VI GC 148/16 - wyrok Sąd Okręgowy w Rzeszowie z 2017-04-28
Sygn. akt VI GC 148/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 kwietnia 2017 r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Marta Zalewska
Protokolant: sekr.sądowy Agnieszka Kozłowska
po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2017 r. w Rzeszowie
na rozprawie
sprawy z powództwa: M. K.
przeciwko: (...) Spółka z o. o. we W.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego (...) Spółka z o. o. we W. na rzecz powoda M. K. kwotę 223.840,32zł (dwieście dwadzieścia trzy tysiące osiemset czterdzieści złotych trzydzieści dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
- 80.941,06zł od dnia 1 marca 2016r. do dnia zapłaty
- 40.235,26zł od dnia 30 marca 2016r. do dnia zapłaty
- 65.764zł od dnia 1 marca 2016r. do dnia zapłaty
- 21.383,55zł od dnia 1 marca 2016r. do dnia zapłaty
- 15.516,45zł od dnia 30 marca 2016r. do dnia zapłaty
II. w pozostałej części oddala powództwo
III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 25.777,16zł (dwadzieścia pięć tysięcy siedemset siedemdziesiąt siedem złotych szesnaście groszy) tytułem kosztów procesu
IV. zarządza zwrot powodowi od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Rzeszowie kwoty 132,84zł (sto trzydzieści dwa złote osiemdziesiąt cztery grosze) tytułem niewykorzystanej zaliczki na wydatki.
Sygn.akt VI GC 148/16
Uzasadnienie wyroku z dnia 28.04.2017r.
Powód M. K. wniósł o zapłatę od pozwanego (...) sp. z o.o. we W. kwoty 223.840,32zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1.03.2016r. i kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w dniu 12.06.2015r. zawarł umowę oraz kolejno aneksy i poczynił uzgodnienia w ramach których zrealizował rurociąg kanalizacji światłowodowej relacji 105 i 134. W oparciu o dokonane przez Prezesa Zarządu pozwanej spółki pomiary i kwoty wskazywane w korespondencji mailowej powód wystawiał faktury i otrzymywał zapłatę za wykonane prace. Pozwany nie zapłacił za 1224mb rurociągu relacji 134 oraz 715 mb rurociągu relacji 105, zaś w korespondencji mailowej z dnia 12.01.2016r. i 11.02.2016r. pozwany uznał należności za te relacje w wysokości 151.984zł netto za relację 134 i 30.000zł netto za relację 105. Powód wskazał, iż prace wykonał w połowie roku 2015, a ich odbiór nastąpił z opóźnieniem, jako że pozwany dokonywał pomiarów i kontroli. Prace te zostały odebrane przez inwestora bez uwag. Po wystawieniu faktury Prezes zarządu pozwanego w rozmowie telefonicznej oświadczył, iż wie o zobowiązaniu, lecz zapłaci, kiedy będzie chciał.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 42-50) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. Zgłosił zarzut potrącenia kwoty 352.109.,80zł objętej notą księgową nr (...) z dnia 25.04.2016r. z tytułu naliczenia kary umownej wynikającej z § 7 ust. 1.3. umowy z dnia 12.06.2015r. z wierzytelnością powoda dochodzoną pozwem. Podniósł zarzut przedwczesności powództwa, zarzucając iż umowa została wykonana nieprawidłowo, jak również powód nie zakończył jej wykonania. W ramach inwentaryzacji powykonawczej ustalono bowiem, że przebieg rurociągu zrealizowanego przez powoda nie pokrywa się z trasą nakreśloną w przekazanej powodowi dokumentacji projektowej. Ponadto powód nie dostarczył pozwanemu dokumentacji powykonawczej zgodnie z § 1 umowy, co powoduje, iż powód nie wykonał umowy i pozostaje do dnia sprzeciwu w opóźnieniu. Podpisanie przez pozowanego protokołów odbiorów stanowiło jedynie potwierdzenie, że sieć została wybudowana przez powoda, co nie oznacza, iż została prawidłowo umiejscowiona pismem z dnia 7.03.2016r. pozwany poinformował o powyższym powoda, a w odpowiedzi z dnia 10.03.2016r. powód odmówił uznania wszelkich roszczeń pozwanego. Okres opóźnienia wynika z § 2 aneksu do umowy z dnia 18.08.2015r., gdzie termin wykonania umowy strony określiły na 21.09.2015r., a zatem do dnia 25.04.2016r. (data sporządzenia sprzeciwu) powód pozostaje w opóźnieniu 250 dni, co stanowi kwotę wynikającej z noty księgowej wystawionej w dniu 25.04.2016r. W dacie 25.04.2016r. pełnomocnik pozwanego złożył oświadczenie o potrąceniu. Ponadto ewentualnie z ostrożności procesowej pozwany z tytułu wadliwego wykonania części robót zgłosił zarzut obniżenia wynagrodzenia o 70.000zł . Na powyższe powołała biegłego sądowego (pkt III sprzeciwu). Pozwany zarzucił też, iż za całość prawidłowo wykonanej umowy powód mógłby żądać kwoty 327.544.zł netto (402.879,12 brutto), bowiem zrealizował 3000mb kanalizacji w zakresie relacji 105, 9499mb relacji 134 i 1035 mb relacji 135. Za relację nr 134 i 135 umowne wynagrodzenie wynosiło 16zl netto, zaś za relację 105: 21 zł netto. Na podstawie faktur zaliczkowych pozwany wypłacił powodowi dotychczas kwotę 259.070,57zł. Tym samym w przypadku prawidłowego wykonania umowy powód mógłby dochodzić co najwyżej kwoty 143.808,55zł brutto ( 402.879,12zł – 259.070,57zł). Pozwany zarzucił też, iż zgodnie z treścią umowy wynagrodzenie miało być płatne: 80% po dokonaniu odbioru przejściowego w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury, 20% po odbiorach końcowych w terminie 60 dni od daty wystawienia faktury. Powód traktuje faktur ę objętą żądaniem pozwu jako fakturę końcową, zatem płatność jej powinna nastąpić w terminie 60 dni od daty jej wystawienia, przy czym faktura zostatała wysłana do pozwanego dnia 16.02.2016r. a doręczona w dniu 23.02.2016r., zatem termin płatności przypadał na 23.04.2016r. Powód wytoczył powództwo na etapie braku wymagalności należności, a wobec niewykonania umowy w terminie nie było podstaw do wystawienia faktury a powództwo jako przedwczesne winno zostać oddalone, jak również kosztami procesu winien zostać obciążany powód, nawet gdyby Sąd uwzględnił powództwo. Treść maila z daty 12.01.2016r. i 11.02.2016r. nie stanowi uznania długu, bowiem pozwany sporządzając te maile był w przeświadczeniu, że powód prawidłowo realizuje prace, co dawało podstawę do realizowania faktur. Nie można mówić o uznaniu długu przed jego powstaniem, na co wskazuje słowo „pozostanie”.
W odpowiedzi (k. 103 a- 106) powód podtrzymał żądanie pozwu. Zarzucił, iż prace wykonał prawidłowo. Po oddaniu prac powód nie był wzywany do przeglądu czy wizji w terenie celem ustalenia ewentualnych usterek. Jeżeli nawet istnieją odstępstwa w zakresie przebiegu trasy rurociągu, to za powyższe powód nie odpowiada, gdyż wykop i prace realizował w poparciu o wytyczne w terenie geodety pozwanego i jego zleceniodawcy oraz bezpośredniego nadzoru inwestora, a zgodnie z umowa powód nie odpowiadał za usługi geodezyjne w terenie. Pozwana dostarczała mapy wybiórczo, z opóźnieniem, a skala nie pozwalała na dokładną weryfikację w terenie. Powód wykonał prace w terminie i prawidłowo, na co wskazuje fakt, iż zostały odebrane przez inwestora. Powód zakwestionował też długości wykonanych przez powoda prac, a wskazanych przez pozwanego w sprzeciwie. Przyznał wysokość wysokości umówionego wynagrodzenia za poszczególne relacje i dodał, iż strony umówiły się na prace dodatkowe z dodatkowym wynagrodzeniem za tzw. przewierty oraz montaż zasobników. Dołączył do powyższego faktury VAT oraz dowody ich zapłat. Wskazał, iż z uwzględnieniem prac dodatkowych łączna wartość wykonanych prac opiewa na kwotę 514.103zł netto (632.346,69zł brutto), z czego pozwany zapłacił 404.432,45zł brutto. Biorąc pod uwagę odbiór końcowy przedmiotu umowy między inwestorem a generalnym wykonawcą roszczenie na datę złożenia pozwu było wymagalne.
W kolejnym piśmie (k.297- 301) powód dokonał szczegółowego rozliczenia dotychczas zapłaconych kwot na należności objęte fakturami za poszczególne relacje. W odpowiedzi pozwany (k.359-362) wniósł o dopuszczenie dowodu z raportu kwartalnego (...) S.A. za IV kwartał 2016r. na okoliczność naliczenia przez T. T. spółce (...) kar umownych w związku z nieprawidłowym wykonaniem przez N. umowy, gdzie część zakresu tej umowy wykonywał pozwany i powód. Pozwany zaprzeczył, iż powód wykonał roboty dodatkowe. Ponadto zarzucił, iż powód nie udowodnił rzeczywistego kosztu wykonania tych prac. Powołując się na stanowisko powoda faktura została doręczona pozwanemu w dniu 17.02.2016r., co stawiało w wymagalność roszczenia powoda w dniu 18.04.2016r. Dołączone przez powoda porozumienie z dnia 19.02.2016r. bez podpisów stron nie może być podstawą do uznania złożenia przez pozwanego jakichkolwiek oświadczeń. Powód nie wykazał, iż zrealizował prace zgodnie z geodezyjnym wytyczeniem w terenie. Przyznał, iż powód nie odpowiadał za błędy projektowe, co nie oznacza, że nie odpowiada za fakt iż prace wykonał niezgodnie z wytyczeniem geodezyjnym. Zaprzeczył, iż pozwany uniemożliwił powodowi realizację przebudowy sieci, co może wykonać w każdej chwili.
Za zgodą stron Sąd skierował strony do mediacji (postanowienie k. 98), ale pozwany wedle informacji mediatora nie stawił się na posiedzenie mediacyjne, mimo iż to pozwany w sprzeciwie zainicjował mediację, a powód wyraził zgodę na postępowanie mediacyjne (pismo mediatora k. 142).
Sąd ustalił co następuje:
W dniu 12.06.2015r. strony zawarły umowę, na mocy której powód zobowiązał się do m.in. budowy rurociągu pod kabel światłowodowy, budowy studni oraz zasobników kablowych, połączenia wybudowanych rurociągów i przeprowadzenie testów- kalibracja i ciśnienie, przygotowanie niezbędnych materiałów według wytycznych inwestora do dokumentacji powykonawczej przygotowanej przez pozwanego jako zamawiającego. Powód jako wykonawca umowę miał realizować zgodnie z dokumentacją techniczną oraz Programem Funkcjonalno- Użytkowym. Zleceniodawca czyli pozwany zobowiązał się do sporządzenia przez wyznaczonego przez siebie geodetę operatu wykonawczego i wskazania granic działek przy zbliżeniu do granicy na odległość 0,5m i wykonawca nie ponosił odpowiedzialności za błędy wynikające z błędów projektowych czy błędów popełnionych przez geodetę. Strony ustaliły termin realizacji umowy: 15.08.2015r., który następnie aneksowały na 21.09.2015r. Wykonawca miał dokonać zgłoszenia gotowości do odbioru, a odbiór końcowy miał zostać dokonany w terminie wyznaczonym przez inwestora i jeżeli odbiór ten odbył się z wynikiem pozytywnym, to wówczas strony uznały, iż wykonawca wykonał należycie przedmiot umowy w terminie umówionym. Dopiero podpisany protokół odbioru upoważniał wykonawcę do wystawienia faktury VAT. Osobą reprezentująca pozwanego był R. D. (1), wykonawcę M. K.. Dokumentem potwierdzającym wykonanie przedmiotu umowy miał być podpisany przez inwestora bądź pozwanego końcowy protokół odbioru z wynikiem pozytywnym. W przypadku stwierdzenia w toku odbioru niewykonania odbieranej części, bądź wad czy usterek, miał być spisany protokół z wynikiem negatywnym, a zleceniodawca nie dokonywał odbioru. Po usunięciu stwierdzonej wady miała się rozpocząć kolejna procedura odbioru. Strony ustaliły wynagrodzenie netto: 16zł za 1 mb wybudowanego rurociągu+ VAT. Inwestorem było (...), generalnym wykonawcą spółka (...), kolejnym wykonawcą (...) SA, jego wykonawcą pozwany, a końcowym powód ( tzw. podwykonawstwo – okoliczność niesporna) i podstawą wystawienia faktury końcowej na pełną kwotę wykonanych zadań miał być protokół odbioru końcowego pomiędzy tymi podmiotami. Wynagrodzenie miało być płatne w następujący sposób: 80% po dokonaniu odbioru przejściowego w terminie 30 dni od daty wystawienia przez wykonawcę faktury VAT i 20% po odbiorach końcowych w terminie 60 dni od daty wystawienia przez wykonawcę faktury VAT. Strony dopuściły wystawianie przez wykonawcę faktur zaliczkowych, jak również odbiory częściowe w zakresie prac ulegających zakryciu na bieżąco, codziennie przez kierownika wskazanego przez pozwanego lub inspektora nadzoru. Za opóźnienie w wykonaniu zadania strony ustaliły karę umowną w wysokości 0,5% wynagrodzenia netto obliczonego na podstawie zleconych prac. Wszelkie zmiany i uzupełnienie umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zakres rzeczowy strony sprecyzowały w Załączniku nr 1 jako orientacyjny i była to relacja nr 135 w postaci budowy rurociągu o długości około 7100mb i relacja nr 134 w postaci budowy rurociągu o długości około 10500mb. W aneksie z dnia 18.08.2015r. strony ustaliły budowę rurociągu relacji 105 o długości około 3 km z wynagrodzeniem w wysokości 21 zł netto + VAT. W kolejnym aneksie wykonawca udzielił gwarancji dwuletniej na przedmiot umowy od daty odbioru końcowego zobowiązując się do usunięcia wad i usterek w terminie 14 dni od daty zgłoszenia dokonanego w formie telefonicznej lub pisemnej do wykonawcy. (dowód: umowa wraz z aneksami k. 13-19)
Mailem z dnia 12.01.2016r. Prezes Zarządu pozwanej spółki zwrócił się do powoda z prośbą na wysłanie mu faktury na relację 135 końcowej na kwotę 19.584zł netto i na relację 105 częściowej na kwotę 15.000zł netto. Jednocześnie stwierdził, że za relację 134 pozostaje kwota 151.984zł netto a za relację 105 pozostanie 30.000zł netto. (mail z dnia 12.01.2016r.) Na tej podstawie powód w dniu 12.01.2016r.wystawil FV nr 3/01 z terminem płatności 14 dni wskazując na termin zapłaty : 26.01.2016r. na kwoty: relacja 135: 19.584zł netto (24.088,32zł brutto), relacja 105 na kwotę: 15.015zł netto (18.468,45zł brutto), łącznie: 42.556,77zł (dowód: FV k. 21).
W dniu 29.01.2016r. powód wystawił fakturę nr (...) za relację 134 faktura końcowa z ceną netto 151.984zł (brutto: 186.940,32zł), za relację 105 w wysokości 30.000zł netto (36.900zł brutto), łącznie: 223.840,32zł (dowód: FV k. 24), którą przesłał pozwanemu i która pozwany otrzymał w dacie według jego oświadczenia: 23.02.2016r.
Powód wykonywał prace według wytycznych reprezentanta zleceniodawcy, R. D. w terenie oraz geodety powołanego przez zleceniodawcę pozwanego: N. (geodeta nanosił do (...) przebieg wynikający z projektu, wbijał palik co 30-50m, Prezes Zarządu pozwanego R. D. (1) dokonywał weryfikacji tego i polecał kopać we wskazanych miejscach). Prace zostały wykonane przez powoda w terminie umówionym. Inwestor odebrał wszystkie prace i zapłacił za nie generalnemu wykonawcy, a dotacja ze środków unijnych rozliczona, co było okolicznością przyznaną przez stronę pozwaną na I rozprawie. Prace zostały odebrane przez pozwanego w dacie 4.11.15r. bezusterkowo zgodnie z zamówieniem odnośnie rel. 105 i 134 co do 8000 mb. W sumie na relacji 134 powód wykonał 10.426 mb , a pozwany zobowiązał się , że odbierze resztę, czego nie wykonał. Za relację 105 powód wykonał 3000 mb , co pozwany przyznał na I rozprawie ( okoliczność niesporna ).
(dowód: częściowe zeznania św. S. K. k. 282/2-283/2, E. K. k. 283/2, powoda k. 280, 284, częściowe zeznania pozwanego k. 382/2-383, protokoły i odbioru prac: relacja 105: k. 211-214, 215-217 relacja 134: k. 218-220 i 221-224, wpisy do dziennika budowy z daty 10.08.2015r. i 14.09.2015r. co do relacji 134 potwierdzające zakończenie budowy rurociągów oraz wykonanie prób kalibracji i szczelności potwierdzone przez inspektora nadzoru, a następnie zgłoszone do odbioru inwestorskiego w dacie wpisu z dnia 25.09.2015r. k. 225-232, relacja 105: wpisy do dziennika budowy z daty 24.09.2015r. ze zgłoszeniem prac do odbioru inwestorskiego jako zakończonych na datę 30.09.2015r. potwierdzenie wykonania prób szczelności i kalibracji z wynikiem pozytywnym przez inspektora nadzoru- dziennik budowy k. 233-238 oraz k. 239-242, protokół odbioru robót zawarty między stornami procesu w dniu 4.11.2015r. na relację 105 z potwierdzeniem zakończeniem prac: 21.09.2015r. k. 26 oraz protokół odbioru robót – częściowy z dnia 4.11.2015r. relacji 134 z potwierdzeniem wykonania 8000mb ).
Pomiary wykonanych prac dokonywał na bieżąco Prezes pozwanego R. D. (1) w terenie w obecności , odpytując w tym zakresie wszystkich podwykonawców i sporządzając arkusze kalkulacyjne, a na ich podstawie zbiorcze raporty raz w tygodniu, które przesyłał do generalnego wykonawcy T. T. Strony współpracowały w zakresie rozliczania prac w ten sposób, że powód wystawiał faktury częściowe na polecenie pozwanego na podstawie danych wskazywanych przez pozwanego co do metrów i kwot w sytuacji, gdy pozwany dysponował pieniędzmi na zapłatę. (dowód: zeznania pozwanego k. 383, powoda k. 284).
Ponadto strony umówiły się ustnie na prace dodatkowe w postaci montażu zasobników oraz przewierty na relacji 134. Prace te powód wykonał i z tego tytułu wystawił pozwanemu sporną fv nr (...) w dniu 29.01.16r. jako końcową za relację nr 134 na kwotę 151.984 zł netto ( brutto 186.940 zł ), z czego 33. 948 zł brutto stanowiło wynagrodzenie za 552 mb przewiertów wg stawki umówionej 50 zł netto, a kwota 31.816 zł brutto to wynagrodzenie z montaż zasobników ( łączenia po pługu układaczu )( dowód; fv k. 24, zezn. powoda k. 280, 284, 383/2, częściowe pozwanego k.382, św. S. K. k. 283/2, E. K. k. 283/2, e-mail pozwanego z dnia 12.01.16r. k. 20) .
Ponadto powód wykonał na ustne zlecenie prace dodatkowe : przewierty na relacji P.- Ż. na długości 1803mb z wynagrodzeniem 60zł za mb, na co powód wystawił faktury nr (...) w dniu 8.10.2015r. na kwotę 23.616zł , FV (...) w dniu 19.10.2016r. na kwotę 40.737,60zł oraz FV (...)w dniu 4.11.2015r. na kwotę 68.707,80zł, które to należności pozwany zapłacił w całości w dacie odpowiednio: 9.10.2015r., 20.10.2015r. i 23.11.2015r. oraz 31.11.2015r. (dowód: FV i potwierdzenia zapłat k. 307-310).
Odnośnie relacji nr 135 powód wystawił za wykonane prace z tego tytułu fakturę nr (...) zaliczkową w dniu 1.07.2015r., zapłaconą przez pozwanego w dniu 1.07.2015r., na prace dodatkowe w postaci montażu zasobników i kalibracji zlecone przez pozwanego ustnie FV nr (...)w dniu 8.07.2015r. na kwotę 12.300zł, zapłaconą w dniu 9.07.2015r., FV nr (...)zaliczkową w dniu 20.08.2015r. na kwotę 19.680zł zapłaconą przez pozwanego w dniu 22.07.2015r., FV nr (...)zaliczkową w dniu 17.08.2015r. na kwotę 75.000,48zł zapłaconą przez pozwanego w dniu 25.08.2015r., 18.08.2015r. i 4.08.2015r. jako zaliczki -łącznie w wysokości: 75.000zł, FV nr (...) w dniu 12.01.2016r. na kwotę 24.088,32zł zgodnie z treścią maila pozwanego z dnia 12.01.2016 (k. 23), które to należności zostały w całości zapłacone przez pozwanego w dniu 14.01.2016r. jako rozliczenie końcowe tej relacji. W konsekwencji relacja nr 135 została w całości rozliczona fakturami zaliczkowymi i reszta faktura końcową zgodnie z treścią maila z 12.01.16r.
Odnośnie relacji nr 134 powód wystawił fakturę nr (...) zaliczkową w dniu 30.09.2015r. na kwotę 34.007,04zł, którą pozwany zapłacił w dniu 16.09.2015r. jako zaliczka w wysokości 30.000zł oraz fakturę nr (...) z dnia 19.10.2015r. na kwotę 50.006,88zł, na co figuruje zapłata jako zaliczka z dnia 5.10.2015r. w kwocie 50.000zł. Zaś w dniu 29.01.2016r. fakturę (...) na kwotę 186.940,32zł zgodnie z mailem pozwanego z daty 12.01.2016r.
Odnośnie relacji nr 105 powód wystawił fakturę nr (...) zaliczkową z dnia 31.08.2015r. na kwotę 22.213,80zł, którą pozwany zapłacił w dniu 9.09.2015r. oraz 24.08.2015r. Ponadto fakturę nr (...) na kwotę 18.468,45zł w dniu 12.01.2016r. zgodnie z mailem pozwanego z daty 12.01.2016r. jako fakturę końcową, którą pozwany zapłacił jako rozliczenie końcowe relacji 105 w dacie 14.01.2016r. (dowody: faktury oraz potwierdzenia transakcji -k. 302-315)
Sąd nie dał wiary twierdzeniom pozwanego co do obciążenia karami umownymi w zakresie prac wykonanych przez powoda zleceniodawcy pozwanego (...) S.A. przez zleceniodawcę tego ostatniego T. T.. Dowód na tę okoliczność w postaci raportu kwartalnego (...) S.A. w restrukturyzacji w punkcie 3 wskazywał jedynie na naliczenie kar z (...) spółki (...) oraz T.i w żaden sposób nie wykazywał, iż wynikały one z nieprawidłowości prac wykonanych przez powoda. Dokument ten również został zakwestionowany w tym przedmiocie przez stronę powodową. Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego, w których wyjaśniał on, iż kwota 151.984zł netto wskazana w mailu z dnia 12.01.2016r. za relację 134 dotyczy całej należności za tą relację, również dotychczas zapłaconych kwot, bez pomniejszenia jej o zaliczki. Przede wszystkim powyższe zeznania kłócą się z praktyką stron w zakresie zasad rozliczania prac: pozwany wskazywał kwoty do zapłaty i na tej podstawie powód wystawiał faktury, gdy pozwany miał pieniądze. W e-mailu z dnia 12.01.16r. pozwany wskazał kwotę do zapłaty bez polecenia wystawienia fv, bo nie dysponował na tamten czas gotówką. Ponadto przeczy temu wykładnia literalna przedmiotowego maila, gdzie pozwany jednoznacznie wskazał, iż „ pozostaje” kwota 151.984zł netto za relację 134, co oznacza, iż tyle pozostało do zapłaty, co układa się w logiczna całość biorąc pod uwagę wcześniejsze faktury i zapłaty. Ponadto przeliczając tę kwotę na ustaloną między stronami cenę za metr bieżący: 16zł netto, dawało to 9.499mb, gdy tymczasem z umowy wynikało do wykonania 10.500mb, co czyni wiarygodnym zeznania powoda, iż w relacji nr 134 wykonał 10.424, 5 mb, po odjęciu prac dodatkowych ( fv nr(...) ). Ponadto zupełnie niewiarygodne są twierdzenia pozwanego w sprzeciwie, iż wykonał w sumie 9.499 mb kanalizacji ( jest to jedynie wynik matematycznego podzielenia kwoty fv nr (...) przez niesporne wynagrodzenie 16 zł za 1 mb netto ), gdy tymczasem pozwany wcześniej w toku realizacji prac zapłacił w formie zaliczek kwotę 80.000 zł i polecił wystawienie powodowi z tego tytułu faktur, z których jedna była stanowcza, a nie zaliczkowa, i które to faktury pozwany zaksięgował, a były tam wskazane mb: odpowiednio : 1728 mb i 2451 mb, przy tym pozwany na rozprawie potwierdził wykonanie tych metrów, wynikających z w/w faktur (...) i zapłatę z tego tytułu niemal w całości ( k. 382 ). Gdyby zatem zsumować metry : 1728, 2541 i 9.499 , dałoby to 13.768 mb, co jest sprzeczne z umową i czego nie potwierdza nawet powód. Wreszcie linia obrony pozwanego ze sprzeciwu od nakazu zapłaty odnośnie , że w/w mail nie stanowił „uznania długu” w kontekście zeznań pozwanego , iż miał na myśli całość kwoty za prace, bez odjęcia uiszczonych wcześniej zaliczek ( zupełnie nowa argumentacja ). Sąd nie dał wiary twierdzeniom pozwanego z kolejnego pisma procesowego, iż strony nie umówiły się o prace dodatkowe, bowiem rzekomo mieściły się one w umowie pisemnej, zatem nie należała się zdaniem pozwanego zapłata dodatkowa. Przeczą temu nie tylko zeznania strony przeciwnej i jej świadków ( wprawdzie dość ogólnikowe ), ale również zeznania samego pozwanego , który potwierdził, że taka umowa między stronami była, prace były wykonywane. Nie były to prace w ramach umowy pisemnej, czemu przeczy fakt, iż analogiczne prace powód jako dodatkowe zlecenie wykonał w relacji 135 i otrzymał za nie dodatkową zapłatę. Znamienne, iż pozwany w piśmie tym zmienił stanowisko po złożonych przez stronę powodową zeznaniach, wskazując już, iż wadliwość prac powoda polegała na tym, że wykonał kanały w innych miejscach, niż tyczyli geodeci strony pozwanej, podczas gdy takich twierdzeń nie było w sprzeciwie.
Sąd nie dał wiary twierdzeniom pozwanego i nie dokonywał w tym przedmiocie ustaleń, czy powód wszedł w sąsiednie działki , dokonując naruszenia cudzej własności, co wg linii obrony miało stanowić o wadliwym wykonaniu prac, czy też ich niewykonaniu. Zważyć należy, iż pozwany nie wykazał wbrew ciężarowi dowodu z art. 6 kc tej okoliczności , nie uiszczając stosownej zaliczki na wydatki, co stanowiło podstawę dla sądu do oddalenia wniosku dowodowego z opinii biegłego sadowego na tę okoliczność ( art. 130 4kpc ). Ponadto był to dowód w istocie zmierzający wyłącznie do zwłoki w rozpoznaniu sprawy, zatem zbędny i nie wpływający na wynik sprawy ( art. 227 i 217 § 3 kpc ). Wskazać bowiem należy, iż były to twierdzenia niewiarygodne z tej przyczyny, iż właściciele nie złożyli w tym przedmiocie roszczeń, co oświadczył pełn. pozwanego na pierwszej rozprawie, ponadto prace powoda zostały ostatecznie odebrane bezusterkowo przez inwestora , a inwestycja rozliczona , co było niesporne, wreszcie pozwany nie był w stanie wykazać, czy rzekome wady dotyczyły prac powoda, a na spornych odcinkach pozwany miał kilku podwykonawców. Nie wyjaśnia powyższego tabela przesłana pozwanemu przez N. k. 62-64, ani mapy z inwentaryzacją k. 60-61. Sam pozwany kierując w tym przedmiocie e maila do powoda z daty 15.01.16r. k. 62 i pismo do powoda z dnia 3.03.16r. k. 59 nie był w stanie określić, które odcinki i jakie błędy w przebiegu prac odnoszą się do prac powoda. Pozwany nie umożliwił też powodowi weryfikację tego , bowiem
Sąd zważył, co następuje:
Zdaniem Sądu mail pozwanego z daty 12.01.16r. sporządzony zgodnie z zasadami reprezentacji wynikającymi z KRS pozwanego, jak również wskazanymi w umowie pisemnej wysłany powodowi stanowi uznanie „niewłaściwe” długu. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, Sądu Apelacyjnego oraz doktryną prawa (1/1973.02.20 wyrok SN II CR 700/72 LEX nr 7218:„Treść podpisanego przez dłużnika zobowiązania co do zapłaty długu nie pozwala na potraktowanie tego pisma jako czynności prawnej wywołującej skutki w postaci zobowiązania się do zapłaty. Jest ono jedynie przejawem woli dłużnika, stwierdzającym, że dłużnik był przeświadczony (w chwili składania zobowiązania) o istnieniu roszczenia. Uznanie takie nie pozbawia jednak dłużnika prawa wykazywania w sądowym postępowaniu cywilnym, że uznany przez niego dług nie istnieje, względnie też, że istnieje on tylko w mniejszej kwocie.”, 2/A. Wolter „Uznanie roszczenia a przedawnienie...” w NP 11/1960 str. 1413 i nast. oraz orzecznictwo SN tam powołane: z 9.12.1953 , 24.06.1957, 7.12.1957, 3/wyrok S.A. w Krakowie z 16.01.1991 I ACR 186/90 OSA 1992/1/6, 4/ SN Z 19.05.1961 I CR 540/60 PIP 1962 NR 5-6 STR. 977) uznanie niewłaściwe długu rodzi skutek w postaci przerzucenia na dłużnika ciężaru dowodu na okoliczność, że dług nie istnieje. Sąd podziela pogląd Aleksandra Woltera, iż uznanie ma znaczenie deklaratywne i nie stanowi samoistnego, abstrakcyjnego źródła zobowiązania. Uznanie , jako czynność quasi prawna ma charakter kauzalny, zatem dłużnik może w procesie wykazywać, że dług nie istnieje bez obowiązku uchylenia się od skutków prawnych swego oświadczenie z powodu błędu. Powyższe przerzuca na stronę pozwaną ciężar dowodu na okoliczność, że dług nie istnieje. Innymi słowy, w procesie tym to pozwany, a nie powód winien był wykazać, iż po pierwsze: strony nie umówiły się na prace, z których to powód wywodzi swe roszczenie o wynagrodzenia, bądź też nie zostały one wykonane, bądź też że prace zostały wykonane nienależycie w sposób uprawniający do żądania obniżenia wynagrodzenia. Pozwany takich dowodów nie przeprowadził skutecznie. Zeznania stron i świadków w tym przedmiocie nie były jednolite. Pozostają we wzajemnej sprzeczności zeznania stron, nie są też precyzyjne, w związku z czym nie mogły stanowić dla Sądu wiarygodnego dowodu w/w przedmiocie. Zawnioskowany przez pozwanego dowód z opinii biegłego na okoliczność nienależytego wykonania umowy został oddalony z przyczyn wskazanych powyżej. Dodać też należy, iż roszczenie z tego tytułu o obniżenie wynagrodzenia zgłoszone przez pozwanego w sprzeciwie było niezasadne, nie tylko z uwagi, iż pozwany wbrew art. 6 kc nie udowodnił tych wad, ale również nie notyfikował wad przy odbiorze zgodnie z zapisami umowy oraz treścią art. 563 § 2 kc. Przepis ten stanowi, iż przy odbiorze robót należy zbadać przedmiot umowy i zawiadomić o wadzie niezwłocznie, a skoro pozwany powyższego nie wykonał; przeciwnie: protokoły odbiorów są bezusterkowe, to utracił uprawnienia do żądania obniżenia wynagrodzenia. Odnosząc się do relacji 105 wprost należy zauważyć, iż prace te zostały odebrane bezusterkowo protokołem końcowym bez uwag, a pozwany potwierdził wykonanie 3000mb zgodnie z w/w protokołem końcowym oraz umową pisemną stron, zatem nie zmienia tego fakt, iż pozwany w mailu z dnia 12.01.2016r. użył słowa „ pozostanie kwota….” Znamienne, iż sprzeciw pozwanego, który zaprzeczał ocenie w/w maila jako mającego stanowić „uznanie długu” opierał się wyłącznie na argumentacji, iż w/w użycie czasu przeszłego wskazuje, iż na tamten czas pozwany nie wiedział, iż prace zostały wykonane wadliwie, a uznania nie może dotyczyć długu przyszłego. Tymczasem słowo „pozostanie” wynika z faktu, iż na tamten czas roboty zostały wykonane w całości przez powoda oraz inwestora, bezusterkowo, a pozwany nie dysponował środkami pieniężnymi na zapłatę tych kwot, prosząc o fakturę tylko na taki zakres prac, za który dysponował pieniędzmi. Wskazać należy, iż późniejsze wykrycie ewentualnych wad uprawniało pozwanego do skorzystania z gwarancji, ale nie uprawniało do powstrzymania się z zapłatą wynagrodzenia. Wobec odbioru całości prac przez inwestora najpóźniej do końca grudnia 2015r. oraz faktu, iż to pozwany nie przystąpił do odbioru reszty prac, powód zgodnie z umową był uprawniony do wystawienia fv, co uczynił w dacie 29.01.2016r., wpisując doń kwoty w wysokościach uznanych przez pozwanego.
Sąd w zakresie daty początkowej żądania odsetek ustalił je zgodnie z umową i zarzutem pozwanego w tym przedmiocie. Za roboty dodatkowe na relacji 134 wynagrodzenie z fv nr (...) wynosiło łącznie 65.764 zł brutto i brak podstaw, by do terminu płatności za te odrębnie umówione prace przyjmować zasady z umowy z dnia 12.06.15r., która to umowa do tych prac dodatkowych się nie odnosiła. Zatem co do tej kwoty sąd zasądził odsetki zgodnie z żądaniem pozwu, skoro prace te zostały wykonane i fv jako wezwania do zapłaty ( art. 455 kc ) wskazywało termin wcześniejszy, niż żądanie z pozwu. Za relację 134 pozostała zatem kwota z umowy pisemnej 121.176,32 zł brutto oraz wcześniej już zapłacona kwota 80.000 zł, co dało kwotę 201.176,32 zł brutto. Z tej kwoty 20% to kwota 40.235, 26 zł i od niej tę sąd zasądził odsetki za opóźnienie po upływie 60 dni od daty 29.01.16r. jako daty wystawienia fv , skoro sam pozwany przyznał w sprzeciwie, iż fakturę tę należało uznawać za końcową. Reszta kwoty pozostałej do zapłaty z rel. Nr 134 to 80.941,06 zł ( mieści się w 80% , określonych w § 4 pkt 5 umowy ), zatem odsetki od niej wg umowy powód naliczył prawidłowo ; 30 dni od daty wystawienia fv. analogicznie sąd zasądził odsetki za opóźnienie za wynagrodzenie z relacji nr 105: cała należność wyniosła kwotę 77.582,25 zł ( suma kwot z 3 fv nr (...), (...) i (...) ), z czego 20% to kwota 15.516,45 zł i od niej odsetki należą się od dnia następnego po terminie 60 dni od daty wystawienia fv: termin płatności przypadł na 29.03.2016r. , reszta kwoty do zapłaty dochodzona pozwem to 21.383,55 zł jako reszta z 80% niezapłaconych przez pozwanego procent z § 4 pkt 5 umowy ). Sąd zatem uwzględnił powództwo w całości co do należności głównej dochodzonej przez powoda tytułem uznanego przez pozwanego wynagrodzenia z umowy pisemnej oraz ustnej o roboty budowlane ( art. 647 kc ) lub dzieło ( art. 627 kc ), przy czym jednoznaczna kwalifikacja prawna w/w umów pozostawała bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w tej sprawie i nie była przedmiotem sporu, a jedynie co do odsetek za opóźnienie sąd w części oddalił powództwo jako przedwczesne.
Odnosząc się do potrącenia kar umownych za rzekome opóźnienie, stwierdzić należy, iż sam pozwany w swych zeznaniach w sposób jednoznaczny potwierdził, iż powód wykonał prace w terminie i nie rości z tego tytułu żadnych roszczeń. Terminowość wykonania prac potwierdzają również dokumenty w postaci wpisów do dziennika budowy, jak również protokoły odbiorów. Wierzytelność zatem objęta potrąceniem jako nieistniejąca nie wywołała skutku wygaśnięcia wierzytelności powoda ( art. 498 § 1 i 499 kc ).
O kosztach procesu sąd orzekł na podst. art. 108 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc. Po stronie powoda jako wygrywającego proces złożyły się: 11.193 zł opłata od pozwu, 14.400 zł minimalne wynagrodzenie radcowskie, 17 zł opłata skarbowa i 167,16 zł wydatki na świadka.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
Osoba, która wytworzyła informację: Marta Zalewska
Data wytworzenia informacji: