Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki

Protokolant: Barbara Ćwiok

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki Akcyjnej z/s w R.

przeciwko: A. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej A. K. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z/s w R. kwotę 107.711,80 zł (sto siedem tysięcy siedemset jedenaście złotych 80/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 22 września 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.803,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset trzy złote 00/100) tytułem kosztów postępowania.

Sygn. akt VI GC 132/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 7 marca 2018 r.

Powód (...) S.A. w R. domagał się zasądzenia od pozwanej A. K. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) kwoty 107 711,80 zł, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych raz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że strony łączyły dwie umowy na mocy której powód miał przekazywać pozwanej energię elektryczną z punktu poboru określonego w załączniku do umowy. W ramach umowy powód gwarantował pozwanej w oznaczonym okresie niezmienność cen i stawek opłaty handlowej tzw. gwarancja ceny, pozwana zobowiązała się m.in. kupować energię elektryczną u powoda i utrzymać umowę sprzedaży energii elektrycznej i o dystrybucję nie krócej niż przez okres obowiązywania gwarancji ceny i nie rozwiązywać przez ten okres z powodem umowy sprzedaży.

Powód uprawniony był obciążyć pozwaną karą umowną w razie rozwiązania umowy w czasie trwania gwarancji ceny, lub w przypadku uniemożliwienia realizacji sprzedaży energii elektrycznej z przyczyn leżących po stronie odbiorcy.

Powód wywiązał się z zawartych umów, pozwana nie uregulowała szeregu faktur wystawionych przez powoda za sprzedaną energię elektryczną. Powód z przyczyn leżących po stronie pozwanej wypowiedział jej obie umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który upływał z dniem 31.12.2015 r.

Rozwiązanie umów nastąpiło z przyczyn leżących po stronie pozwanej w okresie gwarancji ceny, stąd ziściły się przesłanki do naliczenia kary umownej. Pozwana zobowiązała się w okresie gwarancji ceny kupować energię elektryczną, uzyskała ceny promocyjne
i przyjęła na siebie ryzyko kar umownych za niedotrzymanie warunków umowy. Powód godził się na ceny promocyjne przy założeniu, iż umowa będzie trwać co najmniej przez okres gwarancji.

Sąd Okręgowy uwzględnił żądanie pozwu w całości wydając nakaz zapłaty
w postępowaniu upominawczym. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła
o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwana podniosła zarzut niewykazania doręczenia wypowiedzenia umów, informacji o rozwiązaniu umów, informacji o naliczeniu kar umownych, noty obciążeniowej, przedsądowego wezwania do zapłaty.

Z ostrożności procesowej pozwana podniosła zarzut braku legitymacji biernej
i czynnej, jako że strony – jej zdaniem - podpisały umowę na mocy której prawa i obowiązki pozwanej ze spornych umów przeszły na spółkę (...) sp. o.o. , a dostawcą energii została E..

Dalej podniosła, iż powódka po dacie 31.12.2015 r. nadal wystawiała pozwanej faktury.

W uzasadnieniu powołując się na art. 61 kc i art. 6 kc zakwestionowała skuteczność złożenia oświadczenia woli w przedmiocie wypowiedzenia umów z uwagi na niewykazanie doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu, a które było warunkiem odchodzenia roszczeń. Zdaniem pozwanej dowody na dalszym etapie postępowania będą sprekludowane.

Dalej przytoczyła argumentację na okoliczność braku legitymacji procesowej. Wskazała, że warunkiem odstąpienia od naliczania kary umownej było zawarcie nowej umowy przez podmiot N. , który wstąpił w prawa i obowiązki pozwanej, zmieniona została też stawka i okres obowiązywania umowy. Z ostrożności procesowej pozwana wniosła o rozłożenie świadczenia na raty na podstawie art. 320 kpc.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał powództwo i stanowisko w sprawie. Powód podniósł, że pozwana nie kwestionuje stanu faktycznego wskazanego w pozwie, opiera się na zarzucie braku doręczeń. Ponadto odnośnie wypowiedzenia umowy z daty 24.10.2015 r., noty obciążeniowej, powołał się na dowód doręczenia. Dalej wskazał, że sama pozwana nie neguje rozwiązania umów skoro powołuje się na inne umowy , które miały być zawarte w miejsce spornych w sprawie. Powód przyznał że z N. (...) sp. o.o. zawarł dwie umowy sprzedaży z dnia 20.04.2016 r. i 25.04.2016 r. Są to umowy zawarte z innym podmiotem, z ich treści nie wynika , aby były kontynuacją spornej umowy w sprawie, lub by powód anulował kar umowne aktualnie dochodzone od pozwanej.

W piśmie procesowym z daty 30.06.2017 r. pozwana podtrzymała stanowisko
w sprawie i zrzuciła prekluzję co do nowych wniosków dowodowych i twierdzeń powoda
z odpowiedzi na sprzeciw. Dalej pozwana podniosła, iż powód zażądał przy zawarciu umowy z N. (...) sp. o.o. pełnomocnictwa od pozwanej prowadzącej działalność pod firmą (...), co świadczy, że nowa umowa była kontynuacją poprzedniej. Spółka ustaliła, że będzie kontynuowała współpracę z powodem i N. (...) sp. o.o. będzie kontynuowała dotychczasowy stosunek prawny.

W piśmie procesowym z daty 19.07.2017 r. /k. 111/ powód podtrzymał stanowisko
w sprawie i wdał się w polemikę dotyczącą zasady prekluzji procesowej. Odnośnie zarzutów w kwestii pełnomocnictwa do popisania umowy z N. (...) sp. o.o., to wskazał, że podpisywał ją ze strony tej Spółki pełnomocnik, stąd koniecznym było przedłożenie pełnomocnictwa, w tym czasie zaś członkiem zarządu tej Spółki była pozwana. W piśmie procesowym z daty 8.08.2016 r. /k. 117/ pozwana podtrzymała stanowisko w sprawie
i powołała się na dowody zalegające w sprawie o sygnaturze VI GNc 244/14 z udziałem N. (...) sp. o.o. na okoliczność braku podstaw do naliczenia kary umownej, w tym na oświadczenie woli powoda który jej zdaniem odstąpił od naliczania kary umownej, stanowiące załącznik do umowy sprzedaży energii.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Strony postępowania powoda (...) S.A. w R. i pozwaną A. K. łączyły dwie umowy nr (...) z dnia 16.01.2015 r. i nr (...) z dnia 6.02.2015 r. na mocy której powód miał sprzedawać pozwanej energię elektryczną.

W ramach umowy kolejnych umów powód zagwarantował pozwanej niezmienność cen sprzedaży, które były niższe od taryfowych i stawek opłaty handlowej tzw. gwarancja ceny odpowiednio w okresie od 1.03.2015 r. do 31.12.2017 r. oraz od 1.04.2015 r.
do 31.03.2018 r. Pozwana zobowiązała się kupować energię elektryczną i posiadać umowę sprzedaży energii i o świadczenie usług dystrybucji w okresie gwarancji ceny.

W przypadku rozwiązania umowy w okresie obowiązywania gwarancji ceny
z przyczyn leżących po stronie pozwanej , ta obowiązana była zapłacić karę umowną
w wysokości iloczynu szacowanej energii elektrycznej do końca okresu obowiązywania gwarancji ceny oraz stawki jednostkowej w wysokości 100 zł. za MWh , w terminie 7 dni od doręczenia stosownego wezwania.

dowody: KRS powoda k. 10-14, umowa (...) z załącznikami
k. 15- 19, regulamin k. 20—21, oferta specjalna dla biznesu k. 21, oświadczenie k 22, regulamin oferty k. 22, pełnomocnictwo k. 23, oświadczenie k. 24, umowa z dnia (...) k. 25, oferta sprzedaży k. 28, regulamin k. 24-, pełnomocnictwo . 30 , oświadczenie k. 31, pełnomocnictwo k. 31.

Pozwana nie wywiązywała się z warunków umów, nie zapłaciła w terminie faktur VAT wystawianych jej z tytułu sprzedaży energii elektrycznej.

Powód oświadczeniem datowanym na dzień 24.11.2015 r., doręczonym pozwanej
w dacie 31.12.2015 r. wypowiedział obie w/w umowy.

Powód naliczył w związku z powyższym kary umowne w łącznej kwocie 107 711,80 zł. , wystawiając notę obciążeniową nr (...) i wzywając do jej zapłaty do dnia 21.09.2016 r. pismem z 2.09.2016 r.

dowody: wypowiedzenie umowy k. 32, potwierdzenie nadania k. 33 , potwierdzenie odbioru k. 75- 75 v, pismo z dnia 27.01.2016 r. k. 34, pismo z dnia 2.09.2016 r. k. 35, nota obciążeniowa nr (...) k. 36, dowód nadania i odbioru k. 76-76v.

Przedsądowe wezwanie do zapłaty okazało się bezskuteczne.

dowody: wezwanie do zapłaty k. 37.

Powód praktykował odstąpienie od nalicza kar umownych w razie przepisania umowy na nowy podmiot. Warunkiem odstąpienia od naliczenia kar umownych przez powoda było łącznie: podpisanie nowych umów oraz spłata zadłużenia.

dowody: zeznania świadka A. Ł. k. 216, zeznania świadka M. W. k. 190-191, częściowo zeznania pozwanej A. K. k. 240-241.

W dacie 20.04.2016 r. i 25.04.2016 r. powód podpisał umowy sprzedaży energii elektrycznej nr (...) i nr (...) z podmiotem N. (...) sp. o.o. w którego imieniu działał pełnomocnik S. K., a członkiem zarządu tej Spółki była pozwana. Umowy zawarte przez N. (...) sp. o.o. były nowymi umowami w stosunku do tych spornych w sprawie.

W oświadczeniu z daty 25.04.2016 r. skierowanym do powoda, nawiązując do pisma otrzymanego od powoda, pozwana oraz N. (...) sp. o.o. za pośrednictwem pełnomocnika S. K. potwierdzili zawarcie umowy o sprzedaż energii i zwrócili się
o odstąpienie po podpisaniu nowej umowy od naliczania kar umownych.

dowody: umowa z 20.04.2016 r. k. 77-78, umowa sprzedaży z dnia 25.04.2016 r.
k. 79-81,k. 99-101, załącznik nr 1 k. 102, załącznik nr 2, zał. nr 3 k. 103 v., oświadczenie klienta k. 104, regulamin k. 104 v-105, regulamin k. 106, oferta 106 v. , pełnomocnictwo
k. 107, pełnomocnictwo k. 107v, pełnomocnictwa k. 108 i 108 v. , pełnomocnictwa k. 109, wypowiedzenie mowy k. 82, wydruk k. 83, wypowiedzenie umowy k. 84, potwierdzenie odbioru k. 84v-85, oświadczenie z dnia 25.04.2016 r. zalegające w aktach sprawy VI GC 238/17/ uprzednio VI GNc 244/17/, zeznania świadka A. Ł. k. 216, zeznania świadka M. W. k. 190-191, częściowo zeznania pozwanej A. K.
k. 240-241.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody z dokumentów nie budzące wątpliwości Sądu co do swej autentyczności i treści.

Sąd dał wiarę w całości dowodowi zeznań świadków jako wzajemnie się potwierdzającymi i uzupełniającymi i korespondującymi z pozostałym materiałem dowodowym z dokumentów.

Sąd zobowiązał pozwaną do wskazania adresów zamieszania zawnioskowanych świadków w osobach S. K. i G. S. w terminie 7 dni p/r pominięcia dowodu. Z uwagi na niewskazanie adresów, Sąd postanowił pominąć dowód z zeznań tych świadków. Pozwana wskazała adresy w/w świadków już po dacie zamknięcia rozprawy wnosząc o otwarcie na nowo przewodu sądowego, argumentując, iż wiadomość
o zobowiązaniu pozwanej do wskazania adresów nie dotarła na czas do pełnomocnika pozwanej, z uwagi na zaniechanie aplikanta adwokackiego. Stosownie do art. 316 § 2 kpc rozprawa powinna być otwarta na nowo, jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu. Taką okolicznością nie było opisane we wniosku pozwanej, zaniechanie pełnomocnika procesowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powód domaga się zapłaty kar umownych.

Stosownie do art. 483 § 1 kc można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Pozwana nie kwestionowała, zawarcia umów, ich treści, sposobu i wysokości w jakiej naliczona została kara umowna, jak też okoliczności naruszenia postanowień umowy, co doprowadziło do jej wypowiedzenia przez powoda z przyczyn leżących po stronie pozwanej. Zakwestionowała natomiast skuteczność oświadczenia o wypowiedzeniu. Zarzut pozwanej niewykazania doręczenia oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia nie zasługiwał na uwzględnienie. Oświadczanie woli powoda zostało złożone zgodnie z art. 61 kc. Powód przedłożył na powyższe dowody w postaci dowodu nadania oraz odbioru w dacie 30.12.2015r. oświadczenia, a które zalegają na karcie 75. Z powyższego jednoznacznie wynika, iż korespondencję podjęła pozwana osobiście. Powyższego nie niweczy dowód na który powołała się w sprzeciwie, a to wydruk informacji I. P. , z którego to już dowodu wynika, iż brak wiadomości co do przesyłki może być spowodowany błędem sytemu śledzenia. Dowód ten nie wytrzymuje konfrontacji z potwierdzonym” za zgodność” przez pełnomocnika dowodem odbioru. Pozwana zaprzeczając otrzymaniu oświadczenia nie wskazała przykładowo, jaką inną korespondencję mogła podjąć w tej dacie. Obrona pozwanej koncentrowała się na zarzucie prekluzji dowodowej. Pozwana nie wykazała, aby na jakimkolwiek etapie przedprocesowym kwestionowała otrzymanie oświadczenia
i wypowiedzenie spornych umów. Z tych też względów zawnioskowany w dalszym piśmie procesowym dowód z potwierdzenia odbioru nie był spóźnionym, jako że stanowił odpowiedź na stanowisko procesowe pozwanej. W świetle powyższego należało uznać zarzut nieotrzymania wywiedzenia umowy za niezasadny i podniesiony na potrzeby procesu.

Niezasadnym okazał się także kolejny zarzut, a to braku legitymacji procesowej.

Pozwana nie wykazała, aby jej następcą pod jakimkolwiek tytułem, czy w oparciu
o jakąkolwiek podstawę był w zakresie obu spornych umów podmiot N. (...) sp. o.o. Powyższe nie wynika w żaden sposób z umów zawartych z N. (...) sp. o.o. i załączników do nich. Powyższego nie potwierdzają też zeznania świadków, jak też zresztą samej pozwanej , która twierdziła, iż powód miał się zrzec roszczenia, a nie że strony traktowały Spółkę z o.o. jako następcę dotychczasowego stosunku prawnego łączącego strony w spawie niniejszej. Ponadto należy zwrócić uwagę, iż w dacie podpisania umów ze Spółką z o.o., poprzedni stosunek prawny już wygasł na skutek wypowiedzenia, tak więc nie może być mowy o jego kontynuacji. W sprawie brak podstaw do ustalenia, iż miało miejsce przejęcie długu o którym mowa w art. 519 i nast. kc.

Pozwana nie wykazała także, aby powód zrzekł się roszczenia z tytułu kar umownych. Oświadczanie na które powołała się, a to z dnia 25.04.2016 r. zalegające w aktach sprawy
VI GNc 244/17, (obecnie VI GC 238/17) nie zostało złożone przez powoda.
Treść oświadczenia wyraźnie wskazuje na to, iż złożyła je pozwana oraz spółka (...) sp. o.o. i jest skierowane do powoda. Powyższego nie zmienia naniesienie parafki przez A. Ł., która nie była nawet agentem powoda, gdyż taka funkcję pełnił jej mąż, a co wnikało
z zeznań tego świadka. Ponadto parafki wyraźnie naniesiono w taki sam sposób dwukrotnie, każdorazowo obok poprawek dotyczących dat, co raczej wskazuje autoryzowanie tej właśnie korekty, a nie złożenie oświadczenia stanowiącego odpowiedź na oświadczenie pozwanej zawarte w tym piśmie.

W sprawie brak wyraźnego oświadczenia powoda w tym przedmiocie złożonego
w jakiekolwiek formie. Powyższe nie wynika w żaden sposób z nowo zawartych już
z nowym podmiotem umów sprzedaży energii. Powyższego nie potwierdziły też zeznania świadków.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej, która twierdził, iż powód zrzekł się roszczenia po popisaniu nowych umów. Jak to wynikało ze zgodnych zeznań świadków, w praktyce powód zrzekał się kar umownych , ale po spełnieniu się dwóch okoliczności, a to zawarcia nowej umowy i spłaty zadłużenia. Tym samym niewykluczone w ocenie Sądu było,
iż pomiędzy stronami mogły toczyć się jakieś rozmowy co do anulowania spornych w sprawie kar umownych, a czego elementem było nowe umowy. Jednak w sprawie nadal brak dowodów na pozytywne dla pozwanej zakończenie, co do warunku który skutkować miał zrzeczeniem się roszczenia czy oświadczenia powoda co do zrzeczenia.

Powód wykazał też doręczenie pozwanej wezwania do zapłaty kar umownych, stawiając tym samym roszczenie w stan wymagalności. Pozwana odmawiając zapłaty popadła w opóźnienie, co uzasadniało uwzględnienie roszczenia w przedmiocie odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych /art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8.03.2013 r./

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanej o rozłożenie świadczenia na raty z uwagi na trudną sytuację finansową.

Stosownie do treści art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Przepis ten zawiera szczególną zasadę wyrokowania, określaną jako „moratorium sędziego", obok charakteru procesowego ma także cechy normy materialnoprawnej. Sentencja wyroku ma charakter konstytutywny
i wkraczający w dziedzinę prawa materialnego, jako że uprawnia sąd do modyfikowania treści łączącego strony stosunku cywilnoprawnego.

Szczególne okoliczności pozwalające na rozłożenie świadczenia na raty zachodzą, jeżeli ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny spełnienie świadczenia przez pozwanego niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione. Trudności w spełnieniu świadczenia mogą być obiektywne, spowodowane np. klęską żywiołową, ale mogą być także spowodowane działaniem samego dłużnika (M. Jędrzejewska w opracowaniu K. Weitza Kodeks postępowania cywilnego.... tom 2, red. T. Ereciński, str. 24; E. Gapska, czynności.... str. 134; M. Eliasz, Kodeks postępowania cywilnego...., str. 422 ).

W sprawie brak szczególnie uzasadnionych okoliczności usprawiedliwiających ingerencję Sądu w łączący strony stosunek prawny.

W świetle art. 320 kpc rozłożenie świadczenia na raty może nastąpić jedynie
w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Sąd winien mieć na uwadze także, że ochrona, jaką zapewnia pozwanemu art. 320 kpc nie może być stawiana ponad ochronę powoda
i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy.

Tymczasem pozwana dość ogólnikowo powołała się na aktualną sytuację materialną.
Już te same nieskonkretyzowane twierdzenia nie uzasadniały przyjęcia szczególnej sytuacji pozwanej. Trzeba też mieć na uwadze, iż pozwana jest podmiotem gospodarczym prowadzącym profesjonalną działalność, której stałym elementem jest właśnie ryzyko gospodarcze. Tymczasem wnioskując o rozłożenie na raty, pozwana usiłuje obciążyć tym ryzykiem swojego kontrahenta, nie podając przy tym konkretnych przyczyn jej wniosek uzasadniających.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości, orzekając jak
w pkt I wyroku na podstawie art. 483 kc i art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8.03.2013 r. Dz.U. z 2016 r. poz. 684/.

W przedmiocie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc statuującego zasadę odpowiedzialności za jego wynik.