III Ka 329/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Rzeszowie z 2024-07-03
Sygn. akt III Ka 329/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lipca 2024 r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie III Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: sędzia Grażyna Artymiak (spr.)
Sędziowie: sędzia Mariusz Sztorc
sędzia Wioletta Zawora
Protokolant: protokolant Marzena Leniart
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Łańcucie – A. P.
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2024 r.
sprawy G. D. oskarżonego o czyn z art. 286 § 1 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Łańcucie
z dnia 14 grudnia 2023 r., sygnatura akt II K 354/20
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Łańcucie.
SSO Mariusz Sztorc SSO Grażyna Artymiak SSO Wioletta Zawora
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
III Ka 329/24 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 14 grudnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 354/20 przeciwko oskarżonemu G. D. o czyn z art. 286 § 1 kk |
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
0.11.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
0.12.1. Ustalenie faktów |
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
G. D. |
Uprzednia karalność |
Informacja z K. |
k. 1559 |
||
G. D. |
Prowadzenie z zawiadomienia G. D. śledztwa w sprawie podrobienia numeru identyfikacyjnego nadwozia P. (...) |
Odpisy postanowień |
k. 1567- 1571 |
||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
0.12.2. Ocena dowodów |
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
Dotychczasowa karalność oskarżonego |
Informacja z K. |
Dowód w postaci informacji z K. w odniesieniu do oskarżonego G. D. nie budzi wątpliwości, ani w zakresie formy, ani treści. Została ona sporządzona przez uprawniony do tego podmiot w formie przewidzianej dla tej czynności. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jej autentyczności i rzetelności. |
Prowadzenie śledztwa |
Postanowienia z dnia: - 7 grudnia 2023 r. - 13 marca 2024 r. - 7 czerwca 2024 r. |
Dowód z dokumentów, których autentyczności żadna ze stron postępowania nie kwestionowała. Postanowienie z dnia 7 grudnia 2023 r. o uchyleniu postanowienia z dnia 25 października 2023 r. o umorzeniu śledztwa i przekazaniu sprawy do dalszego prowadzenia pozwala na stwierdzenie, że w zakresie czynów z zawiadomienia oskarżonego G. D. śledztwo nie zostało prawomocnie zakończone umorzeniem, a postępowanie w sprawie winno zostać uzupełnione, w połączeniu z postanowieniem z dnia 7 czerwca 2024 r. o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego, a jednocześnie z uwagi na występujące długotrwałe przeszkody w prowadzeniu postępowania zawieszono śledztwo postanowieniem z dnia 13 marca 2024 r. |
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||
Lp. |
Zarzut |
||
1) Ad 1) 2) Ad 2) 3) Ad 3) |
Obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wydanego wyroku, a to art. 7 kpk i art. 410 kpk polegającej na nienależytej analizie i ocenie poszczególnych dowodów, w szczególności dowodu z zeznań świadka S. O., R. G., R. F. (uprzednio O.), uznaniu za udowodnione faktów nie mających wystarczającego oparcia w dowodach i nie wskazaniu w sposób należyty, dlaczego Sąd nie uznał dowodów przemawiających przeciwko sprawstwu i winie oskarżonego, tj. zeznań świadków B. D., M. U., W. P. (1), M. R., co doprowadziło do jego niesłusznego skazania |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||
Zgodzić należy się ze Skarżącym, że dokonana ocena poszczególnych dowodów, którym Sąd Rejonowy daje wiarę i czyni podstawą swoich ustaleń, nie wytrzymuje krytyki. Wydaje się bowiem, że innymi kryteriami Sąd się kierował odmawiając wiary wyjaśnieniom oskarżonego G. D. i zeznaniom wspierających go świadków (B. D., M. U., W. P. (1), M. R.), zaś innymi obdarzając wiarą zeznania S. O. i potwierdzających je zeznania świadków (R. G., R. F.). Pomijając już rozbieżności w zakresie czasu powstania uszkodzeń P., które miały powodować obniżenie jego wartości oraz dodatkowe koszty jego naprawy (szczegółowo omówione w uzasadnieniu apelacji obrońcy oskarżonego), to jednak Sąd Rejonowy opierając się w znacznej mierze na zeznaniach S. O., a odrzucając wyjaśnienia oskarżonego G. D. w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przywołał okoliczności, których zaniechał wyjaśnienia, a które pozostają w sprzeczności z poczynionymi - w oparciu o dowody uznane za wiarygodne - ustaleniami, którymi Sąd umotywował przypisanie sprawstwa czynu z art. 286 § 1 kk oskarżonemu G. D.. Rzecz bowiem w tym, że Sąd Rejonowy za oskarżycielem publicznym bezkrytycznie przyjmuje, że „S. O. rozpoczynając rozmowy o sprzedaży pojazdu, aż do momentu wystawienia faktury był przekonany, iż nabywa go dla siebie G. D., a nie firma Spółki (...).R.O.” (s. 6 aktu oskarżenia), bez szerszego wyjaśnienia, a jedynie na marginesie wskazując na wygenerowanie dwóch umów, tj. pomiędzy spółkami (...) a (...), a następnie między (...) a G. D., w dalszej części wskazując, że G. D. otrzymywał w ten sposób tańsze o podatek VAT auto. Sąd Rejonowy przyjmuje, iż jedyną osobą zainteresowaną i odnoszącą korzyść mógł być oskarżony G. D., jednak Sąd pomija w tym kontekście, że gdyby samochód był sprzedawany G. D., jak to miało mieć miejsce według przekonania S. O. towarzyszącego mu w czasie, gdy wydawał P. oskarżonemu po oględzinach pod R. oraz uzgodnieniu z nim ceny i terminów jej zapłaty (Sąd przy zmienności zeznań S. O. i sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonego nie odnosi się, bo całkowicie pomija, do wskazywanej pierwotnie daty tych oględzin – 25 marca 2016 r., przyjmuje bowiem dzień 1 kwietnia 2016 r.), to podatek VAT musiałaby odprowadzić spółka (...). W tym zakresie należy odwołać się do zeznań księgowej spółki – (...), która poza opisaniem mechanizmu obciążania podatkiem VAT, wskazuje także na wystawianie dokumentów dotyczących sprzedaży P. z różnymi datami, na polecenie S. O.. Zasygnalizować wypada, że pierwotnie proponowaną ceną sprzedaży P. była kwota 57.000 EURO. Ta cena dla oskarżonego była zbyt wysoka. Nie zapominając, że to właśnie oskarżonemu zależało na szybkim zakupie samochodu z uwagi na terminy rajdów, w których chciał uczestniczyć jeżdżąc właśnie nowym samochodem, a w toku negocjacji – pod R. po oględzinach samochodu – to S. O. obniża cenę do 53.000 EURO i wydaje - nie pobierając nawet części zapłaty ceny – samochód oskarżonemu, który dopiero w początkowych dniach kwietnia 2016 r. przyjeżdża do siedziby (...) i wpłaca gotówką 30.000 EURO (wystawiane dwa KP po 15.000 EURO, by możliwe było przyjęcie wpłaty gotówką). W tych okolicznościach (przy niespójnościach uznanych za wiarygodne zeznaniach świadków – szczegółowo omówionych w uzasadnieniu apelacji obrońcy oskarżonego) nie można się oprzeć wrażeniu, że Sąd Rejonowy w sposób uproszczony odmawiając wiary wyjaśnieniom oskarżonego, wbrew dyspozycji art. 5 § 1 kpk, odrzucił jego wersję, a przypisał mu sprawstwo zarzucanego czynu opierając się na domniemaniu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (nabycie tańszego auta), gdy tymczasem należało obalić wersję oskarżonego wykazując ponad wszelką wątpliwość okoliczności niekorzystne dla niego, w tym chronologię spotkań i ich czas, rodzaj zapewnień co do stanu samochodu, uzgodnień co do płatności, daty wydania samochodu, ale i daty wydania dowodu rejestracyjnego pojazdu, w którym wpisany był zastaw, zwłaszcza jego wysokość prawie dwukrotnie wyższa od uzgodnionej wartości P. (S. O. przyznaje, że nie podawał oskarżonemu wysokości zastawu, ale G. D. nie pytał). Należy bowiem w pierwszym rzędzie ustalić, właściwie kto osiągał korzyść z dokonanej w tamtym czasie i w ten sposób transakcji. Roli pojawiającej się spółki (...).R.O. w tym kontekście (zwłaszcza różnicy między ceną proponowaną a uzyskaną przez sprzedającego) nie można pominąć. Również dla oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego G. D. i zeznań S. O. znaczenie może mieć zestawienie dat korespondencji i podejmowanych czynności w zestawieniu z uzyskaniem wiedzy o dacie nabycia P. przez oskarżonego od spółki (...) (oskarżony poinformował pismem z 2 sierpnia 2016 r. (...), że nabył 14 kwietnia 2016 r. P. od sp. (...), wezwał o wykreślenie z Rejestru Zastawów ustanowionego na P. zastawu i wydania karty pojazdu pismem z dnia 19 sierpnia 2016 r., natomiast zlecenie firmie windykacyjnej dochodzenia zapłaty kwoty 23.000 EURO od sp. (...) nastąpiło w dniu 25 sierpnia 2016 r. Podobnie jak pewne znaczenie może mieć kwestia oceny udzielonego w dniu 12 kwietnia 2016 r. upoważnienia do korzystania z zakupionego samochodu w rajdach samochodowych pomimo braku karty pojazdu, a potem mimo nie uzyskania karty pojazdu dalszego udziału oskarżonego w rajdach mimo cofnięcia tego upoważnienia przez S. O.. |
|||
Zarzut |
|||
Błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść wydanego wyroku polegającego na niedostatecznym uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, co doprowadziło do błędnego przyjęcia, że oskarżony w dniu 5 kwietnia 2016 r, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził spółkę (...) Sp. z o.o. reprezentowaną przez S. O. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci samochodu P. (...) o nr rej. (...) o wartości 53.000 Euro poprzez wprowadzenie S. O. w błąd co do zamiaru zakupu pojazdu przez (...).R.O., w ten sposób, że wytworzył u niego błędne przekonanie, że działa w imieniu i na rzecz w/w spółki oraz że jest ona stroną umowy, uzgodnił warunki sprzedaży i cenę przedmiotowego pojazdu, nabył posługując się danymi wymienionej spółki pojazd a następnie zapłacił kwotę 30.000 Euro, nie uiszczając pozostałej części należności, czym spowodował szkodę w wysokości 23.000 Euro w tym poprzez przyjęcie, że:
|
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||
Skarżący kwestionuje poczynione przez Sąd ustalenia faktyczne, podkreślając, że oparł je na przyjęciu, że oskarżony znał stan techniczny P., wobec powszechności informacji o jego spaleniu. Był jednak także zapewniany, że samochód został na nowo „odbudowany” (praktycznie nowy, przebieg 340 km oesowych, bezwypadkowy, po jednym rajdzie, stan idealny). Sąd podnoszone przez oskarżonego usterki techniczne jako nieistotne pomija, jednak ich rodzaj w korelacji czasowej i możliwości ich ujawnienia przez oskarżonego może mieć znaczenie, wtedy gdy pod R. uczestniczył w oględzinach pojazdu – gdy zdecydował się na to, że weźmie go, a także reagowania na nie po testach (zespół miał sobie poradzić z regulacją), dopiero później ujawnili przyczynę trudności w regulacji. Zasadniczo też oskarżony je zgłaszał S. O. jeszcze w kwietniu 2016 r. (email z 27 kwietnia 2016 r.), niespełna miesiąc po nabyciu samochodu (licząc od zapłaty 30.000 EURO), a na dwa miesiące przed upływem terminu zapłaty pierwszej raty z pozostałej do zapłaty kwoty. To zaś w kontekście przyjętej przez Sąd Rejonowy oceny zamiaru oskarżonego niedokonania płatności 23.000 EURO nabiera znaczenia, tym bardziej gdy uwzględnić twierdzenia oskarżonego G. D. z jego wyjaśnień, gdy wskazał, że nie zapłaci tej kwoty, dopóki nie zostanie wykreślony zastaw, który stanowi kwotę przewyższającą znacznie ustaloną wartość P. (wpisany zastaw wynosił 432.000 zł). Stąd usterki techniczne samochodu stanowić mogły jedynie dodatkową przesłankę prowadzenia rozmów co do obniżenia ceny, którą oskarżony miał zapłacić („upust” zostaje zastosowany przez (...) w grudniu 2016 r. jest zgoda na obniżenie kwoty pozostałej do zapłaty o 5.800 EURO, podczas gdy nie ma reakcji na wezwanie z 19 sierpnia 2016 r. o wykreślenie zastawu). W tym kontekście nabiera znaczenia zestawienie oferowanej kwoty sprzedaży P. wystawionego na sprzedaż (62.000 EURO, podczas gdy nowy miał kosztować 57.000 EURO – wyjaśnienia oskarżonego) z kwotą, za którą miał go nabyć oskarżony G. D. (albo też sp. (...)), przez pryzmat, o ile wartość pojazdu uległaby zmianie, gdyby któryś z podmiotów uczestniczących w transakcji „musiał” odprowadzić naliczany podatek VAT, przy uwzględnieniu wielkości obciążenia zastawem (nie był on wykreślony ani do dnia 30 czerwca 2016 r. – termin wpłaty pierwszej raty, ani do 30 lipca 2016 r. – termin płatności drugiej raty, ani też pod koniec roku 2016, gdy (...) wyraziło zgodę na obniżenie pozostałej do zapłaty kwoty o 5.800 EURO. Według zaś zeznań S. O., nie miało być to problemem, wystarczyło tą kwotę „przepisać” na inny przedmiot. Jednak nie uczyniono tego nawet przed złożeniem przez (...) zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa w dniu 18 stycznia 2017 r. Jednak tą datę należy zestawić z zawiadomieniem złożonym przez G. D. w dniu 2 września 2016 r. (zanim uzyskał obniżenie ceny do zapłaty) w związku z niewydaniem mu karty pojazdu. Nabycie przez oskarżonego w dniu 14 kwietnia 2016 r. od (...).R.O. pojazdy sprzedanego jej – według aktu oskarżenia w dniu 5 kwietnia 2016 r. wymaga większej uwagi niż uczynił to Sąd Rejonowy, przyjmując fikcyjny udział tej spółki w zakupie P. od (...). Niespełnianie przez tą spółkę zobowiązań finansowych i wypowiedzenie spółce (...) umowy najmu lokalu z dniem 30 listopada 2015 r. przy likwidacji spółki działającego z urzędu Sądu Okręgowego w Ostrawie postanowieniem z dnia 23 listopada 2018 r. nie przekreśla faktu zawierania w kwietniu 2016 r. umów. Ustalenia Sądu Rejonowego w tej mierze opierają się na wnioskowaniu z domniemań, a jednak by twierdzenia oskarżonego odrzucić, należało jednocześnie wykazać nieprawdziwość jego twierdzeń, zwłaszcza że zajmowanie się w ramach zatrudnienia w sp. (...) zakupem P. potwierdzał przesłuchany Š. B.. |
|||
Zarzut |
|||
Obrazy przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. przepisu art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 170 § 1 pkt 2 kpk poprzez brak przeprowadzenia zgodnie z wnioskiem obrońcy oskarżonego (pismo z dnia 12 stycznia 2023 r.) dowodów szczegółowo wymienionych w zarzucie apelacji w ppkt a) - f), podczas, gdy przeprowadzenie ich było niezbędne dla prawidłowego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy istotnych z punktu prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego przez pryzmat realizacji przez niego znamion zarzuconego mu czynu zabronionego, okoliczności konsekwentnie podnoszonych przez oskarżonego w toku sprawy, iż to S. O. działający w imieniu (...) Sp. z o.o. zbywając pojazd marki P. (...) nr rej. (...), wprowadził oskarżonego w błąd, zatajając wady fizyczne i prawne jakie posiadał pojazd w chwili sprzedaży (pojazd powypadkowy, popożarowy z podrobionym, nieautoryzowanym numerem VIN, posiadający uszkodzenia amortyzatora przedniego, belki przedniej, obciążonego zastawem rejestrowym na rzecz Banku (...) na kwotę 432.000 zł, tj. na kwotę przekraczającą wartość pojazdu w chwili sprzedaży, a ujawnienie się w/w istotnych wad fizycznych i prawnych pojazdu po jego zakupie było powodem odmowy przez pierwotnego nabywcę (...).R.O. a następnie oskarżonego dalszej raty ceny zakupu i podjęcia przez oskarżonego prób negocjacji obniżenia ceny zakupu. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||
W sytuacji prowadzonych czynności dowodowych w ramach innego postępowania przygotowawczego, które pierwotnie postanowieniem z dnia 25 października 2023 r. zostało umorzone, jednak postanowieniem Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie z dnia 7 grudnia 2023 r. zostało uchylone a sprawa przekazana do dalszego prowadzenia Prokuratorowi Prokuratury Rejonowej w Łańcucie, może zaistnieć możliwość uwzględnienia postulowanych czynności dowodowych, jednak zważywszy na czas przeprowadzania zakupów i okresy przechowywania dokumentacji w zestawieniu z czasem prowadzenia tych czynności postępowania, jeżeli organom ścigania nie udało się w czasie prowadzonych dotychczas czynności uzyskać naprowadzanych w zawiadomieniach dowodów, to ich przeprowadzenie może być niemożliwe. Jednak wskazywane dowody mogą być przydatne do weryfikacji wiarygodności osobowych źródeł dowodowych, którą to ocenę Skarżący w pierwszym rzędzie kwestionował formułując zarzut obrazy art. 7 kpk i art. 410 kpk. Ponieważ po pożarze pojazd marki P. (...) o nr rej. (...) miał być na nowo odbudowany za pomocą wcześniej jeszcze w 2014 r. przez firmę (...) z siedzibą w R., zajmującą się przygotowywaniem pojazdu do rajdów, zakupionego na zlecenie S. O. od firmy (...) całego kitu rajdowego, obejmującego silnik, skrzynię biegów i wnętrze. Wskazywane dowody, poprzez ustalenie na ich podstawie czy i w jakim zakresie został P. odbudowany, mogą mieć znaczenie zwłaszcza dla oceny zachowania oskarżonego, ale i reprezentującego pokrzywdzonego (...) S. O. oraz ocenę wiarygodności ich wypowiedzi. O odbudowaniu samochodu oskarżony miał wiedzieć, jak wynikało z oferty pojazd nie miał być wypadkowy, z małym przebiegiem, po jednym rajdzie, po oględzinach w ocenie oskarżonego wyglądał jak nowy. Skoro zaś po odbudowie (...) S. O. używał go podczas rajdu w M. C. w dniach od 22 do 25 stycznia 2015 r. i miał go nie uszkodzić, to jednak na ogólny stan techniczny mógł mieć wpływ, skoro także jazdy testowe – zdaniem pełnomocnika pokrzywdzonego mogły wpłynąć na powstanie uszkodzeń, które stały się przyczyną zarzutów sprzedaży samochodu z wadami technicznymi. Stąd konieczne jest ustalenie, czy podczas dwugodzinnych oględzin P. w R. w siedzibie firmy (...), przed podjęciem decyzji o jego zakupie, oskarżony G. D. mógł ujawnić te wady, które następnie stały się – według uzasadnienia Sądu Rejonowego jedynie linią obrony oskarżonego a nie przyczyną odmowy zapłaty pozostałej – ponad 30.000 EURO – kwoty za P.. Czy wady techniczne mogły zostać dostrzeżone przez W. P. (2), gdy do jego firmy (...) został ten samochód przywieziony celem przygotowania go do rajdu. Czy dokonał jego oględzin, mimo oświadczenia oskarżonego, że samochód jest po przeglądzie i nie posiada usterek. Czy też dokładniej oglądał ten samochód dopiero po pierwszych testach, a przed rajdem. Czy tego typu uszkodzenia na karoserii na punktach mocujących zawieszenie, jakie zobaczył W. P. (2) po umyciu samochodu i po jego podniesieniu, przy zdjętych kołach i osłonach, mógł także zobaczyć G. D. podczas oględzin P. w R. przed zabraniem samochodu, czy takie uszkodzenia mogły powstać podczas rajdu w 2015 r. gdy jeździł nim S. O., czy też podczas jazd testowych w kwietniu 2016 r. czy też w Rajdzie (...) w dniach 15-17 kwietnia 2016 r. gdy jeździł nim oskarżony. W szczególności zaś czy było możliwe niedostrzeżenie wad takich jak skrzywienie amortyzatora i belki zawieszenia (wskazywane w e-mailu z dnia 27 kwietna 2016 r. skierowanym do S. O.). Istotne jest także kiedy, w jakich okolicznościach mogły powstać stwierdzone przez rzeczoznawcę w dniu 29 kwietnia 2016 r. B. D. uszkodzenia P. (...) „wady i ślady ingerencji” w nadwoziu i zawieszeniu, ale przede wszystkim czy stwierdzone przez niego uszkodzenia pojazdu: amortyzator przedni lewy - ugięty i zdeformowany, belka zawieszenia przedniego - pogięta i zdeformowana, mocowanie belki zawieszenia przedniego z lewej strony - pogięte i zdeformowane od uderzenia półosi napędowej koła przedniego lewego, nadkole przednie lewe ugięte w górnej części od uderzenia sprężyną amortyzatora, mogły być dostrzeżone przez G. D. podczas dwugodzinnych oględzin w R. i później przez W. P. (2). Czy bez wymiany belki zawieszenia przedniego i amortyzatora możliwe było dalsze korzystanie z samochodu. Proponowane przez S. O. w ofercie ceny, najpierw 62.000 EURO, potem odpowiadająca wartości nowego samochodu kwota 57.000 EURO, które wydawały się oskarżonemu zbyt wygórowane, że konsultował się z W. P. (2). Początkowo zrezygnował z zakupu P., a potem powrócił do rozmów. Najistotniejszą kwestią, pominiętą przez Sąd Rejonowy, winno być ustalenie przyczyny tak znacznego „upustu”, czy też inaczej ujmując obniżenia ceny oferowanej (o 4.000 EURO), bezpośrednio przed pokazaniem samochodu jego nabywcy (oskarżonemu). Kolejną istotną kwestią, której w sposób stanowczy nie rozstrzygnięto jest możliwość, podczas oględzin P. znajdującego się w warsztacie firmy (...) z siedzibą w R., oceny przez oskarżonego stanu technicznego tego pojazdu, w szczególności zaś dostrzeżenia ujawnionych i podnoszonych w późniejszym czasie jego wad technicznych (także w kontekście tego, czy sprzedany samochód rzeczywiście został na nowo odbudowany, jak deklarował sprzedający). |
|||
Wniosek |
|||
o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego G. D. od zarzucanego mu przestępstwa oraz o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego kosztów obrońcy ustanowionego z wyboru za obie instancje – według norm prawem przepisanych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||
Zważywszy na przedwczesność wniosku, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie jest bowiem wystarczający aby w sposób stanowczy uznać, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił (jak to przyjął Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku), bądź nie wypełnił (jak twierdzi obrońca oskarżonego w apelacji) znamiona czynu mu zarzucanego z art. 286 § 1 kk, a istnieją możliwości uzupełnienia materiału dowodowego, które pozwolą na poczynienie dokładniejszych i bardziej stanowczych ustaleń faktycznych, jak również przy jego uwzględnieniu ponownej i dokładniejszej analizy wypowiedzi osobowych źródeł dowodowych w zestawieniu ze zgromadzoną dokumentacją poszczególnych czynności i uzyskaniem uszczegółowienia zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego w kierunku usunięcia niejasności i rozbieżności, chociażby tych sygnalizowanych w apelacji obrońcy oskarżonego. Zgodnie z art. 286 § 1 kk przestępstwo oszustwa popełnia ten kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskaniem błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Istota tego przestępstwa polega na posłużeniu się fałszem jako czynnikiem sprawczym, który ma doprowadzić do podjęcia niekorzystnej decyzji majątkowej. Sprawca musi zatem przejawiać określoną aktywność, aby wyzyskać błąd osoby, która w następstwie tego dokonuje niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Nie każde jednak doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem stanowi oszustwo. Wprowadzenie w błąd może mieć postać zarówno działania, jak i zaniechania, przy czym sposoby zachowania sprawcy muszą poprzedzać niekorzystne rozporządzenie mieniem. Istotne jest zatem poczynienie ustaleń, czy przed rozporządzeniem mieniem – wydanie P. – S. O. był zapewniany przez oskarżonego, że to właśnie sp. (...) zapłaci 53.000 EURO za P., który został właśnie wydany oskarżonemu. Jakie „zabiegi” podejmował oskarżony by uzyskać wydanie pojazdu przed zapłatą ceny, a jakie by faktura została wystawiona nie na niego tylko na sp. (...) i dlaczego zmieniano daty wystawianych dokumentów. Istotnym znamieniem oszustwa jest związek przyczynowy między wprowadzeniem w błąd, czy wyzyskaniem błędu a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem. Ten element strony przedmiotowej przestępstwa oszustwa został w ogóle pominięty. Zamiar bezpośredni o szczególnym zabarwieniu związanym z celem działania sprawy oznacza, że elementy przedmiotowe oszustwa muszą mieścić się w świadomości sprawcy i muszą być objęte jego wolą. Sprawca oszustwa musi nie tylko chcieć uzyskać korzyść majątkową, lecz musi także chcieć użyć w tym celu określonego sposobu działania czy zaniechania. Przypisując sprawcy popełnienie czynu z art. 286 § 1 kk należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę, ale także i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion. Charakterystyczny dla strony podmiotowej tego przestępstwa zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzającego do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć użyć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia przy realizacji każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa. W realiach niniejszej sprawy Sąd Rejonowy w nieco uproszczony sposób przypisał oskarżonemu realizację także strony podmiotowej przyjmując za podstawę, jak wynikać może z uzasadnienia - fikcyjność sp. (...) co miało potwierdzać, że oskarżony nie miał zamiaru uiszczenia należności zgodnie z terminami przyjętymi w trakcie negocjacji ze S. O. w dniu 1 kwietnia 2016 r., ani też nawet po upływie tych terminów. Jednak ta kwestia wymaga dokładniejszych ustaleń w zakresie chociażby przyjętej przez Sąd Rejonowy daty negocjacji – 1 kwietnia 2016 r., podczas gdy w wyjaśnieniach oskarżony wskazuje na dzień 25 marca 2016 r. Tą ostatnią datę wskazuje także w początkowo składanych zeznaniach S. O.. Istnienie możliwości dowodowych, niewyczerpanych w toku dotychczasowego postępowania, usunięcia niespójności, rozbieżności i sprzeczności w wypowiedziach osobowych źródeł dowodowych, przy uwzględnieniu treści dokumentów ich dat oraz dat korespondencji (także mailowej) sprawia, że postulat o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, mimo słuszności zarzutów apelacji, jako przedwczesny nie mógł być uwzględniony. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. 2. 3. Ad 1) Ad 2) Ad 3) |
Ustalenie daty czynu – 5 kwietnia 2016 r. z aktu oskarżenia, 30 marca 2016 r. – postanowienie o wszczęciu śledztwa, a może 25 marca 2016 r. – wydanie samochodu nabywcy. Osobisty konflikt między oskarżonym G. D. a S. O. i jego przełożenie albo na realizację znamion typu czynu zabronionego z art. 286 § 1 kk, albo niewywiązanie się z zawartej umowy. Wyrok nakazowy z dnia 30 listopada 2017 r. (sygn. akt II W 519/17) Sądu Rejonowego w Łańcucie skazujący S. O. za popełnienie wykroczenia z art. 97 kw w zw. z art. 78 ust. 1 prawa o ruchu drogowym, polegającego na tym, że w okresie od dnia 30 marca 2016 r. do chwili obecnej (21 czerwca 2017 r.) |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
Zanim Prokurator wnoszonym aktem oskarżenia zarzucił oskarżonemu G. D. czyn z art. 286 § 1 kk polegający na tym, że oskarżony w dniu 5 kwietnia 2016 r. w Ł. woj. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził firmę (...) sp. z o.o. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu S. O. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci samochodu P. (...) o nr rej. (...) o wartości 53.000 EURO poprzez wprowadzenie wymienionego w błąd co do zamiaru zakupu pojazdu przez firmę (...).R.O. wytworzył u niego błędne przekonanie, że działa w imieniu i na rzecz wymienionej spółki oraz, że jest ona stroną umowy, uzgodnił warunki sprzedaży i cenę przedmiotowego pojazdu, nabył posługując się danymi wymienionej spółki pojazd a następnie zapłacił kwotę 30.000 EURO nie uiszczając pozostałej części należności czym spowodował szkodę w wysokości 23 000 EURO, nadzorował powierzone KPP w Ł. śledztwo w sprawie wyłudzenia w dniu 30 marca 2016 r. w Ł. samochodu osobowego marki P. (...) o nr rej. (...) o wartości 53.000 EURO przez G. D. działającego w ten sposób, że po zakupie przedmiotowego samochodu dokonał on częściowej płatności w kwocie 30.000 EURO nie regulując pozostałej części i powodując w ten sposób straty w kwocie 23.000 EURO na szkodę firmy (...) sp. z o.o. Oskarżony chcąc uczestniczyć możliwie najszybciej w najbliższych terminach rajdów, gdy nie miał możliwości zakupu innego pojazdu powrócił do rozmów ze S. O. i w marcu 2016 r. ustalili cenę zakupu samochodu na kwotę 53.000 Euro (w grę wchodzi data 25 marca 2016 r. albo przyjęta przez Sąd Rejonowy data 1 kwietnia 2016 r.). Późniejsze zdarzenia i czynności podejmowane i przez oskarżonego G. D. i przez S. O. są przez Sąd Rejonowy dokładnie opisywane, jednakże ani ich przebieg, ani też powiązanie z przyczynami dalszych czynności, a właściwie przede wszystkim z zaniechaniem zapłaty pozostałej części uzgodnionej ceny, nie dają podstawy do przypisania oskarżonemu sprawstwa czynu zarzuconego mu aktem oskarżenia. Sąd Rejonowy przykłada wagę na zabiegi związane z wystawianiem faktur na spółkę (...), na zmiany dat wystawianych faktur i dowodów wpłaty, przy zapłacie kwoty 30.000 EURO, jednak te czynności niekoniecznie muszą być oceniane jako dowód dążenia oskarżonego do wprowadzenia S. O. w błąd co do braku zamiaru zapłaty uzgadnianej ceny. Natomiast zgodnie z art. 286 § 1 kk przestępstwo oszustwa popełnia ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskaniem błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Istota tego przestępstwa polega na posłużeniu się fałszem jako czynnikiem sprawczym, który ma doprowadzić do podjęcia niekorzystnej decyzji majątkowej. Sprawca musi zatem przejawiać określoną aktywność, aby wyzyskać błąd osoby, która w następstwie tego dokonuje niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Oskarżony G. D. i S. O. są kierowcami rajdowymi, chociaż nie znali się wcześniej osobiście, podjęli współpracę i początkowo działali we wzajemnym zaufaniu. Uzgodnienie warunków zakupu P. (znaczna obniżka ceny, umożliwienie dokonania oględzin, wydanie samochodu bez wcześniejszej zapłaty nawet części uzgodnionej kwoty, wypożyczenie lawety), sprzedaż bezumowna, a w dokumentach dotyczących sprzedaży dokonywanie zmian (głównie w dacie wystawienia faktury i dowodów wpłaty), wystawienie upoważnienia do pełnego korzystania z pojazdu marki P. (...) o nr rej. (...) w dniu 12 kwietnia 2016 r. i tym samym umożliwienie udziału w rajdzie mimo niewydawania karty pojazdu. Ujawnienie w dowodzie rejestracyjnym P. wysokości wpisanego zastawu (przewyższającego znacznie wartość samochodu), ujawnienie usterek technicznych powodujących „złe prowadzenie pojazdu” (nietrafianie w drogę), sygnalizacja uszkodzeń, kwestionowanie wartości pojazdu, uzyskanie w dniu 2 czerwca 2016 r. (jeszcze prawie miesiąc przed upływem pierwszego terminu płatności raty) oceny technicznej samochodu dokonanej przez rzeczoznawcę B. D., żądanie wykreślenia zastawu, „odmowa” – niezapłacenie kolejnych rat – łącznie uzgodnionej kwoty 23.000 EURO w uzgodnionych wcześniej terminach. Natomiast S. O. cofa udzielone G. D. wcześniej 12 kwietnia 2016 r. upoważnienie. Po przekazaniu przez (...) informacji o tym, G. D. pismem z dnia 2 sierpnia 2016 r., poinformował (...), że samochód marki P. (...) o nr rej. (...), nie stanowi własności S. O., gdyż w dniu 4 kwietnia 2016 r. sprzedał ten samochód firmie (...).R.O., a firma ta w dniu 14 kwietnia 2016 r. sprzedała go oskarżonemu. Wówczas poprzez dołączenie do pisma kopii faktury nr (...) r., wystawionej w dniu 14 kwietnia 2016 r. przez spółkę (...).R.O. oskarżony ujawnił, że zakupił ten samochód od tej spółki za kwotę 53.000 EURO). Kolejna wymiana korespondencji między oskarżonym a S. O. szczegółowo opisywana przez Sąd świadczyć może o cywilno-prawnym charakterze wzajemnych czynności (wezwanie S. O. do wykreślenia z Rejestru Zastawów zastawu ustanowionego na samochodzie osobowym marki P. (...) o nr rej. (...) oraz do wydania karty pojazdu tego samochodu marki pismem z dnia 19 sierpnia 2016 r., zwrócenie się do G. D. o przedłożenie poświadczonych za zgodność z oryginałem dokumentów potwierdzających nabycie pojazdu z wszelkimi prawami z podkreśleniem, że pojazd nie posiadał w chwili wydania wad prawnych, zaś kartę pojazdu zobowiązał się wydać zgodnie z umową, po zapłaceniu ostatniej raty, pismem z dnia 25 sierpnia 2016 r.), jednocześnie zaś bezskuteczne wezwanie pismem z dnia 26 lipca 2016 r. (...).R.O. do zapłaty, przy braku uiszczenia kwoty 23.000 EURO w uzgodnionych uprzednio przez G. D. terminach, spowodowało, że S. O. w dniu 25 sierpnia 2016 r. zlecił firmie (...) sp. z o.o. w K. przeprowadzenie windykacji należności od dłużnika zagranicznego spółki (...).R.O. Bezskuteczność czynności windykacyjnych, ale i w tym samym czasie prowadzenie rozmów, które doprowadziły do przekazania oskarżonemu, że cena zakupu samochodu marki P. (...) o nr rej. (...) zostanie pomniejszona o kwotę 5.800,00 EURO. Jak dalej ustala Sąd G. D. nie dokonał zapłaty tak uzgodnionej kwoty. Sąd nie zestawia jednak dat tych opisywanych czynności (związanych z wezwaniami o realizację umowy, czy też ujawnianiem uszkodzeń pojazdu) z datami mających swoje źródło w umowie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstw (2 września 2016 r. i 24 lipca 2017 r.). Najpierw składa zawiadomienie G. D. (2 września 2016 r.), a reprezentowana przez (...) sp. z o.o. w dniu 18 stycznia 2017 r. Natomiast w dniu 30 listopada 2017 r. (sygn. akt II W 519/17) Sąd Rejonowy w Łańcucie wydaje wyrok nakazowy, którym skazuje S. O. za winnego popełnienia wykroczenia z art. 97 kw w zw. z art. 78 ust. 1 prawa o ruchu drogowym, polegającego na tym, że w okresie od dnia 30 marca 2016 r. do chwili obecnej (21 czerwca 2017 r.) S. O. w Ł. mimo przeniesienia prawa własności pojazdu marki P. na firmę czeską (...) w imieniu której występował G. D., nie przekazał nowemu właścicielowi karty pojazdu (k. 651-652). Wzajemność świadczeń, ustąpień, pretensji może wskazywać na brak realizacji zawartej (wadliwej) umowy cywilnoprawnej i wykorzystywanie organów ścigania do zapewnienia racji jednej ze stron. Upływ czasu w znacznej mierze może utrudnić poczynienie prawdziwych ustaleń faktycznych, skoro jednak czasowo pierwsze zawiadomienie spowodowało podjęcie czynności dowodowych, które mogą dostarczyć dowodów mających także znaczenie dla oceny materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności zaś oceny – kwestionowanej w apelacji - wiarygodności zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego, uznać należało przedwczesność wydanego orzeczenia oraz konieczność przeprowadzenia dowodów wskazywanych od początku postępowania przez obrońcę oskarżonego. |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
0.11. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Sąd Okręgowy uchylił wyrok Sądu Rejonowego, którym sąd ten uznał oskarżonego G. D. za winnego popełnienia czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk, polegającego według zarzutu aktu oskarżenia na tym, że oskarżony w dniu 5 kwietnia 2016 r. w Ł. woj. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził firmę (...) sp. z o.o. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu S. O. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci samochodu P. (...) o nr rej. (...) o wartości 53.000 Euro poprzez wprowadzenie wymienionego w błąd co do zamiaru zakupu pojazdu przez firmę (...).R.O. wytworzył u niego błędne przekonanie, że działa w imieniu i na rzecz wymienionej spółki oraz, że jest ona stroną umowy, uzgodnił warunki sprzedaży i cenę przedmiotowego pojazdu, nabył posługując się danymi wymienionej spółki pojazd a następnie zapłacił kwotę 30.000 Euro nie uiszczając pozostałej części należności czym spowodował szkodę w wysokości 23 000 Euro. Konsekwencją zasadności podniesionych w apelacji obrońcy zarzutów oraz zmiany w zakresie aktualnych czynności w śledztwie prowadzonym na skutek zawiadomienia oskarżonego G. D. i otwierających się w ten sposób dodatkowych możliwości dowodowych, przy uwzględnieniu okoliczności wskazanych w pkt 4 uzasadnienia, było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Łańcucie. W niniejszej sprawie na etapie gromadzenia dowodów doszło do uchybień, które świadczą o takim stopniu wadliwości wyroku, który powoduje konieczność jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. W pierwszym rzędzie zwrócić należy uwagę na brak dążenia przez Sąd Rejonowy do usunięcia w wypowiedziach oskarżonego, ale i przede wszystkim świadków nieścisłości, niespójności i rozbieżności. Wywołane zaś tymi zaniechaniami wątpliwości, rozstrzyga na płaszczyźnie oceny dowodów. Potrzeba przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości, jako powód uchylenia wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania w rozumieniu art. 437 § 2 kpk, zachodzi wówczas, gdy orzekający w pierwszej instancji sąd naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało, w realiach sprawy, nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego uzasadniającą potrzebę powtórzenia (przeprowadzenia na nowo) właściwie wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji. Dążenia ustawodawcy do reformatoryjności postępowania odwoławczego nie należy utożsamiać z intencją zastąpienia sądu meriti w procedowaniu co do istoty sprawy ( in casu prowadzeniem postępowania dowodowego w pełnym zakresie). To jest bowiem rolą sądu I instancji i w ten sposób realizuje się gwarantowana stronom konstytucyjnie realna dwuinstancyjność postępowania, gdyż tylko od orzeczenia tego właśnie sądu stronom przysługuje środek odwoławczy. W przypadku niezrealizowania powinności dążenia do wszechstronnego wyjaśnienia sprawy i zaniechania przeprowadzenia trzonu postępowania dowodowego, aktualizowała się konieczność ponowienia przewodu sądowego wymieniona w art. 437 § 2 kpk (postanowienie SN z dnia 29 października 2020 r., III KS 11/200). Zgodzić się należy z twierdzeniem Skarżącego, że ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie dokonana przez Sąd Rejonowy i przedstawiona w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wykracza poza granice zakreślone dyspozycją art. 7 kpk, stając się oceną dowolną, zwłaszcza w sytuacji, gdy Sąd ten prowadząc czynności dowodowe na etapie gromadzenia dowodów, mimo posiadania takich możliwości, zaniechał wyjaśnienia rozbieżności w wypowiedziach osobowych źródeł dowodowych, zwłaszcza tych których zeznania następnie czynił podstawą wydania orzeczenia skazującego. Skoro zaś w konsekwencji naruszenia przepisów postępowania w zakresie gromadzenia i oceny dowodów, Sąd mógł poczynić błędne ustalenia faktyczne, chociażby w zakresie czasu popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu, rodzaju czynności wykonawczych, wysokości niekorzystnego rozporządzenia mieniem, jak również okoliczności modalnych czynu i przede wszystkich znamion strony podmiotowej, to wniesiona apelacja, wywołując postępowanie odwoławcze, a w jego ramach instancyjną kontrolę zaskarżonego wyroku, musiała prowadzić do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. Zaakcentować przy tym należy, że obrońca oskarżonego podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych (art. 438 pkt 3 kpk), jednocześnie zarzucał także naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów. Do takiego wniosku prowadzi całościowa analiza jego apelacji i jej uzasadnienia. Zgodnie zaś z zasadami trafnej reakcji karnej (art. 2 § 1 pkt 1 kpk), prawdy materialnej (art. 2 § 2 kpk), obiektywizmu (art. 4 kpk) i swobodnej oceny dowodów (art. 7 kpk), Sąd meriti był zobowiązany do poddania w toku procesu, w tym w szczególności w fazie wyrokowania, drobiazgowej analizie wszelkie okoliczności sprawy istotne z punktu widzenia prawidłowego rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu. Z taką samą uwagą i według tożsamych reguł Sąd ten powinien rozważyć i ocenić dowody obciążające, jak i odciążające oskarżonego. Następnie zaś niezbędne było zajęcie w odniesieniu do powyższych kwestii kompleksowego, logicznego i wyczerpującego stanowiska w części motywacyjnej wyroku. Sąd Rejonowy, z przyczyn szczegółowo wskazanych powyżej, nie sprostał w pełni powyższym standardom. Zasadność poniesionych zarzutów, braki postępowania dowodowego (istniejące możliwości jego uzupełnienia, ale także z uwzględnieniem dodatkowych dowodów), niewłaściwa ocena zgromadzonych dowodów z naruszeniem wskazań wynikających z dyrektyw statuowanych w art. 5 kpk i 4 kpk z uchybieniem obowiązkowi dążenia do ujawnienia prawdy materialnej (art. 2 § 2 kpk) sprawiają, że Sąd Rejonowy prowadził postępowanie w sposób naruszający jego rzetelność, uchybiając standardom uczciwego procesu wynikającym z art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. W ocenie Sądu Odwoławczego nawet uzupełnienie postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym nie mogłoby naprawić uchybień popełnionych przez Sąd Rejonowy, to zaś przemawia za koniecznością ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego w całości. |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Mając na uwadze podniesione zarzuty apelacji, podjęte i istotne dla zarzutu aktu oskarżenia czynności dowodowe w śledztwie z zawiadomienia G. D., Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności rozważy braki postępowania dowodowego w niniejszej sprawie, w szczególności zaś zakres naprowadzanych we wnioskach dowodowych obrońcy oskarżonego. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na wielość inicjowanych postępowań, prowadzonych odrębnie i kończonych często decyzjami formalnymi (np. umorzenie w sprawie). Uwzględniając zaś potrzeby przeprowadzenia tych dowodów i ich charakter oraz możliwy wpływ na ocenę dowodów w niniejszej sprawie, winien rozważyć, czy nie zachodzi potrzeba uzasadniająca skierowanie sprawy na etap wcześniejszy postępowania poprzez zwrot sprawy Prokuratorowi, by wykorzystując możliwości organów ścigania jednak szybszego i pełniejszego wykonania także poszukiwawczych czynności dowodowych, uzupełnić materiał dowodowy i dokonać jeszcze raz prawnokarnej oceny zachowania objętego niniejszym postępowaniem z punktu widzenia realizacji znamion typu czynu zabronionego z art. 286 § 1 kk, którego popełnienie zarzucono oskarżonemu G. D.. W przypadku nie skorzystania z instytucji z art. 344a kpk, w toku ponownego rozpoznania, nie przesądzając treści rozstrzygnięcia, Sąd Rejonowy obowiązany zatem będzie w szczególności do przeprowadzenia właściwego i rzetelnego postępowania dowodowego, zarówno w zakresie wykazania słuszności tez aktu oskarżenia, jak i trafności twierdzeń obrony w rzetelnie przeprowadzonym postępowaniu sądowym. Sąd I instancji prowadząc ponownie postępowanie dowodowe winien przeprowadzić postulowane przez strony dowody, jednak niezbędne jest przeprowadzenie dowodu z wyjaśnień oskarżonego, o ile nie skorzysta on z odmowy ich złożenia, jak również bezpośredniego przesłuchania najistotniejszych świadków, zwłaszcza S. O., wobec występujących rozbieżności, przy ujawnieniu treści wypowiedzi z postępowania przygotowawczego i sądowego, jak również z uwzględnieniem ewentualnej konfrontacji przy sprzecznościach wypowiedzi różnych osobowych źródeł dowodowych (pamiętając o zakazach dowodowych zważywszy na zmiany ról procesowych zwłaszcza oskarżonego G. D.). Rozpoznając ponownie sprawę Sąd podejmie decyzję co do niezbędności, w dążeniu do poczynienia prawdziwych ustaleń faktycznych, przeprowadzenia innych dowodów, a następnie po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, pamiętając o obowiązku dążenia do ujawnienia prawdy materialnej, Sąd winien poczynić precyzyjne ustalenia faktyczne na podstawie całokształtu materiału dowodowego ocenionego zgodnie z dyspozycją art. 7 kpk, wyciągnąć wnioski w zakresie sprawstwa i bezprawności zarzucanych oskarżonemu czynów, ich kwalifikacji prawnej oraz zawinienia, bądź też ich braku. Następnie zaś, o ile taka konieczność zaistnieje, swoje stanowisko uzasadnić w prawidłowo sporządzonym pisemnym uzasadnieniu. |
|||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Wyrok Sądu odwoławczego nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie w rozumieniu art. 626 § 1 kpk, stąd też nie zawiera rozstrzygnięcia o kosztach procesu. |
7. PODPIS |
SSO Mariusz Sztorc SSO Grażyna Artymiak SSO Wioletta Zawora |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego G. D. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 14 grudnia 2023 r. ( sygn. akt II K 354/20) |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Grażyna Artymiak, sędzia Mariusz Sztorc , Wioletta Zawora
Data wytworzenia informacji: