Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

III Ka 837/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 15 października 2024 r. w sprawie o sygn. akt X K 121/24 przeciwko P. F. (F.) oskarżonemu o czyn z art. 178a § 1 kk

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

P. F.

Uprzednia niekaralność

Informacja z K.

k. 354

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dotychczasowa niekaralność oskarżonego

Informacja z K.

Dowód w postaci informacji z K. w odniesieniu do oskarżonego P. F. nie budzi wątpliwości, ani w zakresie formy, ani treści. Została ona sporządzona przez uprawniony do tego podmiot w formie przewidzianej dla tej czynności. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jej autentyczności i rzetelności.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut oskarżyciela publicznego

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że czyn zarzucony oskarżonemu należało zakwalifikować jako wykroczenie z art. 87 § 1 kw, a nie przestępstwo z art. 178a § 1 kk, gdyż stężenie (...) we krwi oskarżonego w momencie prowadzenia przez niego pojazdu mechanicznego nie może świadczyć o znajdowaniu się pod wpływem środka odurzającego, podczas gdy stężenie (...) we krwi oskarżonego znacznie przekroczyło powszechnie przyjęte w literaturze naukowej normy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarówno typ czynu zabronionego z art. 178a kk, jak i typ czynu z art. 87 kw, mają znamię związane z czasem prowadzenia pojazdu mechanicznego wbrew zakazowi kierowania pojazdem w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, wynikającemu z art. 45 ust. 1 pkt 1 (...). Różnicującą cechą jest ilość alkoholu lub środka odurzającego obrazowana stężeniem (...) we krwi w powiązaniu z oddziaływaniem na sprawność psychomotoryczną organizmu człowieka. Skarżący upatruje błędu w ustaleniach Sądu Rejonowego w zakwalifikowaniu zachowania oskarżonego z art. 87 § 1 kw wbrew temu, że stężenie (...) we krwi oskarżonego znacznie przekroczyło powszechnie przyjęte w literaturze naukowej normy. Rzecz jednak w tym, że w odróżnieniu od prowadzenia pojazdów w stanie nietrzeźwości bądź po użyciu alkoholu, które ma swoje ustawowe regulacje (w art. 115 § 16 kk wprowadzona została definicja stanu nietrzeźwości), w przypadku prowadzenia pojazdów po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu, czy pod wpływem środka odurzającego, takiego unormowania nie ma (w odniesieniu do np. stężenia (...) we krwi nie wprowadzono żadnych definicji ustawowych). W konsekwencji w przypadku przestępstw popełnionych pod wpływem środków odurzających - inaczej niż w odniesieniu do alkoholu - nie obowiązuje domniemanie, że określone ich stężenie w organizmie powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu lub jego brak. Nie można więc a priori stwierdzić, że określona ilość niedozwolonych substancji w organizmie skutkuje pozytywnie lub negatywnie wyczerpaniem znamienia „pod wpływem środka odurzającego”. Sąd rozpoznając sprawę o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione pod wpływem środka odurzającego, zgodnie z przyjętą praktyką, każdorazowo musi ustalić - niezależnie od stężenia w organizmie stwierdzonego narkotyku - czy środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się w stanie nietrzeźwości. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przedstawił dowody, obdarzone wiarą, na podstawie których uznał, że zestawione determinanty zachowania oskarżonego nie obalają wynikającego ze stężenia (...) we krwi oskarżonego domniemania powodowania zagrożenia bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Swoje stanowisko w tej mierze przekonująco uzasadnił. Umotywował dlaczego nie dysponuje dowodami, które w sposób dostatecznie pewny pozwolić by mogły na przypisanie oskarżonemu P. F. realizacji znamion typu czynu zabronionego z art. 178a § 1 kk zarzuconego mu aktem oskarżenia. Tego stanowiska nie podważa argumentacja apelacji. Nieco inaczej wygląda bowiem sytuacja w przypadku wykładni znamienia „po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu”, którym posługuje się art. 87 § 1 kw. Stan ten z punktu widzenia zakłóceń czynności psychicznych ma być taki sam, jaki znamionuje stan po użyciu alkoholu. Nie jest natomiast wymagane wykazanie, że środek ten oddziaływał na organizm, wystarczy samo stwierdzenie w organizmie jakiegokolwiek objętego kontrolą prawną środka zarówno w formie aktywnego związku macierzystego, jak i jego nieaktywnego metabolitu (M. Kała, W. Lechowicz, Środki działające podobnie do alkoholu - dokonania i perspektywy na przestrzeni 10 lat. Sprawozdanie z sympozjum, PD 2007/7, s. 55-56; R. A. Stefański, Glosa do wyroku SN z dnia 7 lutego 2007 r., V KK 128/06, PS 2008, nr 6, s. 152-158; R. A. Stefański [w:] Komentarz do niektórych przepisów Kodeksu wykroczeń [w:] Wykroczenia drogowe. Komentarz, Warszawa 2011, s. 328; I. Kosierb [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. J. Lachowski, Warszawa 2021, s. 418). Stąd też istniały wystarczające dowody do przypisania oskarżonemu popełnienia czynu z art. 87 § 1 kw, co Sąd Rejonowy uczynił w przekonujący sposób uzasadniając. Skarżący odwołując się do literatury pomija, że odwołujące się właśnie do dorobku doktryny orzecznictwo, nakazuje przy ustalaniu stanu „pod wpływem środka odurzającego” brać pod uwagę nie tyle samo stężenie tego środka w organizmie człowieka, co jego indywidualne oddziaływanie na konkretnego sprawcę (wyrok SN z dnia 7 lutego 2007 r., V KK 128/06; wyrok SN z dnia 4 października 2013 r., IV KK 136/13; wyrok SN z dnia 3 grudnia 2014 r., II KK 219/14; wyrok SN z dnia 28 czerwca 2022 r., III KK 205/22). Zauważyć należy bowiem, że ustawodawca w sposób świadomy zrezygnował z ilościowego określania znamienia „pod wpływem środka odurzającego”, co uczynił wyłącznie w stosunku do „stanu nietrzeźwości”. Wynika to niewątpliwie z jednej strony z różnorodności substancji aktywnych, a z drugiej ze złożoności przemian jakim ulegają środki odurzające w organizmie człowieka, uzależnień jakie wywołują oraz konsekwencji tych uzależnień w postaci tolerancji i objawów abstynencji (M. Kała, Środki podobnie działające do alkoholu. Zagadnienia analityczne i interpretacyjne w świetle prawa [w:] Wypadki drogowe. Vademecum biegłego sądowego, Kraków 2006, s. 1048). Z tych samych względów zazwyczaj nie prowadzi się dowodu z badań retrospektywnych (odmiennie w przypadku spożycia alkoholu), które w sprawie przeprowadzono i na które powołuje się oskarżyciel publiczny. Nie można stwierdzić, jak długo utrzymuje się w organizmie w danym stężeniu, w szczególności zaś a priori stwierdzić, że określona ilość niedozwolonych substancji w organizmie skutkuje pozytywnie lub negatywnie, a w konsekwencji że w danym czasie możliwe jest przyjęcie wyczerpania znamienia „pod wpływem środka odurzającego”. Stąd też poprawnie przyjął Sąd Rejonowy prowadzone dowodzenie mające na celu ustalenie czy – niezależnie od stężenia narkotyku w organizmie oskarżonego – środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się w stanie nietrzeźwości. Ustalenie okoliczności niezbędnych do przypisania realizacji znamion typu czynu zabronionego z art. 178a § 1 kk nie może następować wyłącznie przy uwzględnieniu zgłaszanych w nauce toksykologii kryteriów stężenia progowego, które mają charakter statystyczny i nie uwzględniają warunków osobniczych, które wpływają na zaburzenia funkcji psychomotorycznych. Koniecznym jest – jak to uczynił Sąd Rejonowy - odwołanie się do całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w tym zeznań świadków, wskazujących na zachowanie oskarżonego (normalne, zwężone czy rozszerzone źrenice, brak kontaktu, czy dobry kontakt), dokumentacji medycznej, w tym objawów stwierdzonych podczas pobrania krwi. Dopóki ustawodawca nie określi tych progów w akcie normatywnym rangi ustawowej, dopóty mają one charakter wyłącznie pomocniczy w ustalaniu stanu „pod wpływem środka odurzającego” i „po użyciu podobnie działającego środka do alkoholu” oraz nie mogą stanowić, jak chciałby Skarżący, wyłącznego kryterium wykładni znamion czynów stypizowanych w art. 178a § 1 kk i art. 87 § 1 kw. Wyznaczone przez biegłych progi stanu po użyciu (25 ng/ml) i stanu pod wpływem amfetaminy i jej analogów (50 ng/ml) są progami wyznaczonymi na potrzeby farmakologii i w żaden sposób nie mogą być jednoznacznie traktowane jako wyznaczniki stanu „po użyciu” i stanu „pod wpływem” środka odurzającego w rozumieniu przepisów prawa karnego (wyrok SN z dnia 28 czerwca 2022 r., III KK 205/22). Wobec braku zdefiniowania stanu „pod wpływem środka odurzającego” oraz stanu „po użyciu środka podobnie działającego do alkoholu” sąd rozpoznając sprawę o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione pod wpływem środka odurzającego, także o przestępstwo z art. 178a § 1 kk zarzucone aktem oskarżenia P. F., każdorazowo musi ustalić, czy środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu. Z tego obowiązku Sąd Rejonowy wywiązał się. W tym bowiem zakresie istotne są ustalenia Sądu, że oskarżony w trakcie kontroli, jak i w szpitalu podczas badania i pobierania próbek krwi, nie zachowywał się w sposób, który mógłby wskazywać na znajdowanie się pod wpływem środka odurzającego. Wykonywał polecenia funkcjonariuszy, czuł się dobrze, nie miał widocznych i przez niego odczuwalnych zaburzeń psychomotorycznych, czy problemów ze skupieniem uwagi, widzenia, nie miał problemów z chodzeniem, utrzymaniem równowagi. Sąd odnosi się także do podawanej okoliczności charakteryzującej zachowanie oskarżonego, a mianowicie, że był „niespokojny” podczas przeprowadzanej interwencji. Mając na względzie powyżej wskazane okoliczności, odwołując się do ustaleń, oceny dowodów, wyciągniętych przez Sąd Rejonowy wniosków oraz ich argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, podniesiony przez Skarżącego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, nie jest zasadny.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyrok i uznanie oskarżonego st. szer. P. F. za winnego popełnienia, w granicach zarzuconego aktem oskarżenia czynu, przestępstwa z art. 178a § 1 kk i wymierzenie mu kary:

1.  Grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych grzywny przy przyjęciu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 25 zł.

2.  Zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat.

3.  Świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 5.000 zł.

4.  Zaliczenie na rzecz orzeczonego środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym okresu zatrzymania prawa jazdy.

5.  Podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez jego odczytanie na zbiórce żołnierzy 21 batalionu logistycznego w R..

Zasądzenie wszelkich kosztów postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zważywszy na niezasadność zarzutu apelacji, również wnioski nie mogły zostać uwzględnione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie, którym Sąd ten uznał P. F. za winnego popełnienia wykroczenia z art. 87 § 1 kw, który miał polegać na tym, że oskarżony w dniu 3 lipca 2023r. około godz. 15:35 na ul. (...) w R., woj. (...), prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny marki P. (...) o nr rej. (...), znajdując się pod wpływem środka odurzającego, posiadając stężenie o zawartości (...) w organizmie szacunkowo około 22,48 ng/ml. Za tak przypisane wykroczenie na podstawie art. 87 § 1 kw Sąd wymierzył oskarżonemu karę grzywny w kwocie 3.000 zł (pkt I wyroku), zaś na podstawie art. 87 § 3 kw Sąd orzekł wobec oskarżonego P. F. środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat (pkt II wyroku), na poczet którego na podstawie art. 29 § 4 kw Sąd zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od 3 lipca 2023 r. (pkt III wyroku). Wobec braku zaskarżenia Sąd zaaprobował orzeczenie, którym Sąd Rejonowy na podstawie art. 118 § 1 kpw i art. 3 ust.1 w zw. z art. 21 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od P. F. na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w kwocie 3.198,38 zł tytułem zryczałtowanych wydatków oraz 300 zł tytułem opłaty (pkt IV wyroku).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nie było żadnych merytorycznych czy formalnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku, o co postulował Skarżący. Sąd Rejonowy wykorzystał w toku rozprawy istniejące możliwości weryfikacji tez aktu oskarżenia i twierdzeń oskarżonego, w granicach niezbędnych dla ustalenia faktów istotnych dla wydanego rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy oparł orzeczenie na prawidłowo zgromadzonym i ocenionym materiale dowodowym w toku poprawnie przeprowadzonego postępowania sądowego. Wobec dokonania przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych mających oparcie w kompletnym materiale dowodowym, poddanym prawidłowej ocenie z zachowaniem dyspozycji art. 7 kpk, wyprowadzeniu stąd słusznych wniosków co do ustalonych okoliczności mających istotne znaczenie dla przedmiotu rozstrzyganej sprawy, brak jest podstaw do kwestionowania zasadności i poprawności wyciągniętych wniosków stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku. Mając na uwadze powyższe szczegółowo wskazane okoliczności, zwłaszcza zaś niezasadność zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych podniesionych przez Skarżącego, nie dopatrując się przesłanek z art. 439 § 1 kpk oraz z art. 440 kpk, Sąd odwoławczy, na podstawie art. 437 kpk, art. 449 kpk i art. 456 kpk, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Wobec nieuwzględnienia apelacji oskarżyciela publicznego od wyroku Sądu Rejonowego, stosownie do dyspozycji art. 636 § 1 kpk, Sąd Okręgowy kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSO Grażyna Artymiak

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 15 października 2024 r. (sygn. akt X K 121/24) przeciwko P. F.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana