazano w pkt 5 podjęcie uchwały w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego z wyłączeniem prawa pierwszeństwa wspólników innych niż (...).
Podczas zgromadzenia pełnomocnik powoda wniósł o uzupełnienie porządku obrad poprzez przedstawienie opinii rady nadzorczej spółki w sprawie planowanych uchwał na podstawie art. 19 ust. 2 pkt 5 umowy spółki. Wspólnik M. C. nie wyraził zgody, podnosząc, że zgoda rady nie jest wymagana do podjęcia uchwał objętych porządkiem obrad.
Powód reprezentowany przez pełnomocnika nie zgodził się na wyłączenie prawa pierwszeństwa wspólnika w objęciu udziałów. Powód wyraził także sprzeciw wobec propozycji podwyższenia kapitału zakładowego bez pominięcia prawa pierwszeństwa jako nieobjętego pierwotnym porządkiem obrad.
dowody: akt notarialny z 14.07.2016 r. nr (...) k. 41-79,
Na zgromadzeniu ostatecznie podjęto m.in. uchwałę nr 3 w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki poprzez podwyższanie wartości nominalnej istniejących udziałów.
Wartość nominalną udziałów wspólnika:
- (...) w L. powiększono o kwotę 1 510 900 zł. t.j. do kwoty 39 414 300 zł ,
- J. K. o kwotę 9 300 zł. t.j. do kwoty 241 400 zł.
- Przedsiębiorstwa (...) sp. o.o. o kwotę 200 zł. t.j. do kwoty 5 200 zł.
Na pokrycie podwyższenia wartości nominalnej udziałów wspólnikowi większościowemu zaoferowana została możliwość wniesienia aportu o wartości 7 322 662 zł. w postaci 28 000 udziałów w kapitale zakładowym spółki Zakład (...) sp. o.o. w S.. (...) miało złożyć oświadczenie o objęciu podwyższonej wartości nominalnej udziału w zamian za wkład, przy czym kwota 5 811 762 zł. stanowiąca nadwyżkę ponad wartość nominalną podwyższenia udziału /i kapitału zakładowego/ zostanie przeznaczona na kapitał zapasowy. Objęcie udziałów miało nastąpić w dniu podjęcia uchwały nr 3, wkład miał zostać wniesiony w terminie późniejszym na mocy odrębnej umowy zawartej pomiędzy (...) a spółką. Podwyższenie wartości nominalnej pozostałych wspólników miało nastąpić z kapitału rezerwowego utworzonego z czystego zysku zgodnie z art. 260 § 2 ksh. Za uchwałą oddano 379 034 głosy wspólnika większościowego. Powód głosował przeciwko uchwale swoimi 2 321 głosami. Powód zgłosił przeciwko uchwale sprzeciw do protokołu, który został zaprotokołowany, podnosząc podjęcie uchwały nieobjętej porządkiem obrad.
dowody: akt notarialny z 14.07.2016 r. nr (...) k. 41-79, wyciąg z wyceny spółki k. 198-201, lista wspólników na dzień 15.07.2016 r. k. 197,
Zgodnie z umową spółki (...) sp. z o.o. w S.. uprzedniej zgody Rady Nadzorczej wymagało stosownie do jej § 17 ust. 3:
- pkt 3 rozporządzenie lub nabycie jakichkolwiek aktywów trwałych lub prawa o wartości wyższej niż równowartość w złotych kwoty 60 000 zł.,
- pkt 5 tworzenie spółek lub innych podmiotów, nabywanie i zbywanie udziałów lub akcji w innych spółkach kapitałowych , nabywanie i zbywanie udziałów w spółkach osobowych oraz innych podmiotach , tworzenie zakładów, oddziałów lub przedstawicielstwa spółki, likwidacja spółek lub innych podmiotów, w których spółka uczestniczy, jak również łączenie, podział i przekształcanie takich spółek i podmiotów.
Stosownie do § 19 ust. 1 Rada Nadzorcza zobowiązana była wykonywać stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich gałęziach działalności spółki.
Stosownie do § 19 ust. 2 pkt 5 umowy do obowiązków i kompetencji Rady Nadzorczej należało opiniowanie wszelkich spraw wymagających uchwał Zgromadzenia Wspólników.
Stosownie do § 19 ust. 5 indywidualna kontrola wspólników działalności spółki została wyłączona.
dowody: akt założycielski spółki k. 21-38,akt notarialny rep (...) k. 176-1196,
W dacie poprzedzającej podjęcie spornej uchwały spółkę mającą zostać wniesioną na pokrycie udziałów Zakład (...) sp. o.o. w S. wyceniono na 7 322 662 zł. Rada Nadzorcza wiedziała o wycenie w/w spółki przez podmiot zewnętrzny A..
dowód : wyciąg z wyceny spółki k. 198-201, zeznania świadka B. K. rozprawa w dniu 7.12.2016 r. k.232 i n. , tłumaczenie korespondencji mail k. 230-231,
Czynności zmierzające do podwyższenia kapitału zakładowego i wniesienie aportem udziałów spółki j.w. rozpoczęły się jeszcze w 2015 r. w związku z optymalizacją procesów w spółce, za wiedzą i akceptacją Rady Nadzorczej, z którą spółka kontaktowała się za pośrednictwem wideokonferencji i mailowo.
W dacie 14.07.2016 r. Rada Nadzorcza spółki podjęła uchwałę nr 4/07/2016 w sprawie wydania opinii o projekcie uchwały zgromadzenia wspólników w dniu 14.07.2016 r. działając w oparciu o§ 19 ust. 2 pkt 5 umowy spółki, potwierdzając swoją pozytywną opinię w sprawie projektu uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. W szczególności w opinii Rady Nadzorczej w interesie spółki leżało nabycie wszystkich udziałów w kapitale zakładowym spółki Zakłady (...) specjalnych sp. o.o.
W dacie 15.07.2016 r. Rada Nadzorcza spółki podjęła uchwałę nr 5/07/2016 w sprawie wydania opinii o uchwałach zgromadzenia wspólników z dnia 14.07.2016 r. działając w oparciu o§ 19 ust. 2 pkt 5 umowy i pozytywnie opiniując wszystkie uchwały podjęte na zgromadzeniu z tego dnia, jako podjętych w interesie spółki.
dowody: uchwała RN nr 4/072016 z dnia 14.07.2016 r. k. 111 – 112,uchwała RN nr 5/072016 z dnia 15.07.2016 r. k. 113-114, zeznania świadka B. K. rozprawa w dniu 7.12.2016 r. k.232 i n. , tłumaczenie korespondencji mail k. 230-231,
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody z dokumentów tak prywatnych jak i urzędowych w postaci aktów notarialnych oraz tłumaczenia korespondencji mail. Sąd dał w tym wiarę dowodowi z uchwał Rady Nadzorczej z dnia 14.07.2016 r. i 15.07.2016 r. na okoliczność ich treści, mając na uwadze, iż powód nie kwestionował ostatecznie ich autentyczności jak i złożonych pod nimi podpisów. Z treści powołanych dokumentów bez wątpienia wynikała okoliczność powzięcia uchwał o wskazanej w nich treści. Fakt zaś okoliczności ich powzięcia, a to przed zgromadzeniem czy po jest w sprawie kwestią drugorzędną, o czym mowa będzie w dalszej części uzasadnienia, stąd nie wymagała ustalenia.
Sąd nadto oddalił wniosek dowodowy powoda o przesłuchanie w charakterze świadków członków Rady Nadzorczej przed sądem krajowym, a to z uwagi na stałe miejsce pobytu świadków za granicą i wniosek pozwanego o ich przesłuchanie w drodze pomocy prawnej przez sąd wezwany w oparciu o przepisy prawa międzynarodowego. Strony ponadto cofnęły wnioski dowodowe z zeznań w/w świadków, pozwany w ogóle wobec wyjaśnień co do zarzutu powoda odnośnie spornych uchwał Rady Nadzorczej, który ostatecznie nie kwestionował ich autentyczności, powód zaś w zakresie w jakim mieli być przesłuchani w miejscu ich stałego pobytu za granicą w drodze pomocy prawnej. Sąd dał wiarę dowodom z korespondencji mail przedłożonej na rozprawie w dniu 7.12.2016 r. jako, że z ich treść, pochodzenie i okoliczności powstania potwierdziła świadek B. K., zeznając, iż brała udział w wymianie tej korespondencji i że dotyczyła ona czynności poprzedzających podwyższenie kapitału i konsultacji tegoż z Radą Nadzorczą pozwanej spółki. Sąd dał wiarę świadkowi B. K., która pełniła funkcję członka zarządu pozwanej spółki, stąd posiadała bezpośrednie informacje w w/w zakresie. Zeznania świadka są konsekwentne i spójne z pozostałym materiałem dowodowym.
Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd pominął dowody na okoliczność postępowań sądowych z udziałem stron niniejszego postępowania jako niemające znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Powód domagał uchylenia uchwały NZW nr 3 z dnia 14.07.2016 r.
Stosownie do art. 249 § 1 ksh uchwała wspólników sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i godząca w interesy spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały.
W pierwszym rzędzie należy zaznaczyć, że sprzeczność uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zarówno z dobrymi obyczajami jak i z umową spółki nie są samodzielnymi przesłankami uzasadniającymi uwzględnienie powództwa o uchylenie tej uchwały (art. 249 § 1 ksh). Koniecznym jest wykazanie jeszcze co najmniej jednej z dwóch przesłanek wskazanych w art. 249 § 1 ksh w drugim zdaniu koniunkcji, a więc godzenia w interesy spółki lub pokrzywdzenia wspólnika /por. teza i uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 10 marca 2016 r. III CZP 1/16/.
Tymczasem powód, na którym spoczywał w tym zakresie ciężaru dowodzenia /art. 6 kc/ nie wykazał naruszenia sporną uchwałą tak interesu wspólników jak interesu spółki, nie powołując na powyższe nie tylko przekonywującej argumentacji, ale co istotne w sprawie, także materiału dowodowego. Nie przekonuje argument naruszenia interesu powoda z powodu pokrycia udziałów z kapitału rezerwowego utworzonego z czystego zysku poprzez uszczuplenie tego zysku. Powód nie operuje w tym zakresie konkretnymi danymi i argumentami. Powyższe zaś nie ma prostego negatywnego przełożenia na interes wspólnika, już tego względu, że jest to zysk spółki, nadto po jego stronie doszło do przysporzenia w postaci zwiększenia wartości udziałów powoda. Słusznie zaś zauważył pozwany, że uchwała nie wymaga od powoda objęcia udziałów, wniesienia wkładów,/art. 260 ksh/ zachowuje proporcje w udziałach przy jednoczesnym wzroście ich nominalnej wartości, dając udział w zysku. Powyższe przemawia przeciwko tezie o pokrzywdzeniu wspólnika.
Nie narusza tak interesu wspólnika, spółki czy dobrych obyczajów niepoinformowanie powoda o motywach i powodach podwyższenia kapitału zakładowego czego dalszą konsekwencją miało być wniesienie do spółki aportem innej spółki, skoro posunięcie to akceptowała Rada Nadzorcza , a wspólnicy zostali wyłączeni od indywidualnej kontroli postanowieniami aktu założycielskiego /art. 213 § 3 ksh./. Nie przekonuje także gołosłowny zarzut naruszenia interesu spółki także w świetle okoliczności, że do jej majątku wszedł składnik o znacznej wartości, przewyższający wartość nominalną podwyższenia, nadwyżka zaś została przeznaczona na kapitał zapasowy. Powód nie przedstawił żadnego materiału dowodowego podważającego wycenę spółki, której udziały miały pokryć podwyższenie udziału wspólnik większościowego.
Już powyższe t.j. brak naruszenia interesu spółki czy wspólników czyni powództwo o uchylenie uchwały bezzasadnym.
Abstrahując od powyższego powód nie wykazał także naruszenia umowy czy też dobrych obyczajów.
Nie został naruszony 17 ust. 3 pkt 3 i pkt 5 aktu założycielskiego spółki, zgodnie z którym rozporządzenie lub nabycie aktywów trwałych lub prawa o wartości wyższej niż równowartość w złotych kwoty 60 000 zł. , czy nabywanie udziałów w innych spółkach wymagało zgody Rady Nadzorczej.
Na mocy uchwały zgromadzenia nie przeszło jeszcze na spółkę prawo do udziałów. Aby skutecznie wnieść wkład niepieniężny na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego w sp. z o.o. nie wystarczy samo podjęcie stosowanej uchwały przez zgromadzenie wspólników, złożenie przez wspólnika wnoszącego aport oświadczenia o objęciu udziałów oraz zgłoszenie podwyższenia kapitału zakładowego do sądu rejestrowego, lecz dodatkowo koniecznym jest zawarcie odrębnej umowy o charakterze rzeczowym pomiędzy wspólnikiem wnoszącym aport a spółką. Z art. 155 § 1 k.c. wynika ograniczenie czynności prawnych o podwójnym skutku zobowiązująco-rozporządzającym wyłącznie do umów, a nie innych czynności prawnych.
Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie wyrażającym pogląd, że uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego nie odnosi skutku zobowiązująco-rozporządzającego (art. 155 § 1 kc), ponieważ nie stanowi ona oświadczenia woli stanowiącego element umowy o podwójnym skutku zobowiązującym i rozporządzającym (wyr. SN z 19.10.2006 r., V CSK 215/06 , Legalis; J. Grykiel, Wniesienie aportu do spółki z o.o., PPH 2014, Nr 4, s. 48 i n.).
Spółkę reprezentuje zarząd, nie zgromadzenie wspólników i to zarząd zawiera umowy z podmiotami trzecimi na mocy której spółka nabywa prawa. Na zgromadzeniu wspólników, wspólnik tylko skutecznie zobowiązał się do przeniesienia na spółkę praw będących przedmiotem aportu. W przedmiotowej sprawie brak oświadczenia spółki reprezentowanej przez zarząd, które można by uznać za element umowy cywilnoprawnej, w przedmiocie przeniesienia własności udziałów. Zresztą powyższe znalazło wprost wyraz w treści uchwały w której wskazano, że wkład zostanie wniesiony w terminie 14 dni w drodze odpowiedniej umowy zawartej pomiędzy spółką a wspólnikiem.
Nie zostało naruszone postanowienie umowy w zakresie jej § 19 ust. 1 jak też § 19 ust. 2 pkt 5 , a dotyczących zobowiązania Rady Nadzorczej do nadzoru na działalnością spółki i opiniowania wszelkich spraw wymagających uchwał. W umowie spółki nie wskazano, aby uchwały Zgromadzenia Wspólników miały być poprzedzone uchwałą Rady Nadzorczej w przedmiocie wydania opinii. Jednocześnie zaś z treści uchwał Rady Nadzorczej wynikało, iż ta uczestniczyła w uzgadnianiu kwestii dotyczących podwyższenia kapitału zakładowego, tym samym spełniając rolę nadzorczą /§ 19 ust. 1 umowy spółki/. Opinia w przedmiocie tak planowanej uchwały jak i jej ostatecznego kształtu została wydana /§ 19 ust. 2 pkt 5 umowy spółki/. Już w uchwale z dnia 14.07.2016 r., która jak to wskazano niekoniecznie musiał poprzedzać sporną w sprawie uchwałę Zgromadzenia Wspólników wynika, że Rada Nadzorcza „potwierdza” swoją pozytywną opinię dotyczącą propozycji podwyższenia kapitału zakładowego. Okoliczność bieżącego konsultowania czynności i pozytywnej opinii zmierzających do powzięcia spornej uchwały Rady Nadzorczej potwierdził także świadek w osobie byłego członka zarządu pozwanej spółki. Brak w przedmiotowi sprawie podstaw do stwierdzenia, że podjęcie spornej w sprawie uchwały nr 3 w jakikolwiek sposób przeszkodziło czy uniemożliwiało Radzie Nadzorczej realizację jej zadań w ramach ustalonych umową kompetencji.
Nie godzi w ocenie Sądu w dobre obyczaje niekonsultowanie z powodem czynności dotyczących spraw spółki, jak też nieprzedstawienie mu danych leżących u podstaw pozytywnej opinii Rady Nadzorczej, skoro zgodnie z postanowieniami aktu założycielskiego zgodnymi z art. 213 § 3 ksh, indywidualna kontrola wspólników została wyłączona /§ 19 ust. 5 umowy spółki/. W związku z tym, że prawo do kontroli zawiera w sobie prawo do informacji, wyłączenie prawa do kontroli, zgodnie z art. 213 § 3 ksh, prowadzi do pozbawienia wspólników prawa do informacji o spółce. Wspólnicy chcąc zachować prawo do informacji, powinni sobie je zagwarantować poprzez wprowadzenie odpowiedniego zapisu w umowie spółki. Rolę kontrolną przejęła Rada Nadzorcza, a jej aprobata dla treści spornej uchwały czy to na etapie poprzedzającym jej powzięcie, jak i po jej powzięciu, została w sprawie wykazana.
Wobec oddalenia powództwa w zakresie żądania zgłoszonego w pierwszym rzędzie, a to uchylenie uchwały, aktualnym stało się rozważenie rozpoznania żądania w zakresie powództwa o stwierdzenie nieważności spornej uchwały.
Stosownie do treści art. 252 § 1 zd. 1 ksh osobom lub organom spółki, wymienionym w art. 250, przysługuje prawo do wytoczenia przeciwko spółce powództwa ewentualnego o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą.
Powód zarzucił naruszenie art. 235 § 1 i 2 ksh w zw. z art. 238 § 2 ksh i art. 239 § 1 ksh oraz art. 219 ksh.
Sprzeczność z ustawą obejmuje naruszenie przepisów kodeksu spółek handlowych lub innych ustaw i aktów prawnych zrównanych z ustawami, wydanych na ich podstawie rozporządzeń wykonawczych, a także ratyfikowanych umów międzynarodowych. Chodzi więc o naruszenie bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa. Przesłanki do stwierdzenia nieważności uchwały mogą mieć charakter materialny, ale i formalny.
W przedmiotowej sprawie powód podnosił zarzut naruszeń formalnych. Uchybienia formalne mogą być jednak podstawą powództwa o stwierdzenie nieważności tylko wtedy,
gdy mogły mieć wpływ na jej treść (por. wyrok SN
z dnia 26.03.2009r., I CSK 253/08, niepubl. ). Wychodząc z założenia racjonalności ustawodawcy należy uznać, że nieprawidłowości o charakterze formalnym, mające miejsce przed odbyciem zgromadzenia, na etapie jego zwoływania , nie pociągają za sobą automatycznie sprzeczności uchwały walnego zgromadzenia z ustawą. Samo wadliwe zwołanie zgromadzenia lub podjęcie uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad nie stanowi wyłącznej przesłanki eliminacji jej z obrotu. ( wyrok SA w Katowicach z dnia 24.10.2012r. V ACa 417/12) W ocenie Sądu Okręgowego powód nie wykazał, iż doszło do uchybień formalnych w przebiegu zgromadzenia które, mogły mieć istotny wpływ na fakt podjęcia spornej uchwały, również zważywszy na proporcje w zakresie wartości posiadanych udziałów. Stwierdzić również należy, iż stosownie do art. 238 § 2
ksh
w zaproszeniu należy oznaczyć dzień, godzinę i miejsce zgromadzenia wspólników oraz szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej zmiany umowy spółki należy wskazać istotne elementy treści proponowanych zmian. Stosownie zaś do art. 239 § 1 ksh
w sprawach nieobjętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego powzięcia uchwały.
Szczegółowy porządek obrad oznacza, że nie można określać poszczególnych punktów zbyt ogólnie z drugiej strony oczywistym jest, że jest także konieczna pewna elastyczność w formułowaniu porządku obrad. Porządek obrad zgromadzenia wspólników spółki z o.o. należy sformułować na tyle szczegółowo, na ile w danej sytuacji można to uczynić zgodnie z najlepszą wiedzą na dzień zwoływania tego zgromadzenia. Oznaczenie porządku obrad zgromadzenia wspólników według art. 238 § 2 k.s.h. musi być na tyle dokładne, żeby było jasne, co będzie rzeczywistym przedmiotem obrad. Oznaczenie według art. 238 § 2 zd. 2 ksh szczegółowego porządku obrad zgromadzenia wspólników spółki z o.o. dopuszcza jego zwięzłe sformułowanie i nie wymaga wskazywania brzmienia planowanych uchwał, sprzeciwia się jednak czynić to ogólnikowo oraz tak niedokładnie, że wprowadza wspólników w błąd. /wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2009 r. I CSK 406/08/. Pojęcie „szczegółowy porządek obrad”, o którym stanowi art. 238 § 2 KSH nie oznacza, aby zwołując zgromadzenie wspólników należało podać w tym porządku obrad konkretną treść uchwały, która może być jedynie w takim brzmieniu przedmiotem głosowania. Innymi słowy porządek obrad ma wskazywać co ma być przedmiotem uchwały, a nie jaka ma być jej treść.
W przedmiotowej sprawie zawiadomienie spełniało wymogi z art. 238 § 2 ksh jako, że w zawiadomieniu wskazując porządek obrad wymieniono uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki z wyłączeniem prawa pierwszeństwa wspólników innych niż M. C..
W ocenie Sądu powyższe nie wykluczało ostatecznego przegłosowaia uchwały z pominięciem wyłączenia prawa pierwszeństwa. Wspólnik prawidłowo zawiadomiony miał dostateczne podstawy do rozważenia swojej obecności na zgromadzeniu i przygotowania się do dyskusji co do przedmiotu uchwały. Taka dyskusja się odbyła, uwzględniono też stanowisko powoda co do wyłączenia prawa pierwszeństwa. W świetle powyższych rozważań zmiana podjętej uchwały w tym zakresie, w stosunku do tej wskazanej w zawiadomieniu, nie stanowi o tym, że uchwałę podjęto w przedmiocie nieobjętym porządkiem obrad.
Podsumowując zawiadomienie odpowiadało wymogom z art. 238 § 2 ksh uchwały zaś nie podjęto w sprawie nie objętej porządkiem obrad - art. 239 ksh.
Niezrozumiałym jest zarzut naruszenia art. 235 § 1 / 2 ksh, skoro powód nie kwestionował zwołania zgromadzenia przez powołany do tego organ, a tej kwestii dotyczy wskazany przepis.
Niezasadnym był także zarzut naruszenia art. 219 ksh określający zadania rady nadzorczej. Pośród nich nie ma wymaganej zgody Rady Nadzorczej na podjęcie przez Zgromadzenie Wspólników uchwały w przedmiocie czy to podwyższenia kapitału zakładowego czy nabycia udziałów innej spółki. Jednocześnie w myśl art. 17 § 1 ksh wyłącznie wymóg zgody właściwego organu na dokonanie danej czynności prawnej przewidziany ustawą może skutkować nieważnością czynności prawnej. Ponadto w art. 17 ksh mowa jest o czynności zewnętrznej, a taką nie jest uchwała zgromadzenia wspólników. W myśl też art. 17 § 2 ksh zgoda taka może zostać wyrażona po dokonaniu tej czynności, w niniejszej sprawie zaś Rada Nadzorcza wydała opinię pozytywną.
Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo o uchylenie uchwały na podstawie art. 249 § 1 ksh orzekając jak w pkt I wyroku oraz powództwo ewentualne o stwierdzenie nieważności uchwały na podstawie art. 252 § 1 ksh orzekając jak w pkt II wyroku.
W przedmiocie kosztów postępowania na które postronnie pozwanego złożyła się opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł. i koszt zastępstwa procesowego 1080 zł. Sąd orzekł w pkt III mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania i art. 98 kpc.
W przedmiocie opłaty od powództwa ewentualnego w wysokości 2 000 zł. Sąd orzekł mając na uwadze, że powód może zgłosić w pozwie obok żądania głównego żądanie ewentualne, na wypadek nieuwzględnienia żądania sformułowanego jako podstawowe i usytuowane na pierwszym miejscu. W razie uwzględnienia przez sąd żądania przedstawionego jako pierwsze, rozpoznanie żądania ewentualnego staje się bezprzedmiotowe. Powinność uregulowania opłaty od żądania ewentualnego powstanie dopiero w przypadku nieuwzględnienia pierwszego żądania /por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 .10. 2013 r. III CZP 58/13 postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1987 r., I CZ 55/87; z dnia 6 grudnia 2006 r., IV CZ 96/06; z dnia 28 października 2008 r., I PZ 25/08/, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
Osoba, która wytworzyła informację: Anna Harmata
Data wytworzenia informacji: