Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV U 449/19 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Rzeszowie z 2019-07-08

Sygn. akt IV U 449/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Guniewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Rykała-Płodzień

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2019 r. w Rzeszowie

sprawy z wniosku E. Z. (1)

przy udziale Biura (...) +” A. K. w D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania E. Z. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J.

z dnia 18/03/2019 r. nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. z dnia 18/03/2019 r. nr: (...) w ten sposób, że stwierdza, iż E. Z. (1) jako pracownik u płatnika składek Biuro (...) +” A. K. w D. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 1 października 2018r.

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. na rzecz wnioskodawczyni E. Z. (1) kwotę: 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 449/19

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 8 lipca 2019 r.

Decyzją z dnia 18 marca 2019 r. znak: (...) nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. stwierdził, że E. Z. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) A. K. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 października 2018 r.

W uzasadnieniu powyższego Zakład wskazał, że w posiadanej bazie danych E. Z. (1) figuruje jako osoba zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z płatnikiem A. K. (...) A. K.. Płatnik składek złożył za w/w imienne raporty miesięczne za miesiące:

- październik 2018 r. z wykazaną podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 2 750 zł,

- listopad 2018 r. – 1 283,33 zł

- grudzień 2018 r. – 0,00 zł

- styczeń 2019 r. – 0,00 zł.

Od dnia 15 listopada 2018 r. do 17 grudnia 2018 r. E. Z. (1) była niezdolna do pracy i pracodawca wypłacił jej wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. Od 18 grudnia 2018 r. do 17 stycznia 2019 r. w/w pobierała zasiłek chorobowy, natomiast od 18 stycznia 2019 r. do 31 stycznia 2019 r. zasiłek macierzyński.

Zdaniem ZUS zatrudnienie E. Z. (1) na podstawie umowy o pracę stanowiło naruszenie zasad współżycia społecznego, stosownie do art. 58 § 1 i § 2 kc poprzez stworzenie warunków umożliwiających uzyskanie prawa do świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych. Powyższe uzasadniać mają: krótki okres zatrudnienia przed powstaniem niezdolności do pracy, niezatrudnienie nowego pracownika, który przejąłby obowiązki w/w w czasie nieobecności, brak wykazania rzeczywistej potrzeby zatrudnienia pracownika, brak osiągnięcia zamierzonych efektów pracy w związku z zatrudnieniem w/w w 6 miesiącu ciąży. Dalej Zakład uznał, że umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami zawarta została w celu obejścia prawa i jest nieważna.

E. Z. (1), reprezentowana przez pełnomocnika, złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o zmianę stanowiska w niej wyrażonego przez stwierdzenie, że jako pracownik u płatnika składek –(...) A. K. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom począwszy od 1 października 2018 r.

Zarzuciła naruszenie art. 7, art. 77, art. 80 kpa przez brak dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w sprawie, wszechstronnego zebrania materiału dowodowego i jego rozpatrzenia, a także błędną jego ocenę skutkującą bezpodstawnym przyjęciem, że zatrudnienie jej miało na celu uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego, że płatnik nie wykazał potrzeby zatrudnienia pracownika, że jej zatrudnienie w ciąży nie przyniosło oczekiwanych rezultatów i ostatecznie, że łącząca strony umowa zawarta została w celu obejścia przepisów prawa i narusza zasady współżycia społecznego. Zarzuciła również naruszenie przepisów prawa materialnego a to art. 22 kp w zw. z art. 58 kc przez błędną ich wykładnię.

W uzasadnieniu odwołania szeroko podkreślała, że jej zatrudnienie nie miało fikcyjnego charakteru i nie zmierzało wyłącznie do uzyskania prawa do świadczeń. Na okoliczność podjęcia i wykonywania pracy wnosiła o przesłuchanie świadków oraz dopuszczenie dowodów z dokumentów.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. w odpowiedzi wnosił o oddalenie odwołania. Podtrzymując twierdzenia zawarte w zaskarżonej decyzji wskazywał, iż umowa zawarta pomiędzy E. Z. (2) a (...) A. K. jako zawarta w celu obejścia prawa jest nieważna. Podkreślał, że zawierając umowę o pracę wnioskodawczyni miała świadomość nie zrealizowania obowiązków pracowniczych z uwagi na stan zdrowia, a zatem zawarcie umowy o pracę ukierunkowane było wyłącznie na uzyskanie tytułu do ubezpieczeń społecznych a następnie uzyskanie świadczeń.

Zawiadomiona o toczącym się postępowaniu A. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...) (...) z siedzibą w D., na rozprawie w dniu 3 lipca 2019 r. oświadczyła, iż przychyla się do stanowiska wnioskodawczyni.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 października 2018 r. A. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą – Biuro P. (...)z siedzibą w D. zawarła z E. Z. (2) umowę o pracę na czas nieokreślony, zatrudniając w/w w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku asystent projektanta - architekt, za wynagrodzeniem w kwocie 2 750 zł brutto. Zgodnie z zakresem czynności od obowiązków E. Z. (2) należało: opracowywanie projektów budowlanych, roboty kreślarskie, czynne uczestniczenie w procesie projektowania i nadzorowania budowlanego, wykonywanie obliczeń statystyczno – wytrzymałościowych i inne zlecone prace biurowe.

Firma prowadzona przez A. K. to biuro projektowe. Zatrudnia konstruktorów i architektów. W 2018 r. poszukiwano pracowników, albowiem kilka zatrudnionych wcześniej osób odeszło rozpoczynając własną działalność gospodarczą.

E. Z. (1) w okresie od 1 sierpnia 2014 r. do 2 maja 2018 r. zatrudniona była w firmie (...) Sp. z o.o. sp. komandytowa w R. jako asystent projektanta wnętrz. Umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron. W/w w kwietniu 2017 r. przeprowadziła się do D. i tutaj poszukiwała nowego miejsca pracy. Chciała znaleźć zatrudnienie w biurze projektowym związanym z architekturą gdyż zamierzała w przyszłości zdobyć uprawnienia budowlane. Od 17 maja 2018 r. zarejestrowana była jako osoba bezrobotna. Śledziła oferty Urzędu Pracy oraz rozsyłała swoje dokumenty - cv do różnych instytucji.

We wrześniu 2018 r. skontaktowała się z nią A. K.. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej poproszono wnioskodawczynię o wykonanie zadania projektowego, a ponieważ zadanie to wykonała w sposób prawidłowy A. K. zdecydowała się zatrudnić w/w. E. Z. (1) poinformowała wówczas, że jest w 4 miesiącu ciąży. Pomimo takiego faktu A. K. podtrzymała propozycję zatrudnienia.

Odwołująca się od 1 października 2018 r. przystąpiła do wykonywania umowy. Zajmowała się przede wszystkim wykonywaniem projektów budowlanych, robót kreślarskich, opracowywaniem dokumentacji projektowej. Pracowała w siedzibie firmy, w godz. od 8.00 do 16.00, ewidencjonowała obecność w pracy na liście obecności. Nadzór nad jej pracą, kontrolę prawidłowości wykonania obowiązków sprawowała A. K. oraz posiadający większe doświadczenie zawodowe P. N..

W podobnym okresie co wnioskodawczyni została zatrudniona w Biurze E. K.. Warunki jej pracy i wynagrodzenie były tożsame.

Za świadczoną pracę E. Z. (1) otrzymywała umówione wynagrodzenie. W/w świadczyła pracę do 14 listopada 2018 r., po czym stała się niezdolna do pracy. Za okres od 15 listopada 2018 r. do 17 grudnia 2018 r. pracodawca wypłacił jej wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. Od 18 grudnia 2018 r. do 17 stycznia 2019 r. w/w pobierała zasiłek chorobowy, natomiast od 18 stycznia 2019 r. do 31 stycznia 2019 r. zasiłek macierzyński.

Zatrudnienie w Biurze (...) było tytułem podlegania przez w/w ubezpieczeniom społecznym. Płatnik zgłosił ją do ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę od 1 października 2018 r. i złożył raporty rozliczeniowe za miesiące: październik 2018 r. z wykazaną podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 2 750 zł, listopad 2018 r. – 1 283,33 zł, grudzień 2018 r. – 0,00 zł i styczeń 2019 r. – 0,00 zł.

W czasie nieobecności w/w w pracy pracodawca nie zatrudnił nikogo na jej miejsce. Sam przejął wykonywane dotychczas przez nią obowiązki.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził postępowanie w sprawie ustalenia zasadności zgłoszenia w/w do ubezpieczeń społecznych i w dniu 18 marca 2019 r. wydał zaskarżoną w sprawie decyzję.

(dowód: zeznania wnioskodawczyni E. Z. (1) k. 54, zeznania A. K. k. 54, zeznania świadków P. N. k. 54, zeznania świadka E. K. k. 54, listy obecności, kserokopia dokumentacji sporządzonej przez wnioskodawczynię, wydruki z poczty email k. 20 - 37, dokumentacja w aktach ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody.

Jako wiarygodne uznał twierdzenia odwołującej się E. Z. (1) odnośnie okoliczności i motywów nawiązania stosunku pracy, charakteru obowiązków oraz podjęcia i wykonywania pracy. Twierdzenia te korelują z zeznaniami A. K., a także znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków przesłuchanych w sprawie i dowodach z dokumentów. Sąd czyniąc ustalenia w sprawie oparł się bowiem również na zebranych dokumentach, w tym dokumentach przedłożonych do akt sprawy przez odwołującą się oraz zalegających w aktach organu rentowego, w szczególności umowy o pracę, zakresu obowiązków, opracowanej przez wnioskodawczynię dokumentacji, prowadzonej korespondencji, których treść i forma nie budziła wątpliwości. Dokumenty potwierdzają niezbicie, że wnioskodawczyni podjęła pracę i ją wykonywała.

Jako wiarygodne Sąd ocenił również zeznania świadków: P. N. i E. K. – współpracowników wnioskodawczyni, którzy widzieli ją pracującą w Biurze, a P. N. dodatkowo jeszcze kontrolował czynności przez nią wykonywane.

Sąd zważył, co następuje:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarówno w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji jaki i odpowiedzi na złożone odwołanie, jako podstawę odmowy objęcia E. Z. (1) pracowniczym ubezpieczeniem wskazywał na treść art. 58 kc stwierdzając, iż celem umowy o pracę zawartej pomiędzy E. Z. (1) a A. K. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą Biuro P. (...) nie było świadczenie pracy lecz stworzenie warunków umożliwiających uzyskiwanie dodatkowych świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Wskazać w tym miejscu należy, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma możliwość zakwestionowania ważność formalnie zawartej umowy na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych ( por. wyrok z dnia 23.02.2005r. III UK 200/04 , OSNP 2005/18/292 ), przy czym winien wskazać czy czyni tak gdyż zawarta umowa była pozorna w świetle treści art. 83 §1 kc, czy też jej nieważność wynika z przepisu art. 58 kc. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.03.2006 r. II PK 163/05 OSNP 2007/5-6/71: „Czynnością prawną podjętą w celu obejścia ustawy jest czynność, wprawdzie nieobjęta zakazem prawnym, ale przedsięwzięta w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo ( System Prawa Prywatnego, tom 2, pod redakcją Z. Radwańskiego, Warszawa 2002, s. 227-228). Natomiast art. 83 kc charakteryzuje czynność prawną pozorną przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dowiódł ani obejścia prawa, ani też pozorności.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 13 października 1998 r. (tj. Dz. U z 2019 r. poz. 300) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają - z zastrzeżeniem art. 8 i art. 9 - osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Z kolei po myśli art. 8 ust. 1 ustawy za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Tak więc w świetle tych przepisów ustawodawca wiąże powstanie obowiązku ubezpieczenia społecznego nie z samym faktem zawarcia umowy o pracę, ale z rezultatem tej czynności, to jest powstaniem między stronami stosunku pracy. W tym też zakresie na ubezpieczonym spoczywa ciężar dowodzenia okoliczności uzasadniających jego prawo.

Z kolei po myśli art. 22 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Rzeczywisty charakter pracowniczego zatrudnienia wymaga nie tylko stwierdzenia braku formalnych zakazów do zatrudnienia w ramach stosunku pracy, ale rygorystycznych ustaleń i przekonującej oceny, że zostały spełnione formalne i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie czy miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę zainteresowaną obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze. Regułą jest, że do nawiązania stosunku pracy dochodzi wówczas gdy pracodawca ma zarówno potrzebę jak i możliwość zatrudnienia pracownika, zaś pracownik może uzgodnioną pracę świadczyć. Zatem dla istnienia stosunku pracy nie jest wystarczające formalne zawarcie umowy o pracę, lecz faktyczne realizowanie treści stosunku pracy przez świadczenie pracy przez pracownika i korzystanie z tego przez pracodawcę. Z kolei podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę. Dokument w postaci umowy o pracę nie jest niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony umowy, faktycznie złożyły oświadczenia woli o treści zapisanej w dokumencie – tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19.10.2007 r. II UK 56/07 LEX nr 376433. Fakt, że oświadczenia stron umowy zawierają określone w art. 22 kp formalne elementy umowy o pracę, nie oznacza, że umowa taka jest ważna – wyrok Sądu Najwyższego z 18.05.2006 r. II UK 164/05 LEX nr 192462.

Jako podstawowe cechy stosunku pracy doktryna i orzecznictwo podaje osobiste świadczenie pracy, odpłatność, podporządkowanie i ryzyko pracodawcy. O ile takie cechy jak odpłatność czy osobiste świadczenie pracy mogą być także charakterystyczne dla stosunków cywilnoprawnych to podporządkowanie pracownika czy też podleganie kierownictwu ma charakter konstrukcyjny dla istnienia stosunku pracy (por. wyrok SN z 20.3.1965 r., III PU 28/64, OSNCP Nr 9/1965, poz. 157). Dla stwierdzenia, że ta cecha występuje w treści stosunku prawnego, z reguły wskazuje się na takie elementy, jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podpisywanie list obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy, a także obowiązek przestrzegania norm pracy (wyrok SN z 27.2.1979 r., II URN 19/79, Nowe Prawo Nr 6/1981, s. 82); obowiązek wykonywania poleceń przełożonych (wyrok SN z 11.4.1997 r., I PKN 89/97, OSNAPiUS Nr 2/1998, poz. 35); oraz wykonywanie zadań pod nadzorem kierownika (wyrok SN z 22.12.1998 r., I PKN 517/98, OSNAPiUS Nr 4/2000, poz. 138). Wywody te w całości Sąd Okręgowy popiera i przyjmuje za własne.

Jak wykazało postępowanie dowodowe strony zawarły umowę o pracę i następnie wykonywały obowiązki wynikające ze stosunku jaki je łączył.

Jak wynika z okoliczności niniejszej sprawy strony podpisały w dniu 1 października 2018 r. umowę nazwaną umową o pracę, wyrażając w ten sposób chęć nawiązania stosunku pracy. Odnosząc się do owego zamiaru stron wskazać potrzeba, że A. K. od dłuższego czasu poszukiwała nowego pracownika, gdyż kilku poprzednich odeszło z Biura rozpoczynając własną działalność gospodarczą. W tym miejscu zasadne jest zacytowanie na użytek niniejszego postępowania orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2006r. I UK 222/05 (...), które Sąd Okręgowy w całości podziela: „Sąd pracy nie ma potrzeby ustalania istnienia ekonomicznego i organizacyjnego uzasadnienia zatrudnienia pracownika w sytuacji, gdy ustalił, że praca była świadczona w warunkach określonych w art. 22 kp”.

E. Z. (1) natomiast była zainteresowana podjęciem takiego zatrudnienia. Szukała pracy w miejscu zamieszkania tj. w D., posiadała już doświadczenie z poprzedniego miejsca pracy a teraz szukała zatrudnienia w biurze projektowym związanym z architekturą gdyż zamierzała w przyszłości zdobyć uprawnienia budowlane. Bez wątpienia zatem zamiarem obu stron było powstanie stosunku pracy, a nie jedynie zawarcie pozornej umowy.

Jak wykazało postępowanie dowodowe E. Z. (1) przystąpiła do wykonywania pracy, świadczyła ją w siedzibie pracodawcy, w określonych przez niego godzinach. Sposób wykonywania przez nią pracy został ustalony wspólnie z pracodawcą, który też nadzorował jej pracę. Zajmowała się wykonywaniem projektów budowlanych, robót kreślarskich, opracowywaniem dokumentacji projektowej.

Zatem jednoznacznie stwierdzić należy, że w stosunku prawnym jaki łączył strony umowy istniały podstawowe cechy charakterystyczne właśnie dla stosunku pracy. Wnioskodawczyni miała określony zakres zadań do wykonania, świadczyła pracę w miejscu wskazanym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem. Za wykonywaną pracę otrzymywała wynagrodzenie, którego wysokość strony zgodnie ustaliły. Reasumując należy też przyjąć, że skoro stosunek prawny łączący strony był stosunkiem pracy, to zatrudnienie E. Z. (1) było tytułem obowiązkowego ubezpieczenia społecznego.

Analiza dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, jak też z zeznań świadków i stron, przez pryzmat elementów stosunku pracy, o których mowa w art. 22 § 1 kp wskazywała na rzeczywiste świadczenie pracy przez E. Z. (1) na rzecz pracodawcy – A. K.. Wszystkie przytoczone wyżej okoliczności jednoznacznie przemawiają za przyjęciem, że w/w zawierając umowę o pracę złożyły oświadczenie woli rzeczywiste, zgodne z ich zamiarem, przez co doszło do nawiązania stosunku pracy. Organ rentowy kwestionujący powyższe nie przestawił natomiast żadnych dowodów przeciwnych.

Oceny uprzedniej nie może zmienić też fakt, iż w niedługim okresie po rozpoczęciu pracy E. Z. (1) stała się niezdolna do jej wykonywania - od 15 listopada 2018 r. Skoro jak wykazało postępowanie dowodowe, oboje - pracodawca i pracownik wywiązywali się ze swych obowiązków w ramach zawartej umowy o pracę, to nie może być mowy o jej pozorności. Nadto uznanie, że umowa o pracę zawarta z ciężarną, jest pozorna świadczyłoby o niedopuszczalnej dyskryminacji w stosunkach pracy. Podkreślić należy jeszcze, że samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem. Co więcej, skorzystanie z ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest legalnym celem zawierania umów o pracę, a może być nawet głównym motywem nawiązania stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2004. I PK 42/04 OSNP 2005/14/209). Dodać potrzeba jeszcze, że wzajemne, nawet krótkotrwałe, wykonywanie przez pracownika i pracodawcę obowiązków wynikających z nawiązanej umowy o pracę wskazuje na to, iż cel tej umowy został zrealizowany zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2006 r. I UK 337/05 Wokanda 2006 Nr 12, poz. 29).

Skutkiem uprzedniego zaskarżoną w sprawie decyzję Sąd Okręgowy zmienił w myśl art. 477 ( 14 )§ 2 kpc tak by odpowiadała prawu i rzeczywistemu stanowi stwierdzając, że E. Z. (1) podlega jako pracownik u płatnika składek A. K. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą BiuroP. (...) A. K. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w tym emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowego poczynając od 1 października 2018 r.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc zgodnie, z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do celowych kosztów postępowania należy koszt ustanowienia zastępstwa procesowego, który w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w postępowaniu przed sądem I instancji wynosi kwotę 180 zł - zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Monika Komorowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Guniewska
Data wytworzenia informacji: