Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

III Ka 442/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dna 23 kwietnia 2024 r. w sprawie o sygn. akt X K 879/21 przeciwko J. S. oskarżonemu o czyn z art. 157 § 1 kk

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

J. S.

Uprzednia karalność

Informacja z K.

k.432-433

J. S.

Aktualne zachowanie oskarżonego

Wywiad kuratorski

k.449

J. S.

Działalność klubu, ustalenie pracowników ochrony i osób odpowiedzialnych za monitoring

Zeznania F.

k.466-468

Zeznania C.

k.471-473

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dotychczasowa karalność oskarżonego

Informacja z K.

Dowód w postaci informacji z K. w odniesieniu do oskarżonego J. S. nie budzi wątpliwości, ani w zakresie formy, ani treści. Została ona sporządzona przez uprawniony do tego podmiot w formie przewidzianej dla tej czynności. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jej autentyczności i rzetelności.

Zachowanie po popełnieniu czynu

Wywiad kuratorski

Dowód z informacji z wywiadu środowiskowego w odniesieniu do oskarżonego J. S. nie budzi wątpliwości, ani w zakresie formy, ani treści. Został on sporządzony przez uprawniony do tego podmiot w formie przewidzianej dla tej czynność – kuratora sądowego. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jego autentyczności i rzetelności.

Działalność klubu

Zeznania świadków F. i C.

Wypowiedzi świadków są wiarygodne. Nie posiadają oni informacji o zdarzeniu, które stanowi przedmiot postępowania. Wskazali w sposób wiarygodny, spójny, logiczny i przekonujący ich role i zadania związane z działalnością klubu (...), w którym miało mieć miejsce zdarzenie. W niektórych kwestiach powoływali się na brak wiedzy i niepamięć, co zważywszy na ich role względem klubu i upływ czasu zasługuje na danie wiary.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1)

2)

Ad 1)

Ad 2)

Ad 1 i 2)

3)

Ad 3)

naruszenie art. 442 § 3 kpk poprzez zignorowanie przez Sąd I instancji wskazań Sądu Okręgowego w Rzeszowie jako Sądu Odwoławczego zawartych w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 września 2021 r., sygn. akt III Ka 561/20 dotyczących przesłuchania świadków M. C., K. F. oraz K. N. celem ustalenia danych ochroniarzy będących w pracy w dniu w nocy z 22/23 marca 2014 r. oraz celem ustalenia przebiegu zdarzenia pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym, które to wskazania były dla Sądu I instancji wiążące;

naruszenie art. 167 kpk w zw. z art. 170 § 2 kpk w zw. z art. 174 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy z urzędu oskarżonego J. S. o przesłuchanie świadków M. C. i K. F. celem ustalenia danych ochroniarzy będących w pracy w dniu w nocy z 22/23 marca 2014 r. oraz celem ustalenia przebiegu zdarzenia pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym pomimo, że okoliczności te mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy w świetle wskazań Sądu Okręgowego w Rzeszowie jako Sądu Odwoławczego zawartych w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 września 2021 r., sygn. akt III Ka 561/20 przy jednoczesnym zastąpieniu dowodu z zeznań świadka K. F. treścią pisma z dnia 26 kwietnia 2023 roku (k. 334);

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania. Są one wiążące niezależnie od tego, czy sąd ponownie rozpoznający sprawę je podziela, czy też nie, stanowiąc tym samym wyjątek od samodzielności jurysdykcyjnej sądów, określonej w art. 8 kpk. Wskazania co do dalszego postępowania, to przede wszystkim zalecenia co do trybu i celowości prowadzenia w tym postępowaniu czynności procesowych. Zalecenia sądu definiowane w trybie art. 442 § 3 kpk nie mogą zawierać „instrukcji” interpretacji poszczególnych dowodów, mogą jednak formułować wytyczne co do sposobu, w jaki stwierdzone uchybienie winno zostać konwalidowane. Gdy uprawnia do tego stan sprawy, powinny być klarowne, jednoznaczne, a nawet cechować się stanowczością. Nawet gdyby doszło do przedstawienia w uzasadnieniu wyroku sądu ad quem zawoalowanych przekonań, czy sugestii wprost odnoszących się do winy oskarżonego, którego w I instancji uchylanym wówczas wyrokiem uniewinniono, nie są wiążące dla sądu, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania (art. 8 § 1 kpk). Sąd a quo obowiązany jest natomiast kierować się zapatrywaniami prawnymi i wskazaniami sądu odwoławczego co do dalszego postępowania. W tym zakresie zarzut apelacji, połączony z wnioskiem o przeprowadzenie w postępowaniu odwoławczym dowodów zaniechanych przez Sąd Rejonowy, a których przeprowadzenie zalecał Sąd Okręgowy w toku ponownego rozpoznania sprawy. Wprawdzie zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania, to jednak wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania mogą dotyczyć wyłącznie dowodów i innych czynności, które powinny być przeprowadzone lub okoliczności, które należy wyjaśnić: nie mogą one dotyczyć sposobu oceny poszczególnych dowodów (art. 442 § 3 kpk). Ciężar dostosowania się do tychże wskazań spoczywa w pierwszej kolejności na sądzie, któremu przekazano sprawę, zaś naruszenie powinności w tym zakresie stanowi względną przyczynę odwoławczą - obrazę przepisów postępowania, to jest art. 442 § 3 kpk. Analiza akt sprawy wskazuje na to, że Sąd Rejonowy poprzestał na informacji o braku dokumentacji, w szczególności zaś wykazu ochroniarzy (pismo podpisane przez Prezesa Zarządu (...) Klubu Sp. z o.o. - k. 334), pominął zaś zalecenie sądu odwoławczego odnośnie do przesłuchania w charakterze świadków K. F., M. C. i K. N.. Takiej inicjatywy Sąd Rejonowy w toku ponownego rozpoznania sprawy nie podął (ani w jego pierwszym składzie, ani w drugim – po zmianie składu sądu i prowadzeniu rozprawy w toku ponownego rozpoznania od początku). Sąd Odwoławczy uwzględniając wniosek Skarżącego przesłuchał K. F. i M. C.. Wskazywali oni na znaczącą rolę w zakresie prowadzenia klubu (...), który był w sprawie wielokrotnie przesłuchiwany, natomiast nie wskazali by K. N. był osobą decyzyjną w prowadzeniu Klubu (nie umieli wskazać czy był zatrudniony, na jakim stanowisku, jako konsultanta czy doradcę, jako osobę porządkową). Mimo podjętych prób, nie udało się ustalić aktualnego miejsca pobytu K. N.. Sąd w toku ponownego rozpoznania sprawy zachowuje całkowitą autonomię w zakresie oceny dowodów, które weryfikuje zgodnie z wymogami przepisu art. 7 kpk. Wyjątkowy charakter art. 442 § 3 kpk, który to ustala, sprawia, że podlega on ścisłej wykładni. Zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania (vide art. 442 § 3 zd. pierwsze kpk). A contrario nie są one wiążące dla sądu odwoławczego rozpoznającego sprawę ponownie. Nie oznacza to jednak, że wywody sądu odwoławczego uprzednio wydającego wyrok kasatoryjny pozostają bez znaczenia z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonego. Mając na względzie powyższe oraz zarzuty i wnioski apelacji obrońcy oskarżonego w postępowaniu odwoławczym dopuszczono wskazane w uzasadnieniu kasatoryjnego wyroku dowody. Jednak poczynione wówczas przez sąd odwoławczy wskazania co do dalszego postępowania mogą być niezrealizowane, gdy stają się zbędne w związku z wyjaśnieniem określonej okoliczności w sposób niebudzący wątpliwości za pomocą innych dowodów. W ocenie Sądu odwoławczego naruszenie przez sąd a quo art. 442 § 3 kpk de facto nie miało żadnego wpływu na treść zaskarżonego wyroku. Lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku przekonuje, że Sąd Rejonowy przeanalizował właśnie w kierunku zaleconym przez Sąd odwoławczy uprzednio rozpoznający sprawę. Poczynione przez sąd odwoławczy wskazania co do dalszego postępowania mogą być przez sąd niezrealizowane, ale jedynie wówczas, gdy stają się one zbędne w związku z wyjaśnieniem określonej okoliczności w sposób niebudzący wątpliwości za pomocą innych dowodów. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd podał, z jakich powodów uznał, że relacje pokrzywdzonego zasługują na wiarę i z jakich względów zgromadzona w sprawie dokumentacja uwiarygadnia jego wersję zdarzenia, nie zaś twierdzenia oskarżonego, których w części zaprzeczającej spowodowaniu P. F. obrażeń ciała odmówił przyznania atrybutu wiarygodności. Ocenę tę Sąd odwoławczy zaakceptował bowiem potwierdza ją lektura wszystkich zeznań P. F. konkretnych, spójnych, stanowczych i obiektywnych, skądinąd dość licznych, ale kategorycznych i konsekwentnych co do sposobu zachowania się oskarżonego wobec niego w dniu zdarzenia, a także wzajemnych relacji z J. S., przedstawionych także przez oskarżonego w zbliżony sposób. Godzi się zauważyć, że świadek nie koloryzował w swoich relacjach, a mówił jedynie o faktach, znajdujących potwierdzenie w dokumentacji medycznej oraz w opiniach biegłych. Przyjmowane okoliczności znajdują odzwierciedlenie w toku czynności dokumentowanych pismami, czy też decyzjami procesowymi. Stwierdzone przez biegłych obrażenia ciała pokrzywdzonego znajdują swoje odbicie w dokumentacji medycznej potwierdzającej jednocześnie fakt korzystania przez P. F. z pomocy medycznej bezpośrednio po zdarzeniu i w okresie następującym po nim. Gdy udzielano mu pierwszej pomocy rozmawiali z nim funkcjonariusze Policji podejmujący interwencje po jego telefonicznym zawiadomieniu. Również przedstawiona dokumentacja medyczna potwierdza składane przez P. F. zeznania, który wskazuje, że wcześniej przed zdarzeniem z udziałem oskarżonego J. S. był osobą zdrową, zasadniczo nie korzystającą z pomocy lekarskiej (starał się o pracę w Policji, nie leczył się laryngologicznie). Nie są natomiast istotne z punktu widzenia prawnokarnej oceny zarzucanego oskarżonemu czynu podejmowane przez pokrzywdzonego próby dalszego leczenia (a nawet zaniechanie dalszego leczenia), stwierdzonego (opinia biegłego otolaryngologa k. 64, 65 i 158) i udokumentowanego (dokumentacja k. 7-13, 19-22 i 41-58) niedosłuchu czuciowo-nerwowego ucha lewego. Na etapie postępowania przygotowawczego, przed skierowaniem aktu oskarżenia, wystąpienie obrażeń ciała, które powodowały naruszenie czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni (udokumentowanie ich przez pokrzywdzonego) spowodowało podjęcie postępowania. Nie można też przyjąć, jak twierdzi Skarżący, że brak monitoringu stanowił okoliczność „obciążającą” oskarżonego. Brak monitoringu wynikał z faktu, że doszło do nadpisania zapisów zanim funkcjonariusze Policji zwrócili się (7 kwietnia 2014 r.) o jego zabezpieczenie. W dniu 9 kwietnia 2014 r. przesłuchano pokrzywdzonego i odebrano od niego dokumentację medyczną i na tej podstawie w dniu 22 kwietnia 2014 r. wszczęto dochodzenie i następnie uzyskano opinię sądowo-lekarską (5 maja 2014 r.).Początkowo na podstawie opinii sądowo-lekarskiej W. S. (k. 27) postanowieniem z dnia 9 maja 2014 r. umorzono postępowanie o czyn z art. 157 § 2 kk z uwagi na brak interesu w ściganiu z urzędu, a czyn stanowić miał przestępstwo prywatnoskargowe. Dokumentację medyczną przy wniosku o „wznowienie sprawy pobicia” pokrzywdzony wniósł 30 grudnia 2017 r. Wydanie opinii przez otolaryngologa w dniu 6 marca 2018 r. sprawiło, że przedstawiono oskarżonemu J. S. zarzut popełnienia czynu z art. 157 § 1 kk. Ta korelacja czasowa w znacznej mierze miała wpływ na zakres postępowania dowodowego, przy czym – jak słusznie przyjmuje Sąd Rejonowy – od początku P. F. jako sprawcę „pobicia” wskazywał znanego mu osobiście J. S.. Nie było też wątpliwości odnośnie czasu, miejsca zdarzenia i jego przebiegu. Nie było wątpliwości w tym względzie, gdy po raz pierwszy postępowanie o czyn z art. 157 § 2 kk umorzono postanowieniem z dnia 9 maja 2014 r., a następnie gdy wydawano postanowienie o przedstawieniu zarzutu o popełnieniu czynu z art. 157 § 1 kk przechodząc do stadium dochodzenia przeciwko J. S.. Prokurator kierując akt oskarżenia dysponował zeznaniami pokrzywdzonego, dokumentacją medyczną, opiniami biegłych oraz wyjaśnieniami oskarżonego nieprzyznającego się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Późniejsze postępowanie dowodowe nie podważa wiarygodności i poprawności tych pierwotnie zgromadzonych dowodów. Przeprowadzone na późniejszych etapach postępowania sądowego dowody nie obniżyły wiarygodności tych dowodów. Dostarczyły natomiast dodatkowych argumentów potwierdzających prawidłowość poczynionych przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku ustaleń faktycznych oraz dokonanej z zachowaniem art. 7 kpk prawidłowej oceny całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego i słuszność wyciągniętych wniosków co do sprawstwa zarzucanego oskarżonemu czynu. Treść złożonych zeznań przesłuchanych w postępowaniu odwoławczym świadków przekonuje, że nieprzeprowadzenie tej czynności przez Sąd Rejonowy wprawdzie była uchybieniem przepisowi postępowania z art. 442 § 3 kpk, to jednak nie miała wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Zatem postawiony zarzut nie jest zasadny.

Obrońca oskarżonego zarzucił też naruszenie art. 167 kpk wiążąc odstąpienie od przesłuchania K. F. z naruszeniem dyspozycji art. 170 § 2 kpk i art. 174 kpk. Zarzut ten okazał się nietrafny. Powinność dopuszczenia przez sąd dowodu z urzędu powstaje tylko wtedy, gdy dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych uzależnione jest od przeprowadzenia dowodu, o którym sąd powziął informację. Należy dostrzec, że podniesione w apelacji zarzuty w istocie sprowadzają się do kwestionowania poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Przepis art. 174 kpk nie dotyczy zapisów czy notatek, które nie mają charakteru dowodowego, lecz wyłącznie informacyjny. Przepis ten nie oznacza wykluczenia możliwości czynienia jakichkolwiek ustaleń faktycznych w oparciu o notatki urzędowe sporządzone w toku postępowania. Zakaz wynikający z art. 174 kpk odnosi się tylko do zastępowania dowodu z przesłuchania oskarżonego lub świadków, treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych. Natomiast przepis ten nie zabrania wykorzystania takich dokumentów obok wyjaśnień oskarżonego lub zeznań świadków (wyrok SA w Warszawie z dnia 4 października 2017 r., II AKa 216/17). W realiach niniejszej sprawy fakt, że K. F. podpisał pismo, w którym udzielił odpowiedzi na zadane w toku postępowania sądowego pytania, przesłane (...) (k. 333) nie stanowił zastępowania dowodu z zeznań osoby, która takie pismo podpisała. Jednak udzielona odpowiedź mogła stanowić informacje o dowodzie (odpowiedź k. 334). Przesłuchanie K. F., który potwierdził dane przedstawione w piśmie z dnia 26 kwietnia 2023 r. (brak posiadania informacji) i wskazał na fakty, o których ustalenie zabiegał skarżący jednak w sposób negatywny (krótki okres przechowywania nagrań z monitoringu, zajmowanie się takiego typu kwestiami przez K. K., którego wielokrotnie i bezpośrednio z udziałem obrońcy oskarżonego przesłuchiwano na wcześniejszych etapach postępowania). Kolejne dowody o przeprowadzenie których wnioskował skarżący nie były możliwe do przeprowadzenia (odtworzenie przyczyn niezabezpieczenia monitoringu), a zmierzały już tylko, zważywszy na treść wypowiedzi osób przesłuchiwanych przez Sądy na wcześniejszych etapach postępowania, czy też zeznań K. F. i M. C., do przewlekłości postępowania.

Proces karny ma charakter dynamiczny, a jego aktualne realia, w odniesieniu do tych, które istniały w momencie rozpoznawania sprawy przez poprzednio orzekający sąd odwoławczy, mogą od tych ostatnich różnić się tak znacznie, że uprzednie wskazania sądu odwoławczego przestaną być aktualne. Można także wyobrazić sobie sytuację, że zmiana realiów, spowoduje, że bezpośrednie i ścisłe realizowanie zaleceń sądu odwoławczego pozbawione będzie racjonalnych podstaw. Może to nastąpić wówczas, gdy np. przeprowadzone w ponownym postępowaniu dowody spowodują, że zrealizowanie zalecenia polegającego na przeprowadzeniu konkretnego dowodu, stanie się wręcz zbędne, bowiem ów zalecany do przeprowadzenia przez sąd odwoławczy dowód przestanie mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia (wyrok SA w Warszawie z dnia 18 lipca 2018 r., II AKa 98/18). Podkreśla się, że wprawdzie sąd ma obowiązek dochodzenia do prawdy obiektywnej, ale obowiązek ten powstaje dopiero, gdy dokonując oceny dowodów, sąd uzna, że materiał dowodowy jest niepełny i nasuwa wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy, więc powinien być uzupełniony. Odstąpienie od dalszego poszukiwania miejsca pobytu K. N., czy też wnioskowanych przez obrońcę oskarżonego dalszych świadków, w tym siostry K. K., interweniujących, czy prowadzących czynności w sprawie funkcjonariuszy Policji, skoro jasne jest, że w dokumentacji spółki (...) Klub nie ma danych dotyczących osób pracujących w dniu zdarzenia (informacja k. 334 potwierdzona zeznaniami K. F.), a doświadczenie dostarcza danych, że po blisko dziesięciu latach od zdarzenia i wykonywania czynności rutynowych i powtarzalnych nie pozwoli na uzyskanie dodatkowych szczegółów jednego, nie wyjątkowego zdarzenia, chociażby mając na względzie treść zeznań K. K., K. F., M. C.. Z powyższych względów nieprzeprowadzenie kolejnych dowodów nie grozi oczywistą niesprawiedliwością wyroku. W okolicznościach niniejszej sprawy, przeprowadzenie w postępowaniu odwoławczym dowodu z zeznań świadków K. F. i M. C., dostarczyło dodatkowych argumentów co do braku możliwości wpływu podnoszonych w apelacji naruszeń prawa procesowego, zwłaszcza w zakresie przeprowadzenia dowodów zmierzających do ustalenia dodatkowych źródeł dowodowych odnośnie do przesłuchania po uprzednim ustaleniu potencjalnych pracowników Klubu (...), ochroniarzy obsługujących Klub (...) w nocy z 22/23 marca 2014 r. celem ustalenia przebiegu zdarzenia pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym, skoro okoliczności czynu objętego aktem oskarżenia w sposób stanowczy ustalił Sąd Rejonowy i przekonująco uzasadnił dowodową podstawę ustaleń faktycznych.

Zarzut

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu, że zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalał na uznanie, iż oskarżony w dniu 23 marca 2014 r. w R. woj. (...) przy ul. (...) poprzez wielokrotne uderzenie z pięści w twarz, kopanie po brzuchu, spowodował u P. F. obrażenia w postaci stłuczenia nosa z krwotokiem, skręcenie kręgosłupa szyjnego, stłuczenie barku lewego, stłuczenie podudzia lewego oraz niedosłuch czuciowo - nerwowy ucha lewego, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała na okres powyżej siedmiu dni w rozumieniu art. 157 § 1 kk podczas gdy prawidłowa ocena zeznań świadka P. F., wyjaśnień oskarżonego oraz zgromadzonych opinii biegłych musi prowadzić do wniosku przeciwnego;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Gdy chodzi o zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przypomnieć należy, że może się pojawić w dwóch sytuacjach. Po pierwsze wówczas, gdy Sąd orzekający dokonał ustaleń faktycznych, które nie znajdują oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym i okolicznościach z tego materiału wynikających. Źródłem błędu z reguły jest wówczas przeprowadzone w sposób niepełny postępowanie dowodowe, które nie doprowadziło do wszechstronnego wyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, bądź nie wyjaśniło w sposób pełny i możliwie jasny występujących w sprawie wątpliwości co do faktów. Może być i tak, że błąd przy ustalaniu faktów wystąpił na skutek nieuwzględnienia w rozumowaniu Sądu dowodów i okoliczności, które wprawdzie w toku przewodu sądowego ujawniły się i zostały należycie wyjaśnione w toku postępowania dowodowego, ale zostały pominięte w rozumowaniu sądu, które doprowadziło do ustalenia sprawstwa oskarżonego. Generalnie mówi się wówczas o tzw. błędzie „braku”. Drugim źródłem błędu w ustaleniach faktycznych może być tzw. błąd „dowolności”, wynikający z przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów, który prowadzi do oparcia ustaleń faktycznych o wadliwie ocenione przez sąd dowody, a więc takie, którym danie wiary nastąpiło wbrew zasadom wiedzy, regułom logicznego rozumowania oraz doświadczeniu życiowemu. W tym wypadku jednak błąd w ustaleniach faktycznych będzie następstwem obrazy przepisów postępowania, w szczególności art. 7 kpk. Podkreślić jednak należy, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych tylko wówczas może okazać się trafny i skuteczny, gdy skarżący wykaże, że mógł on mieć wpływ na treść orzeczenia. Wynika to wyraźnie z treści art. 438 pkt 3 kpk. Ciężar wykazania wpływu błędu w ustaleniu faktów na rozstrzygnięcie spoczywa na stronie taki zarzut podnoszącej. Zatem dla skuteczności tego zarzutu niezbędne jest zaistnienie takiego związku. Ze sposobu formułowania zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych we wniesionej w sprawie apelacji można wnioskować, że skarżący - choć nie zarzucił obrazy art. 7 kpk - podstawy błędu dopatruje się w wyrażonej przez Sąd I instancji ocenie zeznań świadka P. F., wyjaśnień oskarżonego oraz zgromadzonych opinii biegłych. W niniejszej kwestii skarżący nie przedstawił jednak argumentów tego rodzaju, które byłyby dostatecznie przekonujące. Posługuje się bowiem takim sposobem polemiki z dokonanymi ustaleniami faktycznymi i oceną materiału dowodowego dokonaną przez Sąd I instancji, który nie może zyskać akceptacji. Autor apelacji ograniczył swój wywód w zasadzie do zakwestionowania oceny wyrażonej przez Sąd Rejonowy i przedstawił w to miejsce własną - oczywiście korzystną dla oskarżonego - interpretację, sprzyjającą lansowanemu poglądowi co do braku podstaw przypisania oskarżonemu zarzucanego mu czynu oraz braków postępowania dających zdaniem skarżącego podstawę do zakwestionowania pewności czynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych, innymi słowy mnożących wątpliwości, które jego zdaniem winny być interpretowane na korzyść oskarżonego. Tego rodzaju zabieg nie może zostać uznany za wystarczający dla podważenia ocen Sądu I instancji. Skoro bowiem nie wykazano jej wadliwości, tj. sprzeczności z zasadą wyrażoną w dyspozycji art. 7 kpk - to nie został wykazany skutecznie błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść zapadłego rozstrzygnięcia. Za oczywiście nie spełniające warunków z art. 438 pkt 3 kpk należy tu także uznać samo przeciwstawienie ocenom Sądu - własnej oceny, bowiem taka sytuacja może być uznana jedynie jako dowolna polemika z prawidłowymi ustaleniami Sądu. Zauważyć należy, że kwestie te powtarzały się w zarzutach w kontekście obrazy przepisów postępowania, jako zinterpretowane wątpliwości na niekorzyść oskarżonego. Jeśli chodzi o podnoszone przez obrońcę oskarżonego okoliczności, to w istocie rzeczy zarzut ten sprowadza się do wykreowania przez skarżącego rzekomych wątpliwości, które w rzeczywistości nie występowały. Pamiętać należy, że statuując w art. 5 § 2 kpk regułę dowodową in dubio pro reo ustawodawca miał na myśli wątpliwości rzeczywiste, a przy tym nie dające się usunąć, ani przez odpowiednio wszechstronną i wnikliwą ocenę materiału dowodowego, ani przez jego uzupełnienie. Jak już wyżej wykazano żadna z okoliczności wskazanych przez Skarżącego nie wiązała się z wątpliwościami, które miały odnosić się do okoliczności czynu zarzuconego oskarżonemu, a które Sąd rozstrzygnął na niekorzyść oskarżonego. Czynienie ustaleń faktycznych na podstawie dowodów obdarzonych walorem wiarygodności, po uprzednim odrzuceniu dowodów niewiarygodnych, jest prerogatywą Sądu orzekającego w sprawie. Skoro Sąd Rejonowy poczynił stanowcze ustalenia faktyczne na podstawie prawidłowo, zgodnie z dyspozycją art. 7 kpk, ocenionych dowodów, a wątpliwości przedstawia jedynie apelujący, to nie doszło do naruszenia reguły in dubio pro reo, bo nie miał zastosowania art. 5 § 2 kpk. Sąd nie miał do czynienia z sytuacją, w której występowałyby dwie jednakowo prawdopodobne wersje i zmuszony byłby do wyboru jednej z nich. Sąd Rejonowy na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego poczynił pewne ustalenia faktyczne, bez dokonywania wyboru wersji. Sąd odrzucił dowody niewiarygodne, a swoje stanowisko w tej mierze uzasadnił. Dowody wiarygodne, we wzajemnym powiązaniu, będące podstawą ustaleń faktycznych, stanowiły wystarczającą podstawę dowodową obalenia przysługującego oskarżonemu domniemania niewinności. Wskazane przez Sąd dowody ponad wszelką wątpliwość pozwalały na przypisanie oskarżonemu J. S. sprawstwa i zawinienia zarzucanego mu czynu. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie był zasadny.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu,

ewentualnie

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania,

o zasądzenie na rzecz adw. T. L. kosztów obrony udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym wg norm prawem przepisanych powiększonych o należny podatek VAT, przy uwzględnieniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego SK 78/21. Jednocześnie oświadczam, że koszty te nie zostały uiszczone w całości ani w części.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacja wywiedziona przez obrońcę oskarżonego jako niezasadna w zakresie błędu w ustaleniach faktycznych, przy uwzględnieniu dowodów przeprowadzonych w toku postępowania odwoławczego, co do wniosku o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu nie zasługiwała na uwzględnienie. Opierała się bowiem na zarzutach naruszenia przepisów prawa procesowego częściowo zasadnie podniesionych, które obejmując uchybienia postępowania dowodowego zostały uzupełnione w postępowaniu odwoławczym, co pozwalało na stwierdzenie, że zarzucone w apelacji zaniechania stanowiąc wprawdzie naruszenie prawa procesowego, to jednak nie miały wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Zarzut ten oraz zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, który był całkowicie chybiony, nie mogły wywołać postulowanych przez Skarżącego skutków. Przekonanie Sądu Rejonowego o wiarygodności dowodów stanowiących podstawę czynionych ustaleń, pozostaje pod ochroną art. 7 kpk, gdyż zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu materiału dowodowego, rozważeniem wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku. Tok rozumowania i oceny dowodów Sądu Rejonowego znalazł potwierdzenie w dowodach przeprowadzonych w postępowaniu apelacyjnym. Nie zasługiwał zatem na uwzględnienie wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego J. S.. Podniesione zarzuty w zakresie sprawstwa czynu zarzuconego oskarżonemu sprowadzały się bowiem do polemiki z ocenami i ustaleniami Sądu Rejonowego, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Stanowczość ustaleń faktycznych poczynionych na podstawie kompletnego i zgromadzonego w toku postępowania sądowego (przed sądem I i II instancji) materiału dowodowego potwierdza prawidłowość wyciągniętych wniosków co do kwestii podstaw do pociągnięcia do odpowiedzialności oskarżonego za czyn mu przypisany, sprawia, że nie był zasadny również wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego jej rozpoznania przez Sąd I instancji.

W zakresie wniosku o zasądzenie kosztów obrony z urzędu zauważyć należy, że wprawdzie skarżący apelację sporządził 22 maja 2024 r., a zatem przed wejściem w życie (w dniu 5 czerwca 2024 r.) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 14 maja 2024 r. (Dz.U. 2024, poz. 763), to jednak mógł mieć wiedzę na temat zmiany obowiązujących przepisów, które zostały opublikowane 21 maja 2024 r., a tym samym zmodyfikować wniosek w zakresie kosztów obrony udzielonej z urzędu, bez odwoływania się do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Wobec brzmienia § 24 powołanego rozporządzenia, do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy nowego rozporządzenia. Stąd też wniosek o kształtowanie kosztów obrony udzielonej z urzędu z uwzględnieniem powoływanego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest z oczywistych względów niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

2.

Ad 1.

Ad 2.

W dacie orzekania obowiązywały inne przepisy ustawy karnej niż w dacie popełnienia czynu zarzuconego oskarżonemu, stąd też należało poddać ocenie czyn mu przypisany z punktu widzenia przepisów intertemporalnych.

Utrzymanie zaskarżonego orzeczenia w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe, tym samym niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów podlegało zmianie na korzyść oskarżonego, stosownie do dyspozycji art. 440 kpk.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

W przypadku zmiany ustawy Sąd zobowiązany jest do ustalenia, która z konkurujących ustaw jest względniejsza dla sprawcy. Ponieważ nowa ustawa (kodeks karny w brzmieniu obowiązującym po 1 października 2023 r.) przewiduje obostrzenia w zakresie zasad wymiaru kar zasadniczych, stosowania instytucji wymiaru kar orzekanych zamiast kary pozbawienia wolności, sądowego wymiaru kar i środków penalnych, niezbędnym stało się przywołanie art. 4 § 1 kk w podstawach skazania (przypisania oskarżonemu zarzucanego czynu), wymiaru kary i środka karnego (orzeczonego na podstawie art. 46 § 1 kk) , dla podkreślenia stosowania ustawy starej (Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym w okresie poprzedzającym datę orzekania, w brzmieniu w dacie popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu) jako względniejszej dla oskarżonego. W szczególności podkreślenia wymaga, że wobec zmiany treści art. 46 § 1 kk, w realiach niniejszej sprawy, istniała konieczność porównania stanów prawnych przez pryzmat wyrażonych w art. 4 § 1 kk reguł prawa intertempolarnego, gdyż od czasu noweli z 20 lutego 2015 r. środek z art. 46 § 1 kk ma charakter cywilny o tyle przy jego stosowaniu szczególne znaczenie mają przepisy prawa cywilnego dotyczące m.in. pojęcia i zakresu szkody oraz sposobu jej naprawienia i odsetek za opóźnienie. Zestawienie brzmienia art. 46 § 1 kk z czasu popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu (23 marca 2014 r.) od czasu nowelizacji, która nadała mu brzmienie obowiązujące od 1 lipca 2015 r. zaliczając do środków kompensacyjnych, a także mając na uwadze ustalenia faktyczne dokonane w niniejszej sprawie, jak i treść art. 4 § 1 kk - nie pozostawia wątpliwości, że wobec oskarżonego Sąd Rejonowy zobowiązany był zastosować ustawę Kodeks karny obowiązującą w czasie popełnienia przestępstwa jako względniejszą. Regulacje dotyczące środka kompensacyjnego z art. 46 § 1 kk są bowiem objęte zasadą intertemporalną z art. 4 § 1 kk (wyrok SA w Gdańsku z 13 stycznia 2016, II AKa 417/15; wyrok SA w Katowicach z dnia 28 grudnia 2017 r., II AKa 492/17). W czasie popełnienia przestępstwa obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia, przewidziany w art. 46 § 1 kk, zaliczany był do środków karnych, a przy jego orzekaniu zgodnie z dyspozycją art. 56 kk należało stosować dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53, 54 § 1 i 55 kk. W treści art. 46 § 1 kk nie było też zapisu, jak w obecnym brzmieniu tego przepisu obowiązującym od 1 lipca 2015 r., że orzekając obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia sąd czyni to stosując przepisy prawa cywilnego. Również warunki stosowania środka probacyjnego z art. 69 kk w brzmieniu z daty popełnienia czynu sprawiają, że ustawa wówczas obowiązujące jest ustawą względniejszą dla oskarżonego w zestawieniu z ustawami obowiązującymi w okresie późniejszym, także w zestawieniu z przepisami ustawy nowej obowiązującej w dacie orzekania. W tej mierze wystarczy bowiem wskazać, że zgodnie z brzmieniem art. 69 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 r. Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary. Tymczasem ten przepis w brzmieniu obowiązującym w dacie popełnienia czynu nie przewidywał warunku braku uprzedniej karalności na karę pozbawienia wolności. Brak zatem wskazania art. 4 § 1 kk, stanowił naruszenie prawa materialnego i utwierdzał w przekonaniu, że zastosowano przepisy ustawy nowej, mimo obowiązku rozważenia konsekwencji zmiany przepisów ustawy karnej w okresie między datą czynu a datą orzekania i zastosowania ustawy względniejszej dla oskarżonego. Unormowanie zawarte w art. 4 § 1 kk stosowane na każdym etapie postępowania przed jego prawomocnym zakończenie zobowiązuje Sąd do stosowania ustawy obowiązującej w dacie orzekania, chyba że ustawa obowiązująca poprzednio jest dla sprawcy względniejsza (wyrok SN z dnia 30 sierpnia 2011 r.).

Naruszenie reguł prawa międzyczasowego określonych w art. 4 § 1 kk, prowadzić może do rażącej niesprawiedliwości orzeczenia, a przy braku zastosowania przepisów ustawy względniejszej przy orzekaniu wobec oskarżonego sankcji karnych za popełniony czyn, wydane przez Sąd Rejonowy podlegało zmianie niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, na mocy art. 440 kpk. Popełnione w tej mierze uchybienia były rażące i ponadto miały – nie tylko potencjalny, ale realny i rzeczywisty wpływ na treść wyroku. Rażąca niesprawiedliwość orzeczenia ma bowiem miejsce wtedy, gdy Sąd Rejonowy pominął lub nie zauważył niewątpliwych i bezspornych okoliczności, które w sposób znaczący mogą stanowić o naruszeniu przez orzeczenie między innymi zasady sprawiedliwej represji. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wskazał jedynie, że oskarżony „był uprzednio karany, zatem jedyną uzasadnioną karą jest kara pozbawienia wolności”, co w zestawieniu z brakiem stosowania ustawy względniejszej, przy dostrzeżeniu jako jedynej okoliczności obciążającej w postaci uprzedniej karalności, sprawia że oczywiste jest, iż gdyby nie ta okoliczność w czasie wydawania zaskarżonego wyroku to sąd I instancji zawiesiłyby warunkowo wykonanie orzeczonej kary. W świetle tych okoliczności orzeczenie bezwzględnej kary pozbawienia wolności jest niesprawiedliwe i niezrozumiałe. Zauważyć bowiem należy, że w dacie popełnienia zarzucanego czynu – 23 marca 2014 r. – oskarżony J. S. nie był karany na karę pozbawienia wolności. Zapis informacji z K. z 5 czerwca 2018 r. (k. 77) wskazuje na karalność za przestępstwa z art. 77 § 2 ustawy o rachunkowości (dwukrotnie) wyrokami Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 31 marca 2014 r. i z dnia 13 października 2014 r., za które orzeczono kary grzywny (grzywnę z pierwszego wyroku wykonano 26 września 2014 r.). kolejne widniejące skazanie to wyrokiem z dnia30 stycznia 2017 r. również na karę grzywny za przestępstwo z art. 178a § 1 kk. Z informacji z K. z dnia 30 czerwca 2023 r. (k. 347-348) pozostał zapis skazań z wyroku z 13 października 2014 r. i z dnia 30 stycznia 2017 r. (z informacją o wykonaniu grzywny w dniu 29 marca 2019 r. oraz skazanie wyrokiem Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 4 września 2019 r. za przestępstwa z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk i z art. 586 ksh na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (wyrok ten uprawomocnił się 12 października 2019 r.). Zatem wszystkie wyroki skazujące zapadły po dacie popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu i w dacie popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu nie był oskarżony skazany na karę pozbawienia wolności. W dacie orzekania przez Sąd odwoławczy te skazania uległy zatarciu. Odnotowaniu podlegało skazanie wyrokiem z dnia 16 marca 2023 r., który uprawomocnił się 24 marca 2023 r., za popełnienie na terenie Francji przestępstwa związanego z obrotem substancjami odurzającymi i przestępstwa celnego popełnione 14 listopada 2022 r. (informacja z K. k. 432- 433). Gdy Sąd Rejonowy orzekał 23 kwietnia 2024 r., w uzasadnieniu wskazał na informacje m.in. z k. 76-77 i 346- 348 – w tych informacjach widnieją skazania wcześniej opisane. Nie mógł zatem wymierzać bezwzględnej kary pozbawienia wolności jako „jedynej uzasadnionej kary”, skoro przy brzmieniu art. 69 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk zachodziły warunki zastosowania wobec oskarżonego środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary jednego roku pozbawienia wolności odzwierciedlającej stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu i adekwatnej do stopnia jego zawinienia (słuszne ustalenia i wnioski Sądu Rejonowego). Ta „rażąca niesprawiedliwość” w rozumieniu 440 kpk jest nie tylko „oczywistą” - a więc „widoczną na pierwszy rzut oka” i „niewątpliwą” - ale też wyraża poważny „ciężar gatunkowy” uchybienia, które legło u podstaw wydania orzeczenia dotkniętego „rażącą niesprawiedliwością”. Rzecz bowiem dotyczy nie każdej „niesprawiedliwości” wydanego orzeczenia, ale tylko takiej, której nie można pogodzić chociażby z zasadą rzetelnego procesu (postanowienie SN z 25 maja 2021 r., (...)). Taki skutek pociąga za sobą obraza prawa materialnego (reguły prawa intertemporalnego) i pominięcie art. 4 § 1 kk a w konsekwencji orzeczenia niewspółmiernie surowej kary wobec niestosowania względniejszych przepisów odnoszących się do zasad stosowania sankcji, co doprowadziło do wydania rażąco niesprawiedliwego, niedającego się zaakceptować orzeczenia. Nie można przy tym nie zauważyć, że wobec oskarżonego została orzeczona kara jednego roku pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Tymczasem prawidłowe uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 157 § 1 kk w czasie, miejscu i w sposób ustalony przez Sąd Rejonowy, z umyślnym spowodowaniem skutku, przy uwzględnieniu właściwości i warunków osobistych oskarżonego a zwłaszcza korelacji czasowej karalności oskarżonego i dat popełnienia czynu i orzekania, nakazywało zastosowanie wobec J. S. środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary. Dyspozycja art.440 kpk w realiach niniejszej sprawy obliguje do zmiany orzeczenia na korzyść oskarżonego, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, albowiem utrzymanie w mocy zaskarżonego orzeczenia byłoby rażąco niesprawiedliwe.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 23 kwietnia 2024 r. (sygn. akt X K 879/21), którym Sąd ten uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynu zabronionego z art. 157 § 1 kk polegającego na tym, że oskarżony w dniu 23 marca 2014r. w R. woj. (...) przy ul. (...) poprzez wielokrotne uderzenie z pięści w twarz, kopanie po brzuchu, spowodował u P. F. obrażenia w postaci stłuczenia nosa z krwotokiem, skręcenie kręgosłupa szyjnego, stłuczenie barku lewego, stłuczenie podudzia lewego oraz niedosłuch czuciowo – nerwowy ucha lewego, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała na okres powyżej siedmiu dni. Za popełnienie którego Sąd wymierzył karę 1 roku pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązał oskarżonego do uiszczenia na rzecz pokrzywdzonego P. F. kwotę 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Sąd Okręgowy zaaprobował rozstrzygnięcia w zakresie kosztów procesu, w tym:



zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. L. kwotę 2.996,28 zł tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu,



zasądzenie od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 4.145,90 zł

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec dokonania przez Sąd Rejonowy stanowczych ustaleń faktycznych, oparcia się na materiale dowodowym (niesprzecznym i spójnym z dowodami przeprowadzonymi w postępowaniu odwoławczym), poddanym prawidłowej ocenie z zachowaniem dyspozycji art. 7 kpk, wyprowadzeniu stąd słusznych wniosków co do ustalonych okoliczności mających istotne znaczenie dla przedmiotu rozstrzyganej sprawy, brak jest podstaw do kwestionowania zasadności i poprawności zaskarżonego wyroku w zakresie przypisania oskarżonemu sprawstwa występku z art. 157 § 1 kk. Jednocześnie prawidłowo Sąd ustalił stopień społecznej szkodliwości i zawinienia, co przy uwzględnieniu właściwości i warunków osobistych oskarżonego J. S., znalazło odzwierciedlenie w rodzaju i wymiarze orzeczonej kary jednego roku pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy zaakceptował również orzeczenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwotę 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia, co jest konsekwencją wydania wyroku skazującego za umyślny występek, którego skutkiem był uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego. Zaskarżenie orzeczenia na korzyść oskarżonego, brak aktywności pokrzywdzonego w toku postępowania sprawia, że zasądzoną kwotę uznać należało za słuszną. Ponieważ postawione w apelacji zarzuty kwestionujące przypisanie oskarżonemu J. S. sprawstwa i zawinienia występku z art. 157 § 1 kk nie zyskały – z przyczyn wskazanych w pkt 3 uzasadnienia – aprobaty Sądu odwoławczego, jak również nie wystąpiły okoliczności, które winny być uwzględnione z urzędu (art. 439 § 1 kpk), należało w tym zakresie (z uwzględnieniem dokonanej korekty, o której mowa poniżej z przyczyn wskazanych w pkt 4 uzasadnienia) zaskarżony wyrok utrzymać w mocy (pkt II sentencji wyroku odwoławczego).

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Podstawy prawne przypisania oskarżonemu zarzucanego czynu, wymiaru kary i środka karnego Sąd odwoławczy uzupełnił o art. 4 § 1 kk (pkt I a) sentencji wyroku odwoławczego),

0.0.2Na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk Sąd Odwoławczy warunkowo zwiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego J. S. kary pozbawienia wolności na okres próby 2 lat (pkt I b) sentencji wyroku odwoławczego).

Zwięźle o powodach zmiany

Z przyczyn wskazanych w pkt 4 uzasadnienia Sąd odwoławczy dokonał zmiany, stosownie do dyspozycji art. 455 kpk, zaskarżonego wyroku w zakresie dokonanych uzupełnień o art. 4 § 1 kk, zważywszy na przepisy intertemporalne, nakazujące przyjąć iż w dacie popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu obowiązywały przepisy dla niego względniejsze. Uzupełnienie podstaw prawnych stanowiło poprawę kwalifikacji prawnej w rozumieniu art. 455 kpk, przy nieczynieniu zmian w ustaleniach faktycznych.

Sąd odwoławczy uznał, że zadania postępowania karnego zostaną osiągnięte mimo niewykonania orzeczonej wobec oskarżonego J. S. kary pozbawienia wolności. Istniały bowiem podstawy prawne do zastosowania wobec oskarżonego środka probacyjnego z art. 69 § 1 kk. Warunkowemu zawieszeniu wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności nie stały na przeszkodzie uprzednie skazania, albowiem – jak wynika z dokumentu na k. 432-433 prawomocne skazanie na karę pozbawienia wolności nastąpiło wyrokiem z 13 marca 2023 r. a zatem 9 lat po dacie popełnienia zarzucanego czynu. W dacie orzekania przez Sąd Okręgowy inne skazania uległy zatarciu (brak ich w informacji z K.). Pierwsze zaś orzeczenie skazujące nastąpiło 31 marca 2014 r. (prawomocne 8 kwietnia 2014 r.) też nastąpiło po dacie popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu a orzeczono wówczas grzywnę. Stąd też w dacie popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu J. S. nie był skazany na karę pozbawienia wolności. Nie było zatem podstawy do przyjęcia – negatywnej przesłanki warunkowego zawieszenia, która w dacie popełnienia czynu nie istniała w brzmieniu nowy przepisów, przede wszystkim jednak brzmienie przepisu obowiązującego w dacie czynu nie przewidywało warunku uprzedniej niekaralności na karę pozbawienia wolności. Sąd zatem winien dokonać oceny właściwości i warunków osobistych oskarżonego i wyprowadzić wnioski co do oceny prognozy kryminologicznej. Zważywszy na okoliczności dotyczące oskarżonego w dacie popełnienia zarzucanego mu czynu, treść informacji z wywiadu kuratora sądowego, przede wszystkim zaś znaczny upływ czasu do momentu orzekania, Sąd odwoławczy uznał, iż zastosowanie wobec J. S. środka probacyjnego w formie warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności jest zasadne. Oskarżony nie był uprzednio karany na karę pozbawienia wolności. Jego postawa, warunki i właściwości osobiste oraz dotychczasowy sposób życia pozwalają na wyciągnięcie wniosku, że pomimo niewykonania kary oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa przeciwko zdrowiu w przyszłości. Zakreślony okres 2 lat próby jest czasem potrzebnym, ale i wystarczającym, na weryfikację poprawności zachowania oskarżonego. Przepisy obowiązujące w dacie czynu nie przewidywały obligatoryjnych dodatkowych warunków stosowania tego środka probacyjnego. Zastosowany środek karny z art. 46 § 1 kk, poza spełnieniem funkcji zadośćuczynienia pokrzywdzonemu za wyrządzoną popełnionym czynem krzywdę, stanowi element społecznego oddziaływania kary i przekonuje, że sprawca przestępstwa nie pozostaje bezkarny. Dyspozycja art. 440 kpk obliguje do zmiany orzeczenia na korzyść oskarżonego, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, bowiem utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku byłoby rażąco niesprawiedliwe, stąd zmiana orzeczenia w zakresie zastosowanego środka probacyjnego.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

IV

Ponieważ w toku postępowania odwoławczego oskarżony J. S. był reprezentowany przez obrońcę ustanowionego z urzędu, Sąd Okręgowy zasądził na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. L. kwotę 1.859,76 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym. Wysokość zasądzonej kwoty wynika z § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. § z oraz § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. 2024, poz. 763) i obejmuje opłatę minimalną w wysokości 840 zł powiększoną o sumę kolejnych terminów rozprawy (4 x 168 zł) oraz należny podatek VAT w wysokości 347,76 zł.

Wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionej na korzyść oskarżonego, mając na względzie treść art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk w zw. z 634 kpk oraz art. 2 ust. pkt w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 2023 r., poz. 123) Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.089,76 zł tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

SSO Grażyna Artymiak

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego J. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 23 kwietnia 2024 r. (sygn. akt X K 879/21)

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana