VI GC 129/16 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Rzeszowie z 2018-03-19
Sygn. akt VI GC 129/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 marca 2018 r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Anna Harmata
Protokolant: sekr. sądowy Małgorzata Florek
po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2018 r. w Rzeszowie
na rozprawie
sprawy z powództwa: M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) i (...) M. B. w N.
przeciwko: (...) Spółka z o. o. w K.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego (...) Spółka z o. o. w K. na rzecz powoda M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) i (...) M. B. w N. kwotę 67.895,30 zł (słownie: sześćdziesiąt siedem tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt pięć złotych 30/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3.06.2013r. do dnia zapłaty,
2. umarza postępowanie co do kwoty 5.535,00 zł (słownie: pięć tysięcy pięćset trzydzieści pięć złotych),
3. oddala powództwo w pozostałej części,
4. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 24.042,92 zł (słownie: dwadzieścia cztery tysiące czterdzieści dwa złote 92/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt VI GC 129/16
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 19 marca 2018r.
Powód M. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w N. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o. o. w K. kwoty 222.630 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powyższego wskazał, że strony w dniu 21 listopada 2011r. zawarły umowę na mocy której powód zobowiązał się do kompleksowego wykonania instalacji elektrycznych silnoprądowych ( w tym podłączeń, automatyki do innych branż min. do klimatyzacji i wentylacji; zasilanie wind, drzwi itp. ) wraz z robotami niezbędnymi do wykonania w/w z zakresu prac i instalacji elektrycznej związanych z organizacją placu budowy, jego bieżące utrzymanie oraz współdziałanie w zakresie obsługi elektronagrzewów przy pracach żelbetonowych. Zakres w/w robót był częścią głównego zadania pozwanego jako „Budowa Budynku Stacji Dializ wraz z Oddziałem Nefrologicznym przy Wojewódzkim Szpitalu (...) w K.”. Powód miał wykonać roboty do dnia 30 września 2012r. za wynagrodzenie w wysokości 300.000 zł netto. Powód wykonał roboty na miesiąc przed terminem. Potwierdzeniem powyższego było podpisanie w dniu 31 sierpnia 2012r. protokołu odbioru robót. W trakcie wykonywania robót wystawiał pozwanemu faktury VAT, dokonywano odbioru prac. Pozwany zapłacił powodowi tylko za dwie pierwsze faktury ( nr (...) i (...) ), za pozostałe w łącznej wysokości 222.630 zł brutto nie zapłacił. Na kwotę tą składały się należności z faktur: nr (...). Na wezwanie do zapłaty pozwany pismem z dnia 24.12.2012r. odpowiedział, że kwestionuje wskazane rozliczenia i złożył oświadczenie o potrąceniu. Oświadczenie to potwierdził pismem z dnia 14.01.2013r. Poprzez złożone potrącenie w ocenie powoda pozwany uznał zobowiązanie wobec powoda w wysokości 222.630 zł. Wartość dochodzonej kwoty została wyliczona następująco : kwota 233.700 zł brutto stanowiąca sumę nieuregulowanych faktur VAT minus kwota 36.900 zł brutto stanowiąca zatrzymaną kaucję umowną plus 70% zatrzymanej kaucji zwrotnej podlegającej zwrotowi powodowi tj. 25.830 zł.
W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powyższego pozwany wskazał, że co do zasady nie kwestionuje należności powoda z tytułu faktur: (...) (...) na kwotę 222.630 zł. Pozwany podniósł natomiast zarzut potrącenia swoich należności z w/w należnościami powoda. Powołując się na par. 8 pkt 1 ppkt 13 umowy wskazał, że powód zobowiązany był do partycypacji w kosztach budowy w wysokości 1,5% łącznej sumy faktur netto wystawionych pozwanemu. Skoro wystawił faktury na łączną kwotę 300.000 zł, a więc partycypacja wynosiła 4.500 zł netto i na taką kwotę pozwany wystawił powodowi fakturę VAT. Dalej zarzucił, że zgodnie z par. 8 pkt 1 ppkt 11 umowy powód zobowiązany był do terminowego dostarczenia dokumentacji powykonawczej. Opóźnienie w wykonaniu tego obowiązku zagrożone było karą umowną w wysokości 10% wartości umowy. Dokumentację powykonawczą powód dostarczył pozwanemu dopiero w dniu 13 listopada 2012r. Stąd pozwany naliczył powodowi karę umowną w wysokości 36.900 zł i dokonał jej potrącenia z należnością powoda. Ponadto strony zawarły poza sporną inwestycją umowę na rozbudowę i modernizację Wojewódzkiego Szpitala (...) w K., gdzie powód był podwykonawcą pozwanego. Strony nie podpisały jednak umowy, pomimo przystąpienia powoda do wykonywania prac. Wg pozwanego do zawarcia umowy jednak doszło, albowiem pozwany przyjął ofertę kosztorysową powoda. Z tytułu realizacji robót objętych tą umową powód wystawił pozwanemu faktury VAT nr (...) na kwotę łączną 484.395,22 zł. Powód wykonał tylko część prac wynikających z jego oferty, po czym zszedł z budowy. Na powyższą okoliczność został spisany protokół z dnia 3 września 2012r. Do czasu zejścia z budowy pozwany zapłacił powodowi 283.595,22 zł. Wartość prac rzeczywiście wykonanych przez powoda robót wyniosła 115 746, 89 brutto. Pismem z dnia 15 kwietnia 2013r. pozwany wezwał powoda do zapłacenia kwoty 167.848,33 zł z tytułu nadpłaty za faktury (...), a pismem z dnia 19 kwietnia 2013r. dokonał potrącenia tej kwoty z należnościami powoda ujętymi w fakturach (...).
W odpowiedzi na zarzuty pozwanego, powód pismem procesowym z dnia 13 sierpnia 2013r. cofnął powództwo o kwotę 5.535 zł wynikającą z faktury nr (...) z dnia 31 stycznia 2013r., którą to pozwany przedstawił do potrącenia w odpowiedzi na pozew, wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty 217.095 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. Odnosząc się do zarzutu opóźnienia w przedłożeniu dokumentacji powód przedstawił protokół przekazania dokumentacji z dnia 27 września 2012r. , wskazując na terminowość przedłożenia dokumentacji, odnosząc się do zarzutu potrącenia kwoty 167.848,33 zł powód wskazał, że wierzytelność ta nie istnieje i nie jest wymagalna, a więc nie zachodzą przesłanki z art. 498 kc.
Wyrokiem z dnia 13 maja 2015r. Sąd Okręgowy w R.(sygn. akt VI GC 185/13) umorzył postępowanie co do zapłaty kwoty 5.535,00 zł (I), zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w K. na rzecz powoda M. B. kwotę 217.095,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 3 czerwca 2013r. do dnia zapłaty (II), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 20.897,69 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 7.217,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w sprawie ( III).
Sąd ten ustalił, iż: powód pismem z dnia 4 listopada 2011r. złożył pozwanemu ofertę kosztorysową na wykonanie robót wskazanych w kosztorysie dotyczących „Budowa budynku Stacji Dializ wraz z Oddzielałem Nefrologicznym przy Wojewódzkim Szpitalu (...) w K.” oraz dotyczących „Rozbudowy i modernizacji Wojewódzkiego Szpitala (...) w K.”. W ofercie wskazał kwotę 1.095.857,98 zł netto. Strony prowadziły rozmowy i negocjacje i ostatecznie pozwany przyjął w/w ofertę. Podzielono wskazaną w kosztorysie wysokość wynagrodzenia powoda na kwoty: 300.000 zł dot. Budowy Stacji Dializ i ok. 902.000 zł dot. rozbudowy i modernizacji Wojewódzkiego Szpitala (...) w K.. W oparciu o w/w ofertę kosztorysową w dniu 21 listopada 2011r. strony zawarły umowę nr (...) K. Stacja Dializ. Umowa ta została podpisana już po rozpoczęciu wykonywania robót przez powoda. Umową tą pozwany zlecił powodowi kompleksowe wykonanie wszystkich instalacji elektrycznych silnoprądowych ( w tym wszystkich podłączeń, automatyki do innych branż min. do klimatyzacji, wentylacji, zasilanie wind, drzwi itp.) wraz z robotami niezbędnymi do wykonania w/w zakresu prac i instancji elektrycznej związanej z organizacją placu budowy, jego bieżące utrzymanie oraz współdziałanie przy obsłudze elektronagrzewów przy pracach żelbetonowych, w ramach realizacji zdania pn. „Budowa budynku Stacji Dializ wraz z Oddzielałem Nefrologicznym przy Wojewódzkim Szpitalu (...) w K.”. W zawartej umowie strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 30 września 2012r. Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 300.000 zł netto. Ustalono, że wynagrodzenie nie będzie podlegało waloryzacji i będzie niezmienne do czasu zakończenia realizacji wszystkich etapów robót. Dodatkowo zastrzeżono, że w przypadku gdy wartość robót przekroczy to wskazane w umowie powód nie będzie ubiegał się o wynagrodzenie wyższe. W przypadku nie wykonania przez powoda części robót, nie przysługuje mu prawo do uzyskania wynagrodzenia za te roboty. W umowie tej strony zastrzegły także, że powód jest zobowiązany do terminowego dostarczenia ( najpóźniej w dniu zgłoszenia przez pozwanego gotowości do odbioru końcowego przedmiotu umowy ) dokumentacji powykonawczej w ilości 3 egzemplarzy wraz z wersją elektroniczną. W przypadku nieposiadania przez powoda w/w dokumentów pozwany będzie mógł żądać wymiany materiałów, a powodowi z tego tytułu nie będzie przysługiwać prawo przedłużenia terminu umownego lub zostaną wstrzymane płatności do czasu uzupełnienia żądanych dokumentów. Umowa zobowiązała powoda do partycypowania w kosztach pozwanego w wysokości 1,5% łącznej sumy faktur netto wystawionych przez powoda w ramach realizacji umowy. Za niedostarczenie dokumentacji powykonawczej w terminie powód został zobowiązany do zapłacenia pozwanemu kary umownej w wysokości 10% wynagrodzenia umownego brutto. Powód objęte w/w umową roboty wykonał w całości, w terminie wskazanym w umowie. W dniu 31 sierpnia 2012r. doszło do końcowego odbioru budynku Stacji Dializ. Z tytułu wykonanych robót powód wystawił pozwanemu następujące faktury VAT: FV (...) z dnia 9.04.2012r. na kwotę 36.900 zł brutto - faktura zapłacona przez pozwanego; FV (...) z dnia 30.04.2012r. na kwotę 24.600 zł brutto - faktura zapłacona przez pozwanego; FV (...) z dnia31.05.2012r. na kwotę 61.500 zł-faktura niezapłacona przez pozwanego; FV (...) z dnia 11.07.2012r. na kwotę 49.200 zł - faktura niezapłacona przez pozwanego; FV (...) z dnia 13.09.2012r. na kwotę 24.600 zł - faktura niezapłacona przez pozwanego; korygująca z dnia 30.12.2012r. na kwotę 73.800 zł - niezapłacona przez pozwanego ( dot. Faktury (...) ). Pismem z dnia 26 listopada 2012r. powód wezwał pozwanego do zapłaty w/w faktur. Strony prowadziły ze sobą korespondencję pismami z dnia 24.12.2012r. oraz 2.01.2013r. Pozwany w dniu 31 stycznia 2013r. wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 5.535 zł z tytułu partycypowania przez powoda w kosztach pozwanego w wykonaniu przedmiotu umowy dot. Stacji Dializ. Powód w dniu 31 sierpnia 2012r. przedłożył kierownikowi budowy M. Z. dokumentację elektryczną powykonawczą, atesty i certyfikaty na zamontowany osprzęt i armaturę . Kierownik budowy M. Z. (2) dopisał na dokumencie protokołu przekazania dokumentacji dopisek o rezerwowym zasilaniu i dacie złożenia dokumentacji powykonawczej w tym zakresie w dniu 24.10.2012r. Pomiaru zasilania rezerwowego dokonywał pozwany. Zastrzeżeń co do dokumentacji powykonawczej nie było.
Sąd ten ustalił również, iż powód przystąpił do wykonania robót dotyczących inwestycji rozbudowy i modernizacji Wojewódzkiego Szpitala (...) w K., będąc podwykonawcą pozwanego. Umowa na piśmie w tym zakresie nie została zawarta. Pozostał projekt umowy sporządzony przez pozwanego. Powód wykonywał roboty w ramach zleceń pozwanego. Powód nie wykonał całości robót do jakich się zobowiązał w rozmowach z pozwanym. W trakcie ich wykonywania zszedł z budowy. Powód z tytułu robót wykonanych na bloku operacyjnym wystawił pozwanemu faktury na łączną kwotę 484.395,22 zł. Pozwany zapłacił mu 283.595,22 zł. Po zejściu powoda z budowy pozwany dokonał pomiaru wykonanych przez powoda robót i sporządził kosztorys na kwotę 94.103,16 zł. Powód także sporządził swój kosztorys, w którym uznał, że wartość wykonanych przez niego prac stanowi 263.168,67 zł . Pismem z dnia 8 lutego 2013r. pozwany potrącił z należnościami powoda kwotę 167.848,33 zł brutto z tytułu nadpłaty powstałej wskutek zawyżenia należności za prace wykonane podczas realizacji zadania pn. „Rozbudowa i modernizacja Wojewódzkiego Szpitala (...) II w K.” na którą zostały wystawione faktury: (...)oraz kwotę 4.500 zł netto ( 5.535 zł brutto ) z tytułu faktury FV (...). Powyższe oświadczenie zakwestionował powód.
Wartość robót wykonanych w tym zakresie przez powoda według ustaleń w/w Sądu to kwota 238.545,87 zł brutto ( na podstawie przeprowadzonej opinii biegłego).
Na podstawie tychże ustaleń Sąd orzekający przyjął, iż we wniesionym w niniejszej sprawie pozwie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 222.630 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. Pismem z dnia 13 sierpnia 2013r. powód cofnął powództwo o kwotę 5.535 zł, w tym zakresie więc Sąd umorzył postępowanie. Zważywszy na niesporność dochodzonego pozwem roszczenia oraz charakteru stosunku zobowiązaniowego, Sąd wskazał, iż spór koncentrował się wokół podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia należności pozwanego wobec powoda z należnościami powoda wskazanymi w pozwie. W jego rozpoznaniu Sąd przyjął, niezasadność naliczonej kary umownej za nieterminowe dostarczenie pozwanemu dokumentacji powykonawczej z zakresu robót wykonywanych w ramach budowy Stacji Dializ oraz niezasadność przyjęcia nadpłaty dokonanej przez pozwanego na rzecz powoda z tytułu robót wykonanych w ramach inwestycji pn. Rozbudowa i modernizacja Wojewódzkiego Szpitala (...) w K.”.
Odnosząc się do kary umownej za nieterminowe dostarczenie pozwanemu dokumentacji powykonawczej, to strony w zawartej umowie z dnia 21 listopada 2011r.. ustaliły termin zakończenia robót na dzień 30 września 2012r., w § 8 pkt. 1 ppkt. 11 tejże umowy zastrzegły w razie nieterminowego przedłożenia dokumentacji powykonawczej naliczenie kary umownej, jednakże dalej w§ 8 pkt. 1 ppkt. 11 jednak termin ten ustaliły najpóźniej w dniu zgłoszenia przez pozwanego gotowości do odbioru końcowego przedmiotu umowy i w tym terminie powód dokumentację przedłożył skoro w umowie zawartej przez pozwanego z firmą (...) S. A. w W., w ramach której następnie pozwany zlecił powodowi wykonanie przedmiotowych robót, w § 3 pkt. 2 zastrzeżono termin zakończenia robót na dzień 31 października 2012r. Powód w niniejszej sprawie wykazał, że przedłożył pozwanemu dokumentację powykonawczą w terminie poprzez protokół przekazania dokumentacji z dnia 27 września 2012r., z którego wynika, że powód przekazał kierownikowi budowy tą dokumentację w dniu 27 września 2012r - a zatem w terminie. Sąd nie podzielił przy tym zarzutów pozwanego, iż dowodem na opóźnienie w dostarczeniu dokumentacji powykonawczej było pismo powoda z dnia 26 listopada 2012r., w którym sam powód wskazuje, że dostarczył tą dokumentację w dniu 26 listopada 2012r. albowiem z treści tegoż dokumentu wynika jednoznacznie, iż powodowi chodziło o inną dokumentację, niż ta stricte powykonawcza.
Odnosząc się do potrącenia kwoty 167.848,33 zł tytułem nadpłaty dokonanej przez pozwanego na rzecz powoda z tytułu robót wykonanych w ramach inwestycji pn. „Rozbudowa i modernizacja Wojewódzkiego Szpitala (...) w K.” to Sąd wskazał, iż skoro wartość należnego powodowi wynagrodzenia za w/w prace wynosiła 238.545,87 zł brutto ( w tym zlecone prace co do oświetlenia zewnętrznego i wind jako elementów programu funkcjonalno-użytkowego oraz projektu wykonawczego stanowiących załącznik do umowy z dnia 21 listopada 2011r.), a pozwany zapłacił powodowi 283.595,22 zł to zgłoszona przez niego do potrącenia nadpłacona wierzytelność w wysokości 167.848,33 zł mieściła się w granicy kwoty zapłaconej przez pozwanego, a tym samym nie mogła zostać uznana przez Sąd za udowodnioną i zasadnie potrąconą.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany (...) Spółka z o.o. w K. zarzucając: 1/ naruszenie prawa materialnego a to; a/ art.632par.l kc przez uznanie, iż wynagrodzenie powoda za wykonane prace winno zostać wyliczone w sposób kosztorysowy, mimo iż zostały wykonane jedynie częściowo przy ustalonym ryczałtowym wynagrodzeniu, 2/ naruszenie prawa procesowego tj.; a/ art.328kpc przez pominięcie w uzasadnieniu wyroku wskazania przyczyn nieuznania zgłoszonego zarzutu zastosowania przez biegłego błędnej metody wyliczenia wynagrodzenia należnego powodowi za wykonane roboty, bowiem w sytuacji jedynie częściowej realizacji prac należało zastosować metodę proporcjonalną - w odniesieniu do całości zadania, jak również zaniechanie zajęcia stanowiska wobec zaliczenia przez biegłego kabla YKY 4xl20mm.kw, mimo, iż dotyczył innej inwestycji, b/ art.230 kpc przez jego pominięcie, w sytuacji biernej postawy powoda w toku procesu w wielu kwestiach, c/ art.217kpc przez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, mimo licznych zarzutów do opinii, których Sąd nie powinien oceniać przez pryzmat twierdzeń biegłego, 3/ zaniechanie rozważenia zebranego materiału dowodowego, w szczególności; -oparcie się na opinii tylko jednego biegłego, w sytuacji złożenia do niej zarzutów i braku wiedzy specjalistycznej Sądu w zakresie stanowiącym przedmiot opinii, -uznaniu, iż pozwana zleciła powodowi prace przy oświetleniu zewnętrznym i windach, mimo braku przedstawienia przez powoda dowodów na tę okoliczność, 4/ sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego przez uznanie, iż przyznała wykonanie przez powoda oświetlenia zewnętrznego i wind szpitalnych ; wnosząc o uchylenie wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie jego zmianę i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu.
Wyrokiem z dnia 17 marca 2016r. (sygn. akt I ACa 548/15 ) Sąd Apelacyjny w Rzeszowie uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Rzeszowie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.
Sąd Apelacyjny ocenił apelację pozwanego jako uzasadnioną. Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa procesowego, uwzględnił zarzut co do opinii biegłego, w szczególności co do metody przyjętej jako podstawa wyliczenia należnego powodowi wynagrodzenia za część robót wykonanych przy rozbudowie i modernizacji bloku operacyjnego i OIOM Szpitala w K., kwestionując prawidłowość wyliczenia wynagrodzenia metodą kosztorysową, podczas gdy winno być one liczone uwzględniając ryczałtowy charakter wynagrodzenia ustalonego przez strony. Analiza akt sprawy jak wskazał Sąd Apelacyjny, pozwalała na stwierdzenie, iż powód M. B. złożył pozwanej Spółce (...) ofertę na wykonanie zadania, które składało się z dwóch części; pierwsza dotyczyła wykonania Stacji Dializ w Szpitalu w K., zaś druga rozbudowy i modernizacji tego Szpitala wraz z blokiem operacyjnymi OIOM. Zaproponowane przez powoda wynagrodzenie dotyczyło całości zadania i opiewało na kwotę 1,095.857,98zł bez podatku VAT, z tym, iż ostatecznie obie strony po negocjacjach uzgodniły jego wysokość na kwotę 902.000zł netto /patrz; kosztorys ofertowy z wykazem zakresu oferty k-75-76/. Za pierwszą część zadania ustalono cenę 300.000zł netto i zawarta została między stronami umowa pisemna o roboty budowlane, zaś pozostała kwota dotyczyła należności za realizację drugiej części zadania. Powód wykonał roboty dotyczące budowy Stacji Dializ i zostały one odebrane w dniu 31 sierpnia 2012r przez pozwaną bez uwag i zastrzeżeń. Wystawione zostały faktury; -FV (...) na kwotę 30.000zł, -FV (...) na kwotę 20.000zł, -FV (...) na kwotę 50.000zł, -FV (...) na kwotę 40.000zł, -FV (...)na kwotę po korekcie 80.000zł oraz FV (...) na kwotę 20.000zł. Pozwana Spółka uiściła część należności na łączną kwotę 50.000zł, zaś pozostała należność nie została zapłacona z uwagi na zgłoszenie do potrącenia swojej należności w kwotach; -5.535zł brutto z tytułu partycypacji powoda w kosztach budowy Stacji Dializ, -36.900zł tytułem kary umownej za niedostarczenie w terminie dokumentacji powykonawczej, -167.848,33zł brutto jako nadpłata za prace wykonane przez powoda przy rozbudowie i modernizacji Szpitala w K.. Do realizacji drugiej części zadania „Rozbudowa i modernizacja bloku operacyjnego oraz OIOM Szpitala w K.” powód przystąpił równolegle z budową Stacji Dializ, której termin wykonania był krótszy - nie podpisując przesłanej mu umowy. Wykonał część robót elektrycznych silnoprądowych po czym we wrześniu 2012r zszedł z placu budowy. W dniu 3 września 2012r został sporządzony protokół uzgodnień /k-115-116/, w którym zaznaczono, iż szczegółowy opis wykonanych przez powoda robót zostanie sporządzony odrębnie. Inwentaryzacja robót rzeczywiście wykonanych z udziałem obu stron nie została przeprowadzona, lecz jeden z podwykonawców -A. S. sporządził obmiar robót wykonanych przez powoda i wartość tych prac została wyliczona przez pozwaną Spółkę na kwotę 94.103zł netto - 115.746,89zł brutto. Powód z kolei wystawił faktury za część robót na kwotę 484.395,22zł i sporządził własny kosztorys powykonawczy. Pozwana Spółka (...) pozostałe prace wykonywała we własnym zakresie posiłkując się innymi podwykonawcami. Na rzecz powoda uiściła łącznie kwotę 283.595,22zł za prace wykonane przy modernizacji i rozbudowie Szpitala w K. do momentu opuszczenia placu budowy.
Jak podkreślił Sąd Apelacyjny strony łączyła umowa o roboty budowlane tak jeśli chodzi o pierwszą jak i drugą część zadania. Umowa dotycząca drugiej części zadania tj. rozbudowy i modernizacji Szpitala w K. nie została zawarta w formie pisemnej, jednakże nie powoduje to jej nieważności /art.648kc/. Poczynione ustalenia faktyczne pozwalały na przyjęcie, iż pozwana Spółka (...) przyjęła ofertę powoda na wykonanie całości zadania za kwotę 902.000zł netto. Taką kwotę ustalono ostatecznie w wyniku ustnych negocjacji. Stąd jak wskazał Sąd Apelacyjny strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe za całość zadania. Jeżeli więc strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, to uzgodnione wynagrodzenie należy się niezależnie od faktycznej ilości wykonanych czynności. Prawnymi konsekwencjami ukształtowania wynagrodzenia ryczałtowego jest niedopuszczalność podwyższenia go. Powód zaproponował określone wynagrodzenie w ofercie i kwota ostatecznie uzgodniona między stronami w drodze negocjacji mieściła się w granicach kwoty w przedstawionej ofercie. Umowa na rozbudowę bloku operacyjnego i OIOM Szpitala w K. nie została przez powoda podpisana, jednakże powód przystąpił do wykonywania zdania i jego część zrealizował, zatem przy ustalaniu należności za wiążące należało uznać uzgodnione wcześniej wynagrodzenie, które było wynagrodzeniem ryczałtowym. W razie niewykonania przez przyjmującego zlecenie wszystkich robót, za które zostało ustalone wynagrodzenie ryczałtowe - podlega ono proporcjonalnemu obniżeniu - stosownie do zakresu niewykonanej części.
Wykonana opinia biegłego została wykonana metodą kosztorysową i nie zawierała danych pozwalających na określenie jaki procent robót dotyczących „Rozbudowy i modernizacji Szpitala w K.” stanowiły prace zrealizowane przez powoda, a jaki zakres pozwana wykonała już bez udziału powoda, także pozostały materiał dowodowy nie stwarzał możliwości uzyskania jednoznacznej odpowiedzi w tej kwestii ( zważywszy na rozbieżność zeznań świadków w tym zakresie). Wątpliwości Sądu Apelacyjnego budził także zakres i wielkość prac, które powód winien wykonać przystępując do drugiej części zadania. Pozwana Spółka (...) w toku procesu i w apelacji podnosiła, iż powód znacznie zaniżył cenę zawartą w ofercie. Umowa pisemna nie została między stronami zawarta i istniał spór co do zakresu robót, który winien był powód wykonać przy rozbudowie i modernizacji Szpitala w K.. Powód twierdził, iż zakres prac obejmował również windy i oświetlenie zewnętrzne, z kolei pozwana Spółka zaprzeczała, aby ich wykonanie należało do powoda i jeśli je wykonał to na zlecenie innego podmiotu.
Stąd też Sąd Apelacyjny wskazał, iż w sytuacji braku umowy pisemnej i szerokiego zakresu robót wynikającego z programu funkcjonalno-użytkowego koniecznym jest szczegółowe ustalenie jakie prace z tej części zadania należały do wykonania przez powoda i czy pozwana zlecała wykonanie dodatkowych robót - i takim wypadku na czym prace te polegały, uzupełnienia materiału dowodowego w tym zakresie i dopiero po szczegółowym ustaleniu zakresu robót - ustalenie jaką ich część wykonał powód do momentu zejścia z budowy i jaki zakres prac należących do powoda i jaka była ich wartość nie został wykonany, co winno stanowić podstawę do wyliczenia należnego wynagrodzenia - proporcjonalnie do wykonania robót.
Odnosząc się zaś do zarzutu kary umownej, podstaw do jej naliczenia i w konsekwencji skuteczności jej potrącenia to Sąd Apelacyjny wskazał, iż nie budzi wątpliwości - w świetle postanowień par.8pkt. l ppkt.l 1 umowy z dnia 21 listopada 2011r dotyczącej Stacji Dializ, iż powód był zobowiązany do przedstawienia dokumentacji powykonawczej - najpóźniej w dniu zgłoszenia przez zamawiającego gotowości do odbioru końcowego przedmiotu umowy. Z protokołu przekazania dokumentacji z dnia 27 września 2012r. przedłożonego przez powoda wynikało, iż taka dokumentacja została przekazana M. Z. (3), który także w zeznaniach potwierdził jej odbiór w dniu złożenia podpisu na dokumencie Na dokumencie dotyczącym przekazania dokumentacji znajduje się także data 24 października 2012r dotycząca-Protokołów pomiarów instalacji elektrycznych, co zdaje się wskazywać, iż w terminie określonym do zakończenia robót objętych umową nie została przedstawiona pełna dokumentacja. Powód przyjmując obowiązek dostarczenia dokumentacji powykonawczej winien był ją przedłożyć pozwanej Spółce, skoro zobowiązał się do tego w umowie. M. Z. (3) był kierownikiem robót na bloku operacyjnym i pracownikiem generalnego wykonawcy - (...), a nie pracownikiem pozwanej Spółki (...) , stąd koniecznym jest uczynienie ustaleń czy posiadał upoważnienie od pozwanej do odbierania dokumentacji powykonawczej, a tym samym do działania także jej imieniem. Niezależnie od powyższego, należy rozważyć czy nie zachodzą okoliczności uzasadniające miarkowanie kary umownej.
W ponownym rozpoznaniu sprawy, w realizacji wytycznych Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie , kontynuując przesądzone już przez Sąd ten kwestie Sąd Okręgowy poczynił następujące ustalenia faktyczne :
Strony są przedsiębiorcami. Powód prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) i (...) M. B. w N., pozwany pod nazwą (...) Sp. z o. o. w K.
( dowody: zaświadczenie powoda z (...) k. 9; odpis pozwanego z KRS k. 10-13 ).
Powód M. B. złożył pozwanej Spółce (...) ofertę na wykonanie zadania, które składało się z dwóch części; pierwsza dotyczyła wykonania Stacji Dializ w Szpitalu w K., zaś druga rozbudowy i modernizacji tego Szpitala wraz z blokiem operacyjnymi OIOM. Zaproponowane przez powoda wynagrodzenie o charakterze ryczałtowym dotyczyło całości zadania i opiewało na kwotę 1,095.857,98zł bez podatku VAT, z tym, iż ostatecznie obie strony po negocjacjach uzgodniły jego wysokość na kwotę 902.000zł netto. Za pierwszą część zadania ustalono cenę 300.000zł netto i zawarta została między stronami umowa pisemna o roboty budowlane, zaś pozostała kwota 602 000 zł netto dotyczyła należności za realizację drugiej części zadania.
dowody: kosztorys ofertowy k. 75-109; niniejsze ustalenie przesądzone przez Sąd Apelacyjny rozpoznający apelację k-. (...) uzasadnienia)
W oparciu o w/w ofertę kosztorysową w dniu 21 listopada 2011r. strony zawarły pisemną umowę nr (...) K. Stacja Dializ. Umową tą pozwany zlecił powodowi kompleksowe wykonanie wszystkich instalacji elektrycznych silnoprądowych ( w tym wszystkich podłączeń, automatyki do innych branż min. do klimatyzacji, wentylacji, zasilanie wind, drzwi itp.) wraz z robotami niezbędnymi do wykonania w/w zakresu prac i instancji elektrycznej związanej z organizacją placu budowy, jego bieżące utrzymanie oraz współdziałanie przy obsłudze elektronagrzewów przy pracach żelbetonowych, w ramach realizacji zdania pn. „Budowa budynku Stacji Dializ wraz z Oddzielałem Nefrologicznym przy Wojewódzkim Szpitalu (...) w K.”. W zawartej umowie strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 30 września 2012r. Ustalono, że wynagrodzenie nie będzie podlegało waloryzacji i będzie niezmienne do czasu zakończenia realizacji wszystkich etapów robót. Dodatkowo zastrzeżono, że w przypadku gdy wartość robót przekroczy to wskazane w umowie powód nie będzie ubiegał się o wynagrodzenie wyższe. W przypadku nie wykonania przez powoda części robót, nie przysługuje mu prawo do uzyskania wynagrodzenia za te roboty. W umowie tej strony zastrzegły także, że powód jest zobowiązany do terminowego dostarczenia ( najpóźniej w dniu zgłoszenia przez pozwanego gotowości do odbioru końcowego przedmiotu umowy ) dokumentacji powykonawczej w ilości 3 egzemplarzy wraz z wersją elektroniczną ( na nośnikach CD/DVD ). W przypadku nieposiadania przez powoda w/w dokumentów pozwany będzie mógł żądać wymiany materiałów, a powodowi z tego tytułu nie będzie przysługiwać prawo przedłużenia terminu umownego lub zostaną wstrzymane płatności do czasu uzupełnienia żądanych dokumentów. Umowa zobowiązała powoda do partycypowania w kosztach pozwanego w wysokości 1,5% łącznej sumy faktur netto wystawionych przez powoda w ramach realizacji umowy. Za niedostarczenie dokumentacji powykonawczej w terminie powód został zobowiązany do zapłacenia pozwanemu kary umownej w wysokości 10% wynagrodzenia umownego brutto.
( dowód: umowa z dnia 21.11.2011r. k. 14-20 ).
Powód objęte w/w umową roboty wykonał w całości, w terminie wskazanym w umowie. W dniu 31 sierpnia 2012r. doszło do końcowego odbioru budynku Stacji Dializ. W protokole tym stwierdzono brak wad i usterek.
(dowody: protokół odbioru k. 21-22; zeznania świadka P. B. (1) k. 246/2; zeznania M. Z. (3) k. 248; zeznania świadka P. R. (1) k. 249/2 ).
Z tytułu wykonanych robót powód wystawił pozwanemu następujące faktury VAT: 1. Faktura nr (...) z dnia 9.04.2012r. na kwotę 36.900 zł brutto - faktura zapłacona przez pozwanego; 2. Faktura nr (...) z dnia 30.04.2012r. na kwotę 24.600 zł brutto - faktura zapłacona przez pozwanego; 3. Faktura nr (...) z dnia31.05.2012r. na kwotę 61.500 zł-faktura niezapłacona przez pozwanego; 4.Faktura nr (...) z dnia 11.07.2012r. na kwotę 49.200 zł - faktura niezapłacona przez pozwanego; 5. Faktura nr (...) z dnia 13.09.2012r. na kwotę 24.600 zł - faktura niezapłacona przez pozwanego; 6. Faktura korygująca z dnia 30.12.2012r. na kwotę 73.800 zł - niezapłacona przez pozwanego ( dot. faktury (...) ).
( dowody: faktury wraz z protokołami zaawansowania robót k. 23-36; okoliczność przyznana przez pozwanego w odpowiedzi na pozew k. 56)
Pismem z dnia 26 listopada 2012r. powód wezwał pozwanego do zapłaty w/w faktur.
( dowód: pismo z dnia 26.11.2012r. k. 38 ).
Strony prowadziły ze sobą korespondencję pismami z dnia 24.12.2012r. oraz 2.01.2013r.
( dowody: pisma k. 39-42 ).
Pozwany w dniu 31 stycznia 2013r. wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 5.535 zł z tytułu partycypowania przez powoda w kosztach pozwanego w wykonaniu przedmiotu umowy dot. Stacji Dializ
( dowód: faktura k. 68 ).
Powód w dniu 31 sierpnia 2012r. przedłożył kierownikowi budowy M. Z. (3) protokoły pomiarów instalacji elektrycznej na zasilaniu rezerwowym, zaś w dniu 27 września 2012r. dokumentację elektryczną powykonawczą oraz atesty i certyfikaty na zamontowany osprzęt aparaturę. Na okoliczność powyższego sporządzono protokół.
Jeżeli chodzi o przeprowadzenie pomiarów instalacji elektrycznej na zasilaniu rezerwowym , to w tym czasie nie było możliwe przeprowadzenie tych pomiarów na zasilaniu podstawowym, ponieważ nie była skończona rozdzielnia, której wykonanie nie pozostawało w zakresie umowy dotyczącej Stacji Dializ. Tym samym nie było możliwe z przyczyn technicznych wykonanie pomiarów docelowych instalacji elektrycznej dla których rozdzielnia była konieczna. Została ona dostarczona w miesiącu październiku przez podmiot trzeci (...) i dopiero po dostarczeniu jej i uruchomieniu wraz ze stacją trafo, przez tę firmę, powód mógł przeprowadzić pomiary docelowe, co niezwłocznie uczynił, kiedy stało się to z przyczyn technicznych możliwe tj. w dniu 24 października 2012r.
Brak podstaw do przyjęcia, iż nieprzeprowadzenie tych pomiarów w ramach realizacji umowy dot. Stacji Dializ w terminie przewidzianym dla zakończenia tej umowy stanowiło zwłokę w wykonaniu tejże umowy, skoro wykonanie zarówno rozdzielni jak i stacji trafo, nie znajdowało się w przedmiocie umowy dot. Stacji Dializ, ale umowy odrębnej tj. co do rozdzielni w zakresie umowy o OIOM, co do stacji T. w zakresie odrębnej umowy zawartej od początku z firmą (...). Tym samym skoro brak wykonania innej odrębnej umowy, uniemożliwiał powodowi wykonanie docelowych pomiarów, to brak podstaw by przyjąć, iż ponosi on odpowiedzialność za opóźnienie w wykonania tej rozpatrywanej umowy ( dot. Stacji Dializ), a przecież w ramach i na podstawie tej umowy, a nie odrębnej tj. dot. OIOM pozwany naliczył karę umowną. Jednocześnie brak wystarczającego materiału dowodowego aby ocenić, jaki był termin do wykonania umowy dot. OIOM ( nie zawarto z powodem umowy pisemnej), czy realizacja tej umowy była opóźniona, a jeżeli tak z jakiej i czyjej przyczyny, niniejsze nie stanowiło przedmiotu rozpoznania w niniejszej sprawie, w tym zakresie strony nie wyznaczały kierunków dowodowych.
Sąd zbadał więc realia realizacji umowy dotyczącej Stacji Dializ, to był bowiem przedmiot niniejszego postępowania i z tytułu opóźnienia przedłożenia dokumentacji w ramach tej umowy, pozwany naliczył powodowi kary umowne. Sąd ustalił, że powód realizując umowę dot. Stacji Dializ, przedłożył wszelką możliwą do przedłożenia dokumentację na ten czas, realizując przedmiotową umowę w pełnym zakresie, w którym było to możliwe z przyczyn technicznych i uzupełniając protokoły pomiarów instalacji elektrycznej na źródle podstawowym niezwłocznie, kiedy pozwoliły na to warunki techniczne.
Wszelka dokumentacja została przekazana przez powoda M. Z. (3) pełniącego na budowie Stacji Dializ funkcję kierownika budowy z ramienia firma (...) - generalnego wykonawcy. O niniejszą dokumentację zwracał się on bezpośrednio do powoda jako podwykonawcy, wobec braku kontaktu z wykonawcą czyli C. sp z o.o.; wobec konieczności przeprowadzenia przez E. odbiorów branżowych w zakresie straży pożarnej, sanepid, nadzoru budowlanego itd. Bez dostarczenia tych dokumentów generalnemu wykonawcy odbiory nie mogły się odbywać. Gdyby dokumentacja ta została dostarczona przez powoda C. Sp z o.o. w K. (podwykonawcy E.) to i tak została by ona przekazana przez C. sp zo.o. właśnie E. ( M. Z. (3)) , ponieważ to jemu była ona konieczna dla przeprowadzenia właśnie odbiorów o których mowa powyżej.
Tak więc pomimo, iż M. Z. (3) istotnie był kierownikiem budowy z ramienia (...) ( głównego wykonawcy) i nie miał upoważnienia pozwanego - to przekazanie dokumentacji przez powoda właśnie jemu pozwoliło zrealizować cel umowy i to zarówno pomiędzy stronami nin. postępowania (powodem , a pozwanym), jak i pomiędzy pozwanym, a E.. Ponieważ dokumentacja została przekazana w terminie, pozwany nie została z tego tytułu obciążony żadnymi karami przez E..
Tak więc dokumentacja, która ostatecznie miała trafić do głównego wykonawcy E. od powoda M. B. za pośrednictwem C. sp z o.o.; została przekazana do E. –u bezpośrednio przez M. B. - na wyraźne życzenie głównego wykonawcy E. i w związku z taką rzeczywistą potrzebą, zważywszy na realia budowy i konieczność przeprowadzania odbiorów dla których konieczną była ta dokumentacja, wobec nieobecności pozwanego C. sp z o.o, utrudnionego z nim kontaktu, nieobecności na budowie kierownika robót z ramienia tej firmy.
( dowód: pismo z daty 27.09.2012r. k. 202; zeznania świadka M. Z. (3) k. 1242, P. B. (2) k- 1239, P. R. (1) k.1236,).
Powód jak wskazano to już powyżej zrealizował roboty w zakresie umowy dot. Stacji Dializ w całości oraz częściowo w zakresie rozbudowy i modernizacji bloku operacyjnego.
Odnośnie rozbudowy i modernizacji bloku operacyjnego strony nie zawarły umowy pisemnej, w ustnych negocjacjach ustaliły jedynie zakres – przedmiot umowy i wynagrodzenie. Przedmiot umowy został określony zakresem kosztorysu ofertowego przedłożonego przez powoda, przy wynagrodzeniu wynagrodzenie 602 000 zł netto (902 000-300 000 – wynagrodzenie umowne co do Stacji Dializ).
Co do zakresu i wynagrodzenia dot. Stacji Dializ strony zawarły pisemną umowę, pozostały zakres wynikający z kosztorysu ofertowego , a więc zakres dotyczący rozbudowy i modernizacji bloku operacyjnego i pozostałe wynagrodzenie ( 902.000 – 300 000 zł) stanowił przedmiot umowy ustnej i powód przystąpił do jej wykonywania. W zakresie kosztorysu ofertowego nie pozostawało ani wykonanie instalacji elektrycznej oświetlenia zewnętrznego , ani zasilanie wind. Powód nie wykonał całości robót objętych kosztorysem ofertowym w zakresie rozbudowy i modernizacji bloku. W trakcie ich wykonywania zszedł z budowy. Po zejściu powoda z budowy bloku operacyjnego prace powoda kontynuowała min. firma (...), M. N. i K. M.
(dowód : kosztorys ofertowy k- 75-76, opinii biegłego W. S. 1390 – (...), oraz ustna 1726-1727, zeznania świadka P. B. (1) k. 246/2, 1244; zeznania świadka G. W. k. 248; zeznania świadka M. Z. (3) k. 248, 1242; zeznania świadka P. R. (1) k. 249/2, (...) ; zeznania świadka P. B. (2) k. 250, 1239;, zeznania świadka A. S. k. 249, 1261 , M. N. 1262; K. M. k. 249/2, 1264 ).
Powód z tytułu robót wykonanych na bloku operacyjnym wystawił pozwanemu faktury na łączną kwotę 484.395,22 zł. Pozwany zapłacił mu 283.595,22 zł. Po zejściu powoda z budowy pozwany dokonał pomiaru wykonanych przez powoda robót i sporządził kosztorys na kwotę 94.103,16 zł. Powód także sporządził swój kosztorys, w którym uznał, że wartość wykonanych przez niego prac stanowi 263.168,67 zł
( dowody: faktury VAT k. 117-120; dowody wpłaty k. 123-128; obmiar wraz z kosztorysem powykonawczym pozwanego k. 147-156; kosztorys powykonawczy powoda k. 175-178).
Wartość prac wykonanych przez powoda w zakresie robót objętych kosztorysem co do rozbudowy i modernizacji bloku operacyjnego (etap II) to kwota 95 293, 04 zł netto , przy ustalenia wartości całości tych prac na kwotę: 602 000 zł netto. Powód wykonał bowiem 15, 82 % prac w tym zakresie objętych kosztorysem.
(dowód : opinii biegłego W. S. 1390 – 1713, oraz ustna 1726-1727).
Ponadto pozwany zlecił powodowi również wykonanie oświetlenia zewnętrznego , które ten wykonał w zakresie okablowania z wyjątkiem odcinka pomiędzy przedostatnim , a ostatnim słupem – lampą. Zakres tych robót nie był objęty kosztorysem , ich wartość to kwota 13 971, 61 zł netto. Roboty te zostały zlecone powodowi dodatkowo przez pozwanego, ponad zakres objęty kosztorysem. Podczas realizacji tych prac pozwany ponaglał powoda do ich wykonywania pismem z dnia 25.09.2012r. W piśmie tym w nawiązaniu do protokołu uzgodnień z dnia 3.09.2012r. pozwany wezwał powoda do niezwłocznego zakończenia prac w szczególności w zakresie (…) – oświetlenia zewnętrznego.
Skoro pozwany ponaglał wykonanie tych prac, to wnosić należy, że czuł się ku temu legitymowany, gdyby bowiem niniejsze zlecenie wystosował inny podmiot, to nie pozwany monitorowałby ich przebieg.
W ocenie pozwanego oświetlenie zewnętrzne stanowiło roboty o charakterze dodatkowym w stosunku do zleconych mu przez E., w związku z tym pozwany zażądał od E. wynagrodzenia za te roboty. E. odmówił twierdząc , iż mieściły się one w pierwotnym zakresie umowy zawartej pomiędzy E. , a pozwanym. Przyczyną braku zapłaty za te prace nie była więc okoliczność braku ich zlecenia przez pozwanego powodowi , ale brak zapłaty za nie pozwanemu przez E.. Gdyby pozwany nie zlecił przedmiotowych prac powodowi , to nie występowałby swoim imieniem o zapłatę za te prace do E..
Pozwany nie zlecił natomiast powodowi prac w zakresie zasilania dwu wind szpitalnych.
(dowód : opinii biegłego W. S. 1390 – 1713, oraz ustna 1726-1727, pismo z dnia 25.09.2012r.częściowe zeznania P. B. 1243 , P. R.,k- 1236, M. Z. k. 1244, P. G. k-1248, )
Pismem z dnia 8 lutego 2013r. pozwany potrącił z należnościami powoda kwotę 167.848,33 zł brutto z tytułu nadpłaty powstałej wskutek zawyżenia należności za prace wykonane podczas realizacji zadania pn. „Rozbudowa i modernizacja Wojewódzkiego Szpitala (...) II w K.” na którą zostały wystawione faktury: (...) oraz kwotę 4.500 zł netto ( 5.535 zł brutto ) z tytułu faktury FV (...). Powyższe oświadczenie zakwestionował powód.
( dowody: pismo pozwanego z dnia 8.02.2013r. k. 44, pismo powoda z dnia 25.02.2013r. k. 45 ).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, które to uznał za wiarygodne w zakresie, jaki wyznaczają im przepisy art. 244 i 245 kpc oraz zeznań świadków w zakresie w którym znalazły odzwierciedlenie jak w powyższych ustaleniach faktycznych jako wzajemnie spójnym z pozostałym materiałem dowodowym, przede wszystkim odzwierciedlonym w dokumentach i opinii biegłego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków zawnioskowanych przez stronę pozwaną, a to świadka P. B. (1), P. G. (2), G. W., A. S., M. N., K. M. co do sposobu i zakresu realizacji umów przez powoda. Ustalenie co do zlecenia powodowi oświetlenia zewnętrznego Sąd wywiódł z dokumentu pisemnego i zeznań w/w świadków co do wystąpienia przez pozwanego o zapłatę za te roboty do E.. W zakresie ustalenia okoliczności przekazania dokumentacji Sąd oparł się na zeznaniach M. Z. jako świadka nie związanego z żadną ze stron , bezpośrednio uczestniczącą w tej czynności i dokumentującą ten fakt poprzez protokół.
Co do zakresu wykonanych prac oraz określenia ich wartości Sąd dokonał ustaleń na podstawie opinii biegłego S.. Opinia ta została sporządzona na podstawie materiale dowodowego w aktach sprawy, nosiła cechy obszerności, dokładności, logiczności, precyzyjnie odpowiadała na zadane pytania zawarte w tezie dowodowej, sformułowanej stosownie do wytycznych Sądu Apelacyjnego. Biegły dodatkowo uzupełnił opinię ustnie, ustosunkowując się do zarzutów, odpowiadając na pytania pełnomocnika, brak było dalszych wniosków dowodowych czy to bądź o uzupełnienie przedmiotowej opinii bądź o zlecenie jej innym biegłym.
Sąd nie znalazł podstaw dowodowych dla przyjęcia zlecenia powodowi przez pozwanego w zakresie zasilania wind, zeznania w tym zakresie nie były jednoznaczne , mając również na uwadze, że pozwany za te prace nie występował o zapłatę do E..
Sąd zważył co następuje:
Powód żądał zasądzenia od pozwanego kwoty 222.630 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. Pismem z dnia 13 sierpnia 2013r. powód cofnął powództwo o kwotę 5.535 zł, w uznaniu zarzutu pozwanego, w zakresie podstaw dla obciążenia przez pozwanego powoda z tytułu kosztów partycypowania w kosztach budowy zgodnie z § 8 pkt. 1 ppkt. 13 umowy nr (...). Tym samym powód ograniczył żądanie pozwu do kwoty 217.095 zł. Stąd też Sąd, na mocy art. 355 kpc w pkt. 2 wyroku umorzył postępowanie w zakresie cofniętej kwoty 5.535 zł.
Bezspornym w sprawie była wysokość dochodzonego pozwem roszczenia oraz charakter stosunku zobowiązaniowego, z którego powód wskazaną kwotę wywodził. Pozwany, w odpowiedzi na pozew, podał, że nie kwestionuje należności powoda z faktur wskazanych w pozwie, ich zakresu oraz wysokości, nie kwestionując co do zasady sposobu obliczenia kwoty objętej żądaniem pozwu. Poza sporem zatem pozostało, iż powód wykonał na rzecz pozwanego roboty objęte umową z dnia 21 listopada 201 lr. nr (...) dotyczące Stacji Dializ.
Spór koncentrował się wokół podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia należności pozwanego wobec powoda z należnościami powoda wskazanymi w pozwie obejmującego kwotę:
- 36.900 zł tytułem naliczonej powodowi kary umownej za nieterminowe dostarczenie pozwanemu dokumentacji powykonawczej z zakresu robót wykonywanych w ramach budowy Stacji Dializ ( kara umowna naliczona w oparciu o § 8 pkt. 1 ppkt. 11 umowy nr (...) K. Stacja Dializ)
- 167.848,33 zł tytułem nadpłaty dokonanej przez pozwanego na rzecz powoda z tytułu robót wykonanych w ramach inwestycji pn. Rozbudowa i modernizacja Wojewódzkiego Szpitala (...) w K.” , pozwany zarzucił, że zapłacił powodowi 283.595,22 zł, zaś po dokonaniu obmiaru wykonanych przez powoda robót okazało się że ich wartość wynosiła 115.746,89 zł. Nadpłata to różnica kwot 283.595,22 zł i 115.746,89 zł
Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska pozwanego w zakresie naliczonej powodowi kary umownej za nieterminowe dostarczenie pozwanemu dokumentacji powykonawczej. W tym zakresie Sąd ustalił, iż przekazanie w dniu 31.08.2012, 27.09.2012 oraz w dniu 24.10.2012r. dokumentacji kierownikowi budowy ze strony E. M. Z. (3), było uzasadnione okolicznościami, sposobem wykorzystania tej dokumentacji, celem jej wykonania i zgromadzenia; osiągając założony w tym zakresie cel umowny zarówno umowy zawartej pomiędzy stronami niniejszego sporu , jak i umowy zawartej pomiędzy pozwanym , a E.. To bowiem ostatecznie do M. Z. (3) miała trafić przedmiotowa dokumentacja , aby ten mógł przeprowadzić odbiory branżowe i właśnie jemu została wydana, gdyby została wydana pozwanemu ten również przekazał by ją w/w pracownikowi E.. W świetle powyższego brak, w ocenie Sądu, racjonalnych podstaw dla obciążenia z tego tytułu powoda karą umowną.
Sąd nie znalazł również podstaw dla obciążenia powoda kara umowną z tytułu opóźnienia przekazania dokumentacji w zakresie protokołu pomiarów instalacji elektrycznej na źródle docelowym, skoro w czasokresie zakreślonym umową brak było technicznych możliwości w tym zakresie, powód pomiary te wykonał na dostępnym źródle, a więc rezerwowym, uzupełniając niniejsze o źródło docelowe niezwłocznie kiedy było to z technicznego punktu widzenia możliwe ( po uruchomieniu rozdzielni i stacji (...)). Jednocześnie w ocenie Sądu brak było podstaw dla obciążenia karą naliczoną z umowy dot. Stacji Dializ za ew. opóźnienie w wykonaniu umowy w zakresie Bloku Operacyjnego, po pierwsze z uwagi na odrębność tych umów, po drugie z uwagi na brak wykazania faktu opóźnienia również w pryzmacie w tamtej umowie obowiązujących terminów, zwłaszcza , iż umowa pisemna w tamtym zakresie nie została zawarta.
W ocenie Sądu częściowo uzasadnionym okazał się zarzut tzw. nadpłaty z tytułu umowy dot. wykonania rozbudowy i modernizacji bloku operacyjnego.
W tym zakresie Sąd kierując się stanowiskiem Sądu Apelacyjnego zawartym w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 marca 2016r. przyjął, iż umownie ustalona wartość umowy Rozbudowa i modernizacja bloku operacyjnego to kwota 602 000 zł netto. Przedmiot tej umowy to roboty objęte kosztorysem ofertowym ( z wyjątkiem robót objętych umową dot. Stacji Dializ). Faktyczna wartość prac wykonanych przez powoda w zakresie robót objętych kosztorysem co do rozbudowy i modernizacji bloku operacyjnego to kwota 95 293, 04 zł netto, stanowiąca 15, 82 % obliczona proporcjonalnie do wartości całości tych prac na kwotę: 602 000 zł netto – 100%. ( brutto 117 210, 44 zł)
Skoro pozwany z tytułu w/w robót uiścił kwotę 283,595, 22 zł , to oznacza, że nadpłacił z tego tytułu kwotę 166 384, 78 zł i w tym zakresie zasadnym był wystosowany przez niego zarzut potrącenia. Powód dochodził kwoty 217 095 zł ( po cofnięciu), skoro pozwany skutecznie potrącił kwotę 166 384, 78 zł do zapłaty pozostawał kwota 50 710, 22 zł.
Sąd uznał za zasadną również kwotę naliczoną przez powoda w zakresie należności za oświetlenie zewnętrzne, tym samym, przyjmując jego wartość zgodnie z opinią biegłego na kwotę 13 971, 61zł netto tj. 17 185, 08 zł i doliczając ją do w/w kwoty , do zasądzenia pozostawała kwota 67 895, 30 zł , na zasadzie art. 647 kc i art. 498 kc. O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481 kc. O kosztach Sąd orzekł stosownie do wyniku sprawy na zasadzie art. 100 kpc, przyjmując proporcję 30, 5 %/69, 5 %. Łączna wartość kosztów postępowania wyniosła 81 427, 63 zł . Powód poniósł : 32 549, 29 zł na którą złożyły się : 8209, 2922 opłaty sądowe, , 17 - opłata skarbowa, wydatki - 3 401, 29 zł, zastępstwo procesowe I instancja 14 400 zł, II instancja : 3 600 zł Pozwany poniósł 48 878, 34 zł na którą złożyły się : 17 zł opłata skarbowa , wydatki – 19 701, 29 zł, 305, 05 , zastępstwo procesowe I instancja 14 400 zł, II instancja : 3 600 zł , opłata apelacyjna : 10 855 zł. Skoro powód przegrał sprawę w 69, 5 % winien ponieść 56 592, 21 zł , poniósł 32 549, 29 zł, winien więc zwrócić pozwanemu : 24 042, 92 zł, którą to kwotę Sąd zasądził w pkt 3. Orzeczeniem o kosztach postępowania Sąd nie objął wydatku na opinię biegłego S. (pisemną i ustną) postanowienie w jego zakresie wydano bowiem już po dacie wyroku , niniejsze będzie podlegać uzupełnieniu, stosownie do treści 108 (1) kpc po uprawomocnieniu się postanowienia z dnia 27 marca 2018r.
ZARZĄDZENIE
1. (...)
2. (...)
3. (...)
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
Osoba, która wytworzyła informację: Anna Harmata
Data wytworzenia informacji: