Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 września 2020 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta Krzywonos

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Misiuda

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2020 r. w Rzeszowie

sprawy z wniosku B. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania B. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 11/03/2019 r. znak (...)

I.zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 11/03/2019r , znak: (...) w ten sposób, że przyznaje B. W. prawo do emerytury pomostowej poczynając od dnia 27 listopada 2018r oraz ustala brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji

II. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz B. W. kwotę 180 złotych / słownie : sto osiemdziesiąt / tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 520/19

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 7 września 2020 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia 11 marca 2019r. znak: (...) odmówił B. W. prawa do emerytury pomostowej uznając, iż nie spełnia on wymogów do uzyskania dochodzonego świadczenia. Powołując się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych przytoczył warunki uzyskania emerytury pomostowej i stwierdził, iż wnioskodawca ich nie spełnia, albowiem nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub wykonywania pracy w szczególnym charakterze. Wyjaśniając Zakład dodał, iż bezsporny staż pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 3 lata 9 miesięcy 8 dni. Nadto wskazał, że okres od 2 maja 1980 r. do 31 grudnia 2008 r. nie został zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, albowiem są rozbieżności w nazewnictwie stanowisk.

B. W. reprezentowany przez pełnomocnika, złożył odwołanie od powyższej decyzji kwestionując prawidłowość stanowiska ZUS w niej wyrażonego. Zarzucił organowi rentowemu błędne przyjęcie, że nie wykazał on ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Wskazał, iż w okresie zatrudnienia od 2 maja 2980 r. do 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony, samochodu skrzyniowego, autocysterny, którymi przewoził materiały niebezpieczne. Na okoliczność potwierdzenia charakteru jego pracy w tym okresie wnioskował o przesłuchanie świadków. Domagał się zmiany zaskarżonej decyzji przez przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej oraz zasądzenia od ZUS na swą rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wnosił o jego oddalenie. Ponawiając twierdzenia zawarte w zaskarżonej decyzji raz jeszcze podkreślił, iż przyczyną odmowy przyznania prawa do emerytury pomostowej jest brak udowodnienia przez B. W. zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat.

Poza sporem pozostaje, że B. W. wykazał ponad 43 letni okres zatrudnienia (ogólny staż pracy łącznie - 41 lat 3 miesiące i 18 dni) i staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 3 lata 9 miesięcy i 8 dni przypadający na okresy: od 15 lutego 1977 r. do 28 kwietnia 1978 r. i od 1 stycznia 2009 r. do 28 września 2011 r.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

B. W. urodził się (...)

W dniu 27 listopada 2018 r. złożył w ZUS wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej załączając do wniosku dokumenty dotyczące przebytych okresów składkowych i nieskładkowych oraz zatrudnienia w warunkach szczególnych. W dniu zgłoszenia wniosku na pozostawał w zatrudnieniu.

Po analizie przedstawionych dowodów organ rentowy w dniu 11 marca 2019 r. wydał zaskarżoną w sprawie decyzję, którą odmawiał B. W. prawa do wnioskowanego świadczenia.

(dowód: dokumentacja w aktach ZUS)

Wnioskodawca w okresach od 15 luty 1977 r. do r. do 30 września 2011 r. zatrudniony był w (...) Sp. z o.o. Od 15 lutego 1977 r. do 1 stycznia 1980 r. pracował jako stokażowy i wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace przy magazynowaniu, przeładunku ropy naftowej.

Od 2 maja 1980 r. do 31 października 1996 r. pracował jako kierowca samochodu skrzyniowego, którym przewoził paliwo, od 1 listopada 1996 r. do 31 marca 2001 r. i od 1 stycznia 2002 r. do 30 września 2004 r. był kierowcą autocysterny – woził paliwo, od 1 października 2004 r. do 31 grudnia 2008 r. był kierowcą samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony – przewoził materiały niebezpieczne.

Od 2 maja 1980 r. do 31 grudnia 1998 r. łączny okres pracy w warunkach szczególnych to 18 lat.

18 lat plus uznany okres przez ZUS 3 lata 9 miesięcy i 8 dni. Łącznie ponad 21 lat.

B. W. posiada świadectwo pracy wystawione przez (...) Sp. z o.o., gdzie pracodawca potwierdził, że w/w m.inn. od 15 lutego 1977 r. r. do 1 stycznia 1980 r., od 2 maja 1980 r. do 31 grudnia 2008 r. . stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych jako stokażowy, kierowca samochodu skrzyniowego, kierowca cysterny i kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony przewożący materiały niebezpieczne – kierowca samochodu specjalnego.

(dowód: zeznania wnioskodawcy, zeznania świadków, akta osobowe, dokumentacja w aktach ZUS )

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o powołane dowody.

Jako wiarygodne ocenił zeznania wnioskodawcy o charakterze jego zatrudnienia w spornym okresie, obowiązków i wykonywanych czynności. Twierdzenia w/w znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków, które Sąd również uznał za prawdziwe i nieodzowne do poczynienia ustaleń okoliczności ważkich w sprawie. Świadkowie to współpracownicy wnioskodawcy, którzy pracowali z nim, a zatem posiadają wiedzę istotną w sprawie, a dotyczącą charakteru jego pracy i wykonywanych obowiązków.

Czyniąc ustalenia w sprawie Sąd oparł się także na dowodach z dokumentów w tym złożonych do akt, zawartych w aktach osobowych i w aktach organu rentowego, które sporządzone zostały przez uprawnione podmioty i w formie dla nich przepisanej.

Istotą sporu w przedmiotowej sprawie pozostawało ustalenie uprawnień B. W. do emerytury pomostowej uregulowanej w przepisach ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2018 poz. 1924), gdyż o takie świadczenie w/w wnioskował.

Emerytury pomostowe zostały wprowadzone do systemu ubezpieczeń społecznych przez powyższą ustawę, która weszła w życie 1 stycznia 2009 r. i dotyczą ubezpieczonych zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Zastąpiły one emerytury w niższym wieku przyznawane na podstawie ustawy 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Cechą charakterystyczną emerytur pomostowych jest ich przejściowy charakter, zgodnie bowiem z art. 16 ustawy, prawo do tego świadczenia ustaje z dniem: poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury, która jest ustalona decyzją organu rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach, bądź osiągnięcia przez uprawnionego wieku: 60 lat - w przypadku kobiet i 65 lat - w przypadku mężczyzn, jeżeli uprawniony nie ma prawa do emerytury ustalonego decyzją organu rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach lub też w razie śmierci uprawnionego.

Stosownie do treści art. 4 powołanej ustawy, prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Art. 3 ust. 1 stanowi zaś, że prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Ustęp zaś 3 art. 3 wskazuje, że prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy prace, o których mowa w ust. 1 lub w ust. 3, w pełnym wymiarze czasu pracy. Okresy zaś zatrudnienia w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy w świadectwie pracy. Wskazane przepisy stanowiły materialno - prawną podstawę rozważań w sprawie.

informacje o jednostce

Odnosząc powyższe uregulowania do okoliczności faktycznych ustalonych w niniejszym postępowaniu należy stwierdzić, że wnioskodawca B. W. urodził się (...) r. - a więc po dniu 31 grudnia 1948 r., ukończył 60 lat w dniu (...), wniosek o świadczenie złożył 27 listopada 2018 r., posiada okres składkowy i nieskładkowy przekraczający wymagane 25 lat, wnioskodawca nie pozostaje w stosunku pracy. Zgodnie z wyliczeniami dokonanymi przez ZUS, co więc nie było sporne w sprawie, po dniu 31 grudnia 2008 r. w/w wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Sporne zatem pozostawało ustalenie czy wnioskodawca legitymuje się 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

Powołany art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS reguluje zasady przechodzenia na emeryturę z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ustawa nie zawiera jednak katalogu prac uznawanych za wykonywane w szczególnych warunkach, a szczegółowe warunki w tym zakresie określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Załącznik do rozporządzenia zawiera też wykaz prac uznawanych za wykonywane w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie ulegało wątpliwości, że wnioskodawca od początku zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. wykonywał prace przy magazynowaniu i przewozie materiałów niebezpiecznych i paliwa, co stanowiło pracę w warunkach szczególnych według obowiązujących regulacji – przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w wykazie A dziale IV pod poz.19 i A Dział VIII poz. 2.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w postaci osobowych źródeł dowodu wspierany przez dowody z dokumentów pozwala na poczynienie ustaleń odnośnie charakteru pracy wnioskodawcy wykonywanej w okresie od 1977 r. do 2011 r. – w czasie zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. Podkreślić w tym miejscu należy, że w orzecznictwie wyrażony został pogląd, iż w postępowaniu sądowym, toczącym się z odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego, dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo skarżącego do świadczenia. W niniejszej sprawnie nieścisłości zatem w treści wydanych wnioskodawcy świadectw pracy oraz w dokumentacji pracowniczej zostały wyjaśnione zeznaniami świadków.

Przesłuchani w sprawie świadkowie w jasny i szczegółowy sposób nakreślili czynności wykonywane przez wnioskodawcę w trakcie zatrudnienia.

Dokumenty zawarte w aktach osobowych wraz z osobowymi źródłami dowodu pozwoliły w jednoznaczny sposób przesądzić charakter pracy w/w wyjaśniając wątpliwości zgłaszane przez organ rentowy. Raz jeszcze wskazać należy, że dopuszczalne jest w postępowaniu sądowym przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo skarżącego do świadczenia, i to zarówno wtedy, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje jego treść, jak i wówczas, gdy dokument taki z żadnych przyczyn nie może być sporządzony (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 grudnia 2004 r. III AUa 2474/03 Lex nr 151770). Zatem, ewentualne niedokładności czy nawet braki w treści świadectwa pracy nie mogą skutkować negatywnie dla pracownika, jeżeli fakty nim stwierdzone mogą być potwierdzone w inny sposób.

W ocenie Sądu Okręgowego, do stażu pracy w warunkach szczególnych uwzględnić należy też okres od 15 lutego 1977 r. do 31 grudnia 1998 r. wg rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 p. 43 Wykaz A Dział IV i VIII.

Poczynione w sprawie ustalenia pozwalają uznać, że wnioskodawca przed 1 stycznia 1999r. posiada wymagane 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Niespornym natomiast w sprawie było, że po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych.

Uwzględniając zatem powyższe, co stanowiło jedyną sporną w sprawie kwestię, stwierdzić należy, że B. W. spełnia warunki do przyznania mu prawa do emerytury w trybie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. Skutkiem powyższego Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję ZUS stosownie do art. 477 ¹⁴ § 2 kpc i przyznał w/w prawo do emerytury pomostowej od 27 listopada 2018 r. Za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji organ rentowy nie ponosi zatem odpowiedzialności.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc zgodnie, z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do celowych kosztów postępowania należy koszt ustanowienia zastępstwa procesowego, który w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w postępowaniu przed sądem I instancji wynosi kwotę 180 zł - zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265).