III Ka 775/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Rzeszowie z 2025-02-03
Sygn. akt III Ka 775/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lutego 2025 r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie III Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Grażyna Artymiak
Protokolant: st.sekr.sądowy Bogumiła Strzępek-Szura
przy udziale oskarżyciela prywatnego J. O.
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2025 r.
sprawy M. Z. oskarżonego o czyn z art. 217 § 1 kk
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela prywatnego
od wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie
z dnia 15 lipca 2024 r., sygnatura akt X K 896/23
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,
II. zasądza od oskarżyciela prywatnego J. O. na rzecz oskarżonego M. Z. kwotę 1.008,00 zł (jeden tysiąc osiem złotych) tytułem zwrotu poniesionych wydatków związanych z udziałem jego obrońcy w postępowaniu odwoławczym,
III. zwalnia oskarżyciela prywatnego od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, a poniesionymi w tym zakresie wydatkami obciąża Skarb Państwa.
SSO Grażyna Artymiak
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
III Ka 775/24 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 15 lipca 2024 r. w sprawie o sygn. akt X K 896/23 przeciwko M. Z. oskarżonemu o czyn z art. 217 § 1 kk |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☒ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
M. Z. |
Uprzednia karalność |
Informacja z K. |
k. 100 |
||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
Dotychczasowa karalność oskarżonego |
Informacja z K. |
Dowód w postaci informacji z K. w odniesieniu do oskarżonego M. Z. nie budzi wątpliwości, ani w zakresie formy, ani treści. Została ona sporządzona przez uprawniony do tego podmiot w formie przewidzianej dla tej czynności. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jej autentyczności i rzetelności. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||
Lp. |
Zarzut oskarżyciela prywatnego |
||
1 1a) 1b) Ad 1) 2) Ad 2) |
Obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku, a mianowicie:
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||
Na wstępie zauważyć należy, że przepisy mówiące o celach i zadaniach procesu, a takim jest art. 4 kpk, statuujący generalną zasadę nie może stanowić skutecznej podstawy odwołania, w sytuacji gdy treść art. 438 pkt 2 kpk wymaga wykazania wpływu obrazy przepisów postępowania na treść orzeczenia. Aby zasadnie, podnieść zarzut obrazy art. 4 kpk, nie wystarczy ogólne stwierdzenie o jego naruszeniu, które oparte jest wyłącznie na subiektywnym odczuciu strony. O braku obiektywizmu sądu można mówić wtedy, gdy zostały naruszone określone przepisy zawierające normy nakazujące lub zakazujące działania na niekorzyść określonej strony postępowania lub gdy w sposób wyraźny i udokumentowany sąd faworyzuje jedną ze stron. Brak precyzyjnego odwołania się do sytuacji procesowej, w której doszło do przekroczenia tych przepisów czyni zarzut oparty na nich jest bezzasadny. Sąd orzekający ma prawo, a nawet obowiązek, oceniania wszystkich dowodów przeprowadzonych w sprawie. Wymóg aby podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej (art. 410 kpk) oznacza konieczność znajdowania się w polu uwagi sądu w chwili rozstrzygania wszystkich okoliczności. Nie chodzi zaś o to, aby orzeczenie zapadło na podstawie wykluczających się dowodów. Sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne, jeśli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom. Obowiązkiem sądu jest wówczas wskazanie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych (art. 424 § 2 pkt 1 kpk). Co Sąd I instancji uczynił. Po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu dowodowym dokonał poprawnych ustaleń faktycznych i dokonał właściwej prawnokarnej oceny zachowania zarzuconego aktem oskarżenia M. Z.. Sąd wykorzystał w toku rozprawy istniejące możliwości weryfikacji tez aktu oskarżenia i twierdzeń oskarżonego, w granicach niezbędnych dla ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia. W szczególności Sąd ten przesłuchał oskarżonego i oskarżyciela prywatnego, w sposób nienaganny przeprowadził dowody z zeznań świadków wskazanych przez strony, w tym R. N., o którego ponowne przesłuchanie wnosił Skarżący i kwestionował dokonaną ocenę wiarygodności tego źródła dowodowego. Sąd dokonał ocen i wyciągnął z nich wnioski na podstawie całokształtu materiału dowodowego. Nie pominął żadnego z przeprowadzonych dowodów, na podstawie ich wszystkich wyciągał wnioski. Nie znajduje uzasadnienia zarzut odmowy wiarygodności w części zeznań oskarżyciela prywatnego J. O. oraz świadka R. N., a w odróżnieniu od nich uznaniu wyjaśnień oskarżonego, jak i jego matki H. N. za wiarygodne. Sąd do obu grup tych wypowiedzi podszedł z jednakową atencją. W sposób przekonujący, wskazał przyczyny odrzucenia zeznań R. N. i J. O., a także podstawy obdarzenia wiarą wyjaśnień oskarżonego i wspierających je zeznań H. N.. Nie jest błędem do oceny dowodów odnoszących się do poddanego prawnokarnej ocenie zdarzenia, uwzględnienie wypowiedzi dotyczących innych pobocznych kwestii, o których także wypowiadają się przesłuchiwane osoby. Skarżący nie uwzględnia faktu, że konflikt między rodzinami mógł w jednakowym stopniu znajdować odzwierciedlenie w wypowiedziach i H. N. i R. N.. Zainteresowanymi wynikiem sprawy w jednakowym stopniu byli i oskarżony, wspierany przez matkę i oskarżyciel prywatny wspierany przez R. N.. Niewątpliwie dokonując oceny wiarygodności materiału dowodowego, którym dysponował, Sąd miał na uwadze, pozostawanie oskarżonego wraz z matką w konflikcie ze świadkiem R. N., na który wskazywały wszystkie osoby przesłuchiwane w sprawie. Nie uwzględniał tego elementu wypowiedzi w dowolny sposób, a budował przekonanie o ich mocy dowodowej uwzględniając je we wzajemnym powiązaniu i przedstawił swoje stanowisko w tej mierze w sposób przekonujący i uwzględniający wszystkie kryteria zawarte w art. 7 kpk. Zeznania oskarżyciela prywatnego i wyjaśnienia oskarżonego poddane zostały szczególnie dokładnej ocenie, zweryfikowane przez inny materiał dowodowy w postaci zeznań innych świadków. Zarzut obrazy art. 7 kpk, podniesiony w apelacji i w związku z tym dokonanie błędnych ustaleń faktycznych może być skuteczny tylko wtedy, gdy Skarżący wykaże, że Sąd orzekający – oceniając dowody – naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ich ocenie wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Przy stawianiu zarzutów opartych na obrazie art. 7 kpk sprowadzających się do dokonania oceny wiarygodności materiału dowodowego zgodnego z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizy nie można ograniczać jedynie do zaprezentowania własnego, arbitralnego stanowiska. Taki sposób kwestionowania trafności ocen dowodów i czynionych na ich podstawie ustaleń stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia w kontekście przeprowadzonej oceny nie może być uznany za skuteczny. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti, w tym zasad wiedzy, logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego. Skarżący nie wykazał, że dowody przeciwne, które ocenione swobodnie, nie zaś dowolnie, w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego winny uzyskać walor wiarygodności. Nie można kwestionować zeznań świadka opierając się na twierdzeniu, że jest niewiarygodny tylko z tego powodu, że nie potwierdza twierdzeń Skarżącego i pozostaje w sprzeczności z jego oczekiwaniami. Ocena dowodów dokonana z zachowaniem wymienionych kryteriów pozostaje pod ochroną art. 7 kpk, gdy nadto Sąd nie orzeknie z obrazą art. 410 kpk i art. 424 kpk oraz nie uchybi dyrektywnie art. 5 § 2 kpk. Tego rodzaju uchybień tak w procesie dokonywania ustaleń faktycznych, jak też w odniesieniu do uzasadnienia wyroku, sąd odwoławczy nie stwierdził i ich istnienia w żadnym stopniu nie uwiarygodnił Skarżący. Podkreślić też należy znaczenie, jakie w tej sprawie miała bezpośredniość postępowania dowodowego na rozprawie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w sprawach, w których Sąd dysponuje diametralnie różniącymi się w wymowie dowodami osobowymi, zasada bezpośredniości odgrywa obok zasady swobodnej oceny dowodów rolę trudną do przecenienia. To właśnie Sąd I instancji dowody z wyjaśnień oskarżonego M. Z. a także zeznań świadków przeprowadził bezpośrednio. Miał z nimi bezpośredni kontakt w toku realizacji czynności dowodowych, oceniał złożone przez oskarżonego wyjaśnienia oraz zeznania poszczególnych świadków, kierując się zarówno ich treścią, jak też własnymi spostrzeżeniami i wrażeniami wynikającymi z zachowania się osób przesłuchiwanych, ich reakcji mentalnych na zadawane pytania, postawy w toku realizowanej czynności przesłuchania i stosunku do tej czynności. To pozwalało na dokonanie oceny wiarygodności osobowych źródeł dowodowych. Tak podniesiony zarzut nie jest zasadny. |
|||
Zarzut oskarżyciela prywatnego |
|||
Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mających wpływ na treść wyroku: polegający na dowolnej, a w konsekwencji błędnej ocenie materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadka H. N., co w konsekwencji doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu przez ustalenie przez Sąd I Instancji niezgodnie z treścią dowodów przeprowadzonych w niniejszej sprawie, iż „brak było bowiem kategorycznych dowodów na naruszenie nietykalności cielesnej J. O. i tym samym podważających wersję przedstawioną przez oskarżonego" w sytuacji gdy z zeznań oskarżyciela prywatnego jak i świadka R. N. w sposób oczywisty wynika, iż oskarżony M. Z. naruszył nietykalność cielesną J. O. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||
Uchybienie, o jakim stanowi art. 438 pkt 3 kpk, ma miejsce wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego - nie odpowiada zasadom prawidłowego rozumowania. Błąd może stanowić wynik niepełności postępowania dowodowego (błąd braku), bądź określonych nieprawidłowości w zakresie oceny dowodów (błąd dowolności). Może być zatem wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub braku przestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ich ocenie (art. 7 kpk). Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku żadnej z powyższych form błędu nie ujawniła. Należy jednak podnieść, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych ma charakter wtórny w stosunku do naruszenia art. 7 kpk, stąd podniesienie zarzutu obrazy art. 7 kpk czyni zarzut błędu w ustaleniach faktycznych bezprzedmiotowym. Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że Sąd I instancji nie pominął żadnych okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone dowody, jak również ustalił je w sposób prawidłowy. Dodać przy tym należy, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może, tak jak w niniejszej sprawie, polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd I instancji. Skarżący nie może tym samym, ograniczać się do wskazywania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a rzeczywistym, w jego ocenie, przebiegiem zdarzenia, ale powinien wykazać, na czym konkretnie błąd w ustaleniach faktycznych polegał (wyrok SN z dnia 24 marca 1975 r., II KR 355/74). Wskazane w apelacji argumenty w żaden sposób nie podważają prawidłowości dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych co do czynu objętego aktem oskarżenia. Dokonana ocena środków dowodowych doprowadziła Sąd Rejonowy do trafnych wniosków. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz musi zmierzać do wykazania, jakich konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego nie na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd pierwszej instancji, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (wyrok SA w Katowicach z dnia 5 kwietnia 2007 r., II AKa 30/07). Nie może Skarżący osiągać celu zamierzonego przez wniesienie środka odwoławczego, jeżeli sprowadza się w swojej istocie do polemiki z rozważaniami Sądu I instancji, zawartymi w pisemnych motywach wyroku. Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może bowiem opierać się na odmiennej ocenie materiału dowodowego, na forsowaniu własnego poglądu strony na tę kwestię. Tak postawiony i argumentowany zarzut nie jest zasadny. |
|||
Wniosek |
|||
O dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z: 1) uzupełniającego przesłuchania świadka R. N. na okoliczności przebiegu zdarzenia z dnia 4.10.2023 r. a przede wszystkim na okoliczność naruszenia przez oskarżonego nietykalności cielesnej oskarżyciela prywatnego J. O.; 2) na podstawie art. 172 kpk o dopuszczenie i przeprowadzenie konfrontacji: -świadka R. N. z oskarżonym M. Z., -oskarżyciela prywatnego J. O. z oskarżonym M. Z. na okoliczności przebiegu zdarzenia z dnia 4.10.2023 r. a przede wszystkim na okoliczność naruszenia przez oskarżonego nietykalności cielesnej oskarżyciela prywatnego J. O. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||
Dodatkową i samodzielną podstawę oddalenia wniosku dowodowego w postępowaniu odwoławczym jest art. 452 § 2 kpk. Dowód z zeznań świadka R. N. był nie tylko powołany, ale również przeprowadzony przez Sąd I instancji. Obecne w toku rozprawy strony mogły uczestniczyć w sposób aktywny i czynny w jego przesłuchaniu. Ponieważ postępowanie sądowe odnosiło się do ustalenia kwestii odpowiedzialności oskarżonego M. Z. za zdarzenie opisane przez oskarżyciela prywatnego J. O., które miało mieć miejsce w dniu 4 października 2023 r. i polegać na naruszeniu nietykalności cielesnej J. O. przez oskarżonego, Skarżący wnosząc o uzupełniające przesłuchanie i świadka, jak również strony postępowania (wniosek o konfrontacje) nie wskazał na żadne okoliczności, które mogłyby uzasadnić potrzebę ponownego przesłuchania tego świadka w postępowaniu odwoławczym. Stąd też wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Przywołany przez skarżącego art. 172 kpk nie nakłada na sąd obowiązku przeprowadzenia konfrontacji w każdej sytuacji pojawienia się w zeznaniach poszczególnych przesłuchiwanych osób niejasności czy rozbieżności. Jednoczesne przesłuchanie osób (konfrontacja) jest czynnością fakultatywną, uzależnioną od oceny organu procesowego, który powinien z tego korzystać wówczas, gdy może się to przyczynić do wyjaśnienia sprzeczności i prawidłowego ustalenia stanu faktycznego. Przeprowadzenie lub nieprzeprowadzenie konfrontacji pozostawione jest ocenie organu procesowego co do celowości tej czynności w konkretnej sprawie. Fakt, iż zeznania świadków są wzajemnie sprzeczne, wcale nie nakłada na sąd orzekający obowiązku skonfrontowania ich zeznań, bo w każdej sprawie sąd ocenia czy przeprowadzenie takiego dowodu rzeczywiście byłoby celowe i potrzebne. Skoro art. 172 kpk nie ma charakteru kategorycznego i nie zawiera adresowanego do sądu nakazu postąpienia, nie można twierdzić, że Sąd Rejonowy uchybił temu przepisowi, gdy nie przeprowadził wskazywanych we wniosku konfrontacjo. Przepis ten daje możliwość przeprowadzenia konfrontacji, zaś odstąpienie od tej czynności, pomimo wniosków stron procesowych o jej przeprowadzenie jest uprawnieniem sądu i w żadnym wypadku nie można mówić o obrazie tego przepisu postępowania. Chodzi o użyteczność tej czynności przy dokonaniu prawdziwych ustaleń faktycznych. Wymieniony cel organy postępowania mogą osiągnąć także na etapie oceny dowodów poprzez uznanie niektórych z nich za wiarygodne a innych za niewiarygodne. Niezasadny wniosek o przeprowadzenie konfrontacji między osobami, których wypowiedzi zostały ocenione przez Sąd Rejonowy, a Skarżący dokonaną przez Sąd Rejonowy i przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocenę kwestionuje. Wniosek o przeprowadzenie konfrontacji nie jest zasadny, zważywszy na rodzaj zarzutów zgłoszonych w apelacji. |
|||
Wniosek |
|||
o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. o nieobciążanie oskarżyciela prywatnego J. O. kosztami postępowania z uwagi na jego trudną sytuację finansową i zdrowotną |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||
W ocenie Sądu Okręgowego zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd I instancji z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, odpowiada zasadom logicznego rozumowania i zasadom doświadczenia życiowego. Fakt ten nie pozwala zatem przyjąć, iż w niniejszej sprawie Sąd przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, a tym samym, dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, mogącego mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia. Ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wyroku tylko wtedy nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego jest prawidłowo sporządzone i przekonujące uzasadnienie orzeczenia Sądu Rejonowego. Skarżący nie uwzględnia faktu, iż to rolą stron, a nie sądu jest inicjowanie postępowania dowodowego i dowodzenie faktów istotnych dla uzasadnienia ich racji procesowych, zaś ciężar dowodu i obowiązek dowodzenia obarcza oskarżyciela. Obowiązujące w procesie karnym domniemanie niewinności oskarżonego obalać ma oskarżyciel udowadniając oskarżonemu winę. Udowodnić to wykazać w sposób nie budzący wątpliwości wiarygodnymi dowodami. Ułomności dowodów obciążających nie można stawiać na równi z ułomnościami dowodów odciążających. Ponieważ warunkiem sine qua non skazania oskarżonego jest udowodnienie w sposób nie budzący wątpliwości popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu, sprzeczności w sferze dowodów odciążających (podkreślane przez Skarżącego niedostatki wyjaśnień oskarżonego i zeznań jego matki) nigdy nie są równoważne ze sprzecznościami w sferze dowodów obciążających (podkreślenie rozbieżności i niespójności zeznań oskarżyciela prywatnego i świadka R. N.). Jeżeli te ostatnie są wewnętrznie sprzeczne to zasadnicze i samoistne znaczenie ma to, czy in concreto zakres i charakter tych sprzeczności nie wyłącza w ogóle możliwości uznania tych dowodów za podstawę skazania. Sąd Rejonowy zwraca uwagę, że art. 5 § 2 kpk nakazuje rozstrzygnąć nie dające się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego. Ponieważ nie można traktować na równi niedostatków dowodów obciążających oskarżonego z niedostatkami wyjaśnień oskarżonego nie przyznającego się do popełnienia zarzucanego mu czynu dopóki dowody obciążające nie będą pozwalały na pewne ustalenie winy oskarżonego, eliminując wszelkie wątpliwości w tym zakresie, dopóty nawet najmniej przekonujące jego wyjaśnienia muszą być uznane za wiarygodne, gdyż to obowiązkiem oskarżyciela jest dowiedzenie winy, oskarżony nie musi dowodzić swojej niewinności. Dla wydania wyroku skazującego nie wystarczy podejrzenie popełnienia przestępstwa, ale całkowita pewność, brak jakichkolwiek wątpliwości w tym zakresie. Warunkiem odpowiedzialności jest przełamanie domniemania niewinności, a zatem taki stan rzeczy, gdy z materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że sprawca dopuścił się zarzucanego oskarżonemu czynu, wyczerpującego znamiona konkretnego przestępstwa. W przeciwnym wypadku sąd zobowiązany jest do respektowania tej zasady, a co więcej do rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego, któremu przysługuje z kolei prawo dowodzenia swojej niewinności. Sąd Rejonowy podkreśla, że oskarżony skorzystał z tego prawa i przedstawił linię obrony, której nie udało się podważyć przy pomocy obiektywnych środków dowodowych. Brak naruszenia wskazanych w apelacji przepisów ustawy, poczynienie prawidłowych ustaleń faktycznych na podstawie kompletnego materiału dowodowego sprawia, że wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania nie zasługiwał na uwzględnienie. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie w sprawie o sygn. akt X K 896/23 z dnia 15 lipca 2024 r., którym to wyrokiem Sąd uniewinnił M. Z. od zarzutu popełnienia czynu z art. 217 § 1 kk, który według zarzutu aktu oskarżenia miał polegać na tym, że oskarżony w dniu 4 października 2023 r. około godziny 12 w miejscowości T. 172, gmina S. M.., powiat (...), województwo (...) naruszył nietykalność cielesną J. O. w ten sposób, że rozpędzony rzucił się na niego z impetem i dwoma rękami uderzył J. O. bardzo mocno w klatkę piersiową przez co J. O. odczuwał bardzo silny ból przez kilka dni oraz odgrażał się J. O., że jak przejdzie to go uderzy i żeby to było ostatni raz. Sąd Okręgowy zaakceptował tym samym orzeczenia w przedmiocie kosztów wydane na podstawie art. 632 pkt 1 kpk polegające na zasądzeniu od oskarżyciela prywatnego J. O. na rzecz: - oskarżonego M. Z. kwoty 1.344 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, - Skarbu Państwa kwoty 240,28 zł tytułem wydatków. Nadto Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zasądzenie na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 2023, poz. 123 ze zm.) od oskarżyciela prywatnego J. O. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 zł. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
W pierwszej kolejności zauważyć należy, że nie było żadnych merytorycznych czy formalnych racji, które przemawiałyby za koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku, o co postuluje Skarżący. Sąd Rejonowy wykorzystał w toku rozprawy istniejące możliwości weryfikacji tez aktu oskarżenia i twierdzeń oskarżonego, w granicach niezbędnych dla ustalenia faktów istotnych dla wydanego rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy oparł orzeczenie na prawidłowo zgromadzonym i ocenionym materiale dowodowym w toku poprawnie przeprowadzonego postępowania sądowego. Wobec dokonania przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych mających oparcie w kompletnym materiale dowodowym, poddanym prawidłowej ocenie z zachowaniem dyspozycji art. 7 kpk, wyprowadzeniu stąd słusznych wniosków co do ustalonych okoliczności mających istotne znaczenie dla przedmiotu rozstrzyganej sprawy, brak jest podstaw do kwestionowania zasadności i poprawności wyciągniętych wniosków stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku. Mając na uwadze powyższe szczegółowo wskazane okoliczności, zwłaszcza zaś niezasadność zarzutów obrazy przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania oraz błędu w ustaleniach faktycznych podniesionych przez Skarżącego, nie dopatrując się przesłanek z art. 439 § 1 kpk oraz z art. 440 kpk, Sąd odwoławczy, na podstawie art. 437 kpk, art. 449 kpk i art. 456 kpk, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II III |
Wobec nieuwzględnienia wniesionej przez oskarżyciela prywatnego apelacji, zgodnie z art. 636 § 1 i § 3 kpk w zw. z art. 632 pkt 1 kpk w zw. z art. 634 kpk, przy utrzymaniu w mocy wyroku Sądu Rejonowego, którym oskarżony został uniewinniony od zarzutu popełnienia czynu objętego aktem oskarżenia, koszty procesu za postępowanie odwoławcze obciążają oskarżyciela prywatnego. Zgodnie z art. 616 § 1 kpk koszty procesu obejmują koszty sądowe oraz uzasadnione wydatki stron. Dlatego też uwzględniając wniosek oskarżonego o zwrot poniesionych wydatków w związku z udziałem jego obrońcy w postępowaniu odwoławczym, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżyciela prywatnego J. O. na rzecz oskarżonego M. Z. kwotę 1008,00 zł tytułem zwrotu poniesionych wydatków związanych z udziałem w postępowaniu odwoławczym jego obrońcy. Wysokość zasądzonej kwoty wynika z § 11 ust. 2 pkt 4 i § 17 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2023 r., poz. 1964) uwzględniając stawkę minimalną za obronę przed sądem okręgowym jako sądem II instancji (840,00 zł) podwyższoną za każdy następny dzień rozprawy. Ponieważ wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego nie zawierał oświadczenia o wysokości kosztów obciążających oskarżonego zgodnie z § 16 cytowanego rozporządzenia opłatę ustalono w wysokości odpowiadającej stawce minimalnej. Mając na względzie sytuację materialną oskarżyciela prywatnego, korzystając z dyspozycji art. 624 § 1 i § 2 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych Sąd Okręgowy zwolnił oskarżyciela prywatnego od uiszczenia kosztów sądowych (opłaty i wydatki) za postępowanie odwoławcze, a poniesionymi w tym zakresie wydatkami obciążył Skarb Państwa. |
7. PODPIS |
|
SSO Grażyna Artymiak |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Oskarżyciel prywatny J. O. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 15 lipca 2024 r. ( sygn. akt X K 896/23) przeciwko M. Z. |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
Osoba, która wytworzyła informację: Grażyna Artymiak
Data wytworzenia informacji: