Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie III Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Grażyna Artymiak

Protokolant: protokolant sądowy Angelika Więcek

przy udziale oskarżyciela posiłkowego P. Ł. działającego imieniem małoletniej A. Ł. (1)

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 maja 2024 r.

sprawy P. L. obwinionego o czyn z art. 86 § 1a kw

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie

z dnia 18 września 2023 r., sygnatura akt II W 425/22

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od obwinionego P. L. na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. Ł. działającego imieniem małoletniej A. Ł. (1) kwotę 840,00 zł (osiemset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu wydatków związanych z udziałem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. B. – Kancelaria Adwokacka w R. kwotę 840,00 zł (osiemset czterdzieści złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym obwinionemu P. L.,

IV.  zwalnia obwinionego P. L. od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, a poniesionymi w tym zakresie wydatkami obciąża Skarb Państwa.

SSO Grażyna Artymiak

Sygn. akt III Ka 23/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 maja 2024 r.

Do Sądu Rejonowego w Rzeszowie wniesiono wniosek o ukaranie P. L. za czyn z art. 86 § 1a kw mający polegać na tym, że obwiniony w dniu 7 stycznia 2022 r. około godziny 10:25 w miejscowości N. spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki M. (...) o nr rej. (...), w wyniku niezachowania szczególnej ostrożności, nieprawidłowej obserwacji drogi, błędnej techniki jazdy oraz nie zachowania bezpiecznej odległości podczas wykonywania manewru omijania kolumny pieszych, poruszających się po prawym poboczu drogi, doprowadził do ich potrącenia skutkiem czego K. J. oraz A. Ł. (1) doznały lekkich obrażeń ciała. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt II W 425/22.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 18 września 2023 r. w sprawie o sygn. akt II W 425/22 uznał obwinionego P. L. za winnego popełnienia zarzucanego mu wykroczenia z art. 86 § 1a kw, przy czym z opisu czynu wyeliminował, iż obwiniony wykonał manewr omijania i przyjął, iż wykonywał manewr wyprzedzania. Za popełnienie tak przypisanego wykroczenia Sąd, na podstawie art. 86 § 1a kw przy zastosowaniu art. 39 § 1 kw, wymierzył obwinionemu karę grzywny w wysokości 500 zł. Tym samym wyrokiem Sąd, rozstrzygnął w przedmiocie kosztów postępowania:



na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. art. 121 § 1 kpw zwolnił obwinionego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania,



na podstawie art. 619 § 1 kpw zasądził od obwinionego na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. Ł. działającego imieniem małoletniej A. Ł. (1) kwotę 1.230 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z udziałem w sprawie pełnomocnika w osobie adw. P. B.,



na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk w zw. z art. 121 kpw zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej w R. kwotę 619,92 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z udziałem w sprawie obrońcy z urzędu obwinionego w osobie adw. B. B..

Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył obrońca obwinionego, zarzucając:

1)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść zaskarżonego tego orzeczenia, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw w zw. z art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 42 § 1 kpw poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z pisemnej Opinii Biegłego Sądowego Z. R. z dnia 27 grudnia 2022 r. wydanej do sprawy Sądu Rejonowego w Rzeszowie sygn. akt X K 79/22 jak również opinii uzupełniającej wydanej na rozprawie i uznanie, że opinia ta jest w pełni jasna, nie zawiera sprzeczności, tj. uczynienie z tej opinii podstawy ustalenia stanu faktycznego sprawy podczas gdy zebrany w sprawie, pozostały materiał dowodowy oraz same wskazania biegłego, prowadzą do uznania, że braki w zebranym w sprawie rzeczowym materiale dowodowym, nie dają podstaw do przeprowadzenia rekonstrukcji wypadku na drodze analizy ruchu pojazdu opisanego matematyczno-fizycznymi zależnościami. W szczególności nieujawnienie w wartościach metrycznych powypadkowego położenia samochodu (...), jak i informacja o przestawieniu pojazdu z położenia powypadkowego, także nieustalenie dokładnego położenia pieszych w chwili zdarzenia z samochodem oraz w położeniach powypadkowych, śladów ruchu pojazdu wskazujących na dynamikę tego ruchu, jak i trajektorię ruchu, uniemożliwiającą ustalenie prędkości jazdy samochodu w chwili potrącenia pieszych oraz w chwili poprzedzającej potrącenie (...) oraz należy zauważyć, że pomimo mechanicznego uszkodzenia prawego klosza reflektora samochodu (...) nie ujawniono zalegania tego śladu na poboczu. Także pomimo najechania narożem przednim prawym samochodu na piesze - w okolicach ich podudzia, kolana, uda, biodra - nie ujawniono śladów podcięcia pieszego mogącego znajdować się na podłożu (pobocze lub jezdnia) i w kategoryczny sposób na miejsce wzajemnego zdarzenia, co powinno doprowadzić Sąd orzekający do przekonania, że wydana w sprawie X K 79/22 opinia biegłego, nie może stanowić podstawy ustalenia stanu faktycznego niniejszej sprawy, bowiem dla jej rzetelności i pełności, koniecznym jest przeprowadzenie dodatkowych dowodów, które pozwolą na ustalenie braków dowodowych, wskazanych przez biegłego.

w konsekwencji powyższego zarzutu:





błąd w ustaleniach faktycznych (błąd dowolności) przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na dowolnym przyjęciu, że obwiniony w dniu 07 stycznia 2022 r. spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w wyniku niezachowania szczególnej ostrożności, nieprawidłowej obserwacji drogi, błędnej techniki jazdy oraz niezachowania bezpiecznej odległości podczas wykonywania manewru wyprzedzania kolumny pieszych, poruszających się po prawym poboczu drogi, doprowadził do ich potrącenia, skutkiem czego K. J. oraz A. Ł. (1) doznały lekkich obrażeń ciała, podczas gdy prawidłowo ustalony stan faktyczny sprawy, winien doprowadzić Sąd orzekający do przekonania, że zebrany w sprawie materiał dowodowy i sporządzona do sprawy X K 79/22 opinia biegłego winna zostać uzupełniona po przeprowadzeniu pogłębionego postępowania dowodowego.

2)  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść tego orzeczenia, tj. art. 4 kpk w zw. z art. 8 kpw w zw. z art. 39 kpw poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrońcy obwinionego o:

1/ przeprowadzenie dowodu z eksperymentu procesowego połączonego z przesłuchaniem świadków K. J., M. O., B. L., J. K., Ł. B. i K. Z., polegającego na odtworzeniu przebiegu przedmiotowego zdarzenia (w warunkach atmosferycznych i godzinowych zbliżonych do tych, które panowały w dniu 7 stycznia 2022 r.,

2/ przeprowadzenie dowodu z nowej opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń i wypadków drogowych,

3/ przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków st. sierż. B. L., sierż. sztab. J. K., mł. asp. Ł. B., K. Z.,

4/ o zwrócenie się do zarządcy budynku Ośrodka (...) w N. (N. 759, (...)-(...) N.) o udostępnienia nagrania z monitoringu z kamer skierowanych w stronę przedmiotowego zdarzenia z dnia 7 stycznia 2022 r. oraz o zwrócenie się do zarządcy budynku, w którym mieści się przedszkole, do którego uczęszczali małoletni uczestnicy zdarzenia o udostępnienie nagrania z monitoringu z dnia 7 stycznia 2022 r. z kamery skierowanej na wyjście z budynku, w sytuacji, gdy dowody te mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy oraz stanowią źródło wiedzy na temat końcowego i początkowego położenia pieszych oraz samochodu, śladów przetoczenia kół na poboczu, na którym zalegał śnieg, braku ich sfotografowania i zabezpieczenia, ujawnionych śladów uszkodzenia mechanicznego przedmiotowego pojazdu, a finalnie ustalenia, czy piesi poruszali się po poboczu, częściowo po poboczu i po jezdni, czy tylko po jezdni;

3)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść tego orzeczenia, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw w zw. z art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 42 § 1 kpw poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z pisemnej opinii biegłego sądowego Z. R. z dnia 27 grudnia 2022 r. wydanej do sprawy Sądu Rejonowego w Rzeszowie sygn. akt X K 79/22, jak również opinii uzupełniającej wydanej na rozprawie i uznanie, że opinia ta jest w pełni jasna, nie zawiera sprzeczności, tj. uczynienie z tej opinii podstawy ustalenia stanu faktycznego sprawy, podczas gdy opinia ta jednoznacznie nie przesądza o winie obwinionego, bowiem zawiera schemat wariantowy, z którego wynika, że jeżeli kolumna pieszych poruszała się po poboczu prawym, wówczas przyczyną zaistniałego wypadku drogowego była niewłaściwa technika kierowania samochodem (...) przez oskarżonego P. L. (...) natomiast zachowanie pieszych w postaci chodu po poboczu prawym było naruszeniem zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego przyczyniającym się do przebiegu wypadku (...), jeżeli kolumna pieszych poruszała się częściowo po poboczu prawym i częściowo po jezdni - jej prawej krawędzi, wówczas bezpośrednią przyczyną zaistniałego wypadku drogowego było zachowanie się pieszych w postaci nie ustąpienia miejsca nadjeżdżającemu samochodowi (...);

w konsekwencji powyższego zarzutu:





błąd w ustaleniach faktycznych (błąd dowolności) przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na dowolnym przyjęciu, że obwiniony w dniu 7 stycznia 2022 r. spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w wyniku niezachowania szczególnej ostrożności, nieprawidłowej obserwacji drogi, błędnej techniki jazdy oraz niezachowania bezpiecznej odległości podczas wykonywania manewru wyprzedzania kolumny pieszych, poruszających się po prawym poboczu drogi, doprowadził do ich potrącenia, skutkiem czego K. J. oraz A. Ł. (1) doznały lekkich obrażeń ciała, podczas gdy prawidłowo ustalony stan faktyczny sprawy, winien doprowadzić Sąd orzekający do przekonania, że zebrany w sprawie materiał dowodowy i sporządzona do sprawy X K 79/22 opinia biegłego winna zostać uzupełniona po przeprowadzeniu pogłębionego postępowania dowodowego,



błąd w ustaleniach faktycznych (błąd dowolności) przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, tj. dowolne ustalenie, że kolumna pieszych bezpośrednio przed zdarzeniem poruszała się poboczem , podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dopuszczonej opinii biegłego (ustnej i pisemnej) wydanej do sprawy X K 79/22 nie wynika jednoznacznie, że piesi poruszali się poboczem prawej strony jezdni, w szczególności pracujący na miejscu zdarzenia drogowego funkcjonariusze na zabezpieczyli śladów upadku pieszych, śladów przetoczenia kół, elementów uszkodzonego poszycia pojazdu - mimo iż na poboczu zalegał śnieg, a Sąd I instancji oddalił wniosek o przesłuchanie tych funkcjonariuszy;

4)  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. (Dz. U. 2023.1047) Prawo o ruchu drogowym w zw. z art. 11 ust. 1 i 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym , poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji, gdy ustalony stan faktyczny, prowadzi do wniosku, że piesi, których dobro prawem chronione zostało zagrożone, stanowili w zasadzie kolumnę pieszych w wieku do lat 10, stąd powinni poruszać się (w przypadku braku drogi dla pieszych) poboczem jezdni bądź jej lewą krawędzią, podczas gdy w niniejszej sprawie kolumna pieszych do lat 10 poruszała się prawą stroną jezdni, co winno doprowadzić Sąd orzekający do przekonania, że to piesi winni ustąpić miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi obwinionego,

5)  błąd w ustaleniach faktycznych sprawy (błąd dowolności) przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, tj. dowolne ustalenie, że wskutek niniejszego zdarzenia drogowego obwiniony wjechał w kolumnę pieszych potrącając wpierw M. O., a następnie małoletnią A. Ł. (1) i K. J. - podczas gdy jak wynika z zeznań K. J., uraz jakiego doznała A. Ł. (1) był wynikiem jej odepchnięcia przez opiekunkę, nie zaś wynikiem najechania na nią przez obwinionego;

6)  w konsekwencji powyższych zarzutów - obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść tego orzeczenia, tj. art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 8 kpw, poprzez brak stwierdzenia, że niedające się usunąć wątpliwości, w zakresie tego, którą częścią drogi poruszali się piesi, winny zostać rozstrzygnięte na korzyść obwinionego.

W konsekwencji Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez odmienne orzeczenie co do istoty sprawy i uniewinnienie obwinionego. Nadto oświadczając, że nie zostały uiszczone w całości, ani w części, wniósł o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu obwinionemu P. L. (zgodnej z wyrokiem TK z dnia 20 grudnia 2022 r. sygn. akt SK 78/21).

W odpowiedzi na apelację obrońcy obwinionego pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej wskazał szczegółowo przyczyny, z powodu których zarzuty apelacji nie są zasadne i nie zasługują na uwzględnienie. Jednocześnie wniósł o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy i zasądzenie od obwinionego na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem i występowaniem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy obwinionego, nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd I instancji, dążąc do ujawnienia w toku przewodu sądowego wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia dowodów, zetknął się bezpośrednio z materiałem pozwalającym na poczynienie jednoznacznych ustaleń faktycznych odnoszących się do zachowania obwinionego P. L. objętego wnioskiem o ukaranie. Te przeprowadzone bezpośrednio dowody, głównie przesłuchania świadków, znalazły potwierdzenie w dowodach pośrednich, przede wszystkim w opinii biegłego ds. ruchu drogowego. Dokonując oceny całokształtu prawidłowo przeprowadzonych dowodów Sąd ustalił istotne z punktu widzenia odpowiedzialności obwinionego za zarzucany czyn okoliczności. W szczególności zaś, uzewnętrznione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, przedmiotem rozważań Sądu I instancji były zarówno wyjaśnienia obwinionego, jak i świadków oraz opinia biegłego ds. ruchu drogowego, na które powołuje się Skarżący w apelacji. Dokonując oceny zgromadzonych dowodów Sąd Rejonowy swoje stanowisko umotywował w pisemnym uzasadnieniu wyroku, a argumentacja ta jest logiczna i przekonująca. Ponowne jej przytaczanie nie jest celowe. W szczególności zaś Sąd Rejonowy nie dopuścił się obrazy art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw przy ocenie dowodu z opinii biegłego. Słusznie bowiem uznał wydaną opinię za rzetelną i wyczerpującą. Ustalenia i wnioski opinii zostały prawidłowo uzasadnione i należy uznać je za jednoznaczne, zważywszy na treść uzupełniających ustnych opinii biegłego. Dokonana przez Sąd I instancji ocena całości materiału dowodowego nie narusza w żaden sposób zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a zatem pozostaje pod ochroną art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw. Oceny tej w najmniejszym stopniu nie podważają przywołane przez Skarżącego w zarzutach i uzasadnieniu apelacji twierdzenia, które w istocie stanowią polemikę z prawidłową oceną dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy.

Sąd Rejonowy nie dopuścił się też obrazy zarzucanych przepisów postępowania, ponieważ zasadnie oddalił wnioski o dopuszczenie dowodów z opinii innych biegłych, z eksperymentu, czy z monitoringu, co właściwie, przekonująco i wyczerpująco uzasadnił. Uważna i szczegółowa analiza opinii biegłego niewątpliwie doprowadziłaby Skarżącego do słusznej konstatacji co do rzeczywistej przyczyny zdarzenia drogowego. Nie można bowiem zapominać o zachowaniu się obwinionego bezpośrednio na miejscu zdarzenia i po przyjeździe funkcjonariuszy Policji oraz pierwszych jego złożonych wyjaśnieniach. Sąd Rejonowy dokonała analizy wyjaśnień obwinionego i dokonał oceny ich wiarygodności. Zarzut dowolności oceny części wyjaśnień obwinionego jest chybiony. Sąd rzeczowo i obiektywnie ocenił tę część jego wyjaśnień, z którą zetknął się w postępowaniu sądowym. Przekonująco uzasadniał dlaczego uznał je za niewiarygodne. Nie ma także potrzeby powtarzać argumentacji Sądu Rejonowego, dlaczego uznał opinie biegłego za pełna, jasne i wyczerpujące. Sąd Okręgowy przychyla się do stanowiska Sądu I instancji, że opinia jest zupełna, została wydana zgodnie z wymogami formalnymi oraz zawiera przekonującą argumentację. Nie było zatem potrzeby dopuszczania dowodu z opinii innego biegłego (fakt wykorzystania opinii biegłego ds. ruchu drogowego z postępowania w sprawie o sygn. akt X K 79/22 w toku postępowania sądowego nie był kwestionowany przez strony. Podkreślić należy, iż biegły wydając opinię dysponował pełnym materiałem dowodowym, który stanowił wyjściową podstawę dowodową w sprawie, zanim część materiałów została wyłączona do odrębnego rozpoznania w ramach sprawy o wykroczenie a odrębnie w sprawie o przestępstwo. Nie pominął bowiem wypowiedzi osób występujących już tylko w sprawie o wykroczenie. Sztuczny proceduralny podział jednego zdarzenia drogowego na dwa odrębne postępowania może wywoływać pewne niezrozumienie i nawet sprzeciw. Niestety mimo pewnych postulatów, nie jest możliwe rozpoznanie tych spraw łącznie). Sąd I instancji rzetelnie przeprowadził postępowanie dowodowe oraz obiektywnie wyjaśnił zachodzące w sprawie wątpliwości. Natomiast twierdzenia Skarżącego wskazujące na niepełność i niejasność opinii biegłego są chybione.

W ocenie Sądu Odwoławczego nie doszło zatem do naruszenia wskazywanych w apelacji Skarżącego regulacji postępowania. Sąd I instancji bazując na zeznaniach świadków oraz korespondujących z nimi dowodach z dokumentów, w tym opinii biegłego wskazał dlaczego ten materiał dowodowy obdarzył atrybutem wiarygodności i poczynił podstawą swoich ustaleń. Z tą samą dokładnością odniósł się do wyjaśnień obwinionego P. L. wskazując, w jakim zakresie uznał je za wiarygodne, a w jakim je odrzucił odmawiając przyznania im atrybutu wiarygodności. Sąd Rejonowy ocenił wyjaśnienia obwinionego w kontekście całokształtu zgromadzonych dowodów. Odmawiając wiary w części wyjaśnieniom obwinionego i rezygnując z czynienia na tej podstawie ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy swoje stanowisko przekonująco uzasadnił. Nie można nie doceniać, roli – w procesie oceny dowodów – bezpośredniego kontaktu Sądu ze źródłami dowodowymi. To ten bezpośredni kontakt, poza treścią składanych zeznań czy wyjaśnień, czynione wówczas spostrzeżenia co do zachowania świadka czy obwinionego, ich reakcji na zadawane pytania i sposób udzielania na nie odpowiedzi, stanowi istotny czynnik pozwalający Sądowi nabrać przekonania co do wiarygodności bądź niewiarygodności poszczególnych źródeł dowodowych.

Skarżący nie ma racji twierdząc, że obdarzenie wiarą zeznań świadków było dowolne. Wszak prerogatywą Sądu jest dokonanie oceny materiału dowodowego, jakim dysponuje. Zaś istota orzekania polega na wydaniu orzeczenia na podstawie dowodów uznanych za wiarygodne, a pominięciu tych, których Sąd wiarą nie obdarzył. Sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne, jeśli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom. Obowiązkiem sądu jest wówczas wskazanie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych (art. 424 § 1 pkt 1 kpk w zw. z art. 82 kpw). Z obowiązku tego Sąd Rejonowy wywiązał się należycie. Ocenę tę przeprowadzono z poszanowaniem zasady obiektywizmu, na podstawie wszechstronnej analizy całokształtu materiału dowodowego. Nie wykazuje ona błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodów), czy logicznej (błędność rozumowania i wnioskowania) i jest zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a zatem w sposób odpowiadający zasadzie swobodnej oceny dowodów określonej w art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw.

Podobnie należy ocenić zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku. Tak postawione, jak w apelacji Skarżącego zarzuty, są bowiem tylko wówczas słuszne, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może być sprowadzany do samej tylko polemiki z ustaleniami Sądu wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz musi zmierzać do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego nie na innych dowodach od tych, którymi dysponował Sąd pierwszej instancji, a oparcie się – jak chciałby Skarżący – jedynie na wyjaśnieniach obwinionego (zmiennych, co należy podkreślić), nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez Sąd błędu w ustaleniach faktycznych (wyrok SA w Katowicach z dnia 5 kwietnia 2007 r., II AKa 30/07). Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może bowiem opierać się na odmiennej ocenie materiału dowodowego, na forsowaniu własnego poglądu strony na tę kwestię, jak czyni to Skarżący w złożonej apelacji.

W realiach niniejszej sprawy nie doszło również do obrazy zarzucanych przez skarżącego przepisów Prawa o ruchu drogowym. Zachowanie uczestników ruchu zostało prawidłowo ocenione. Podkreślana nieprawidłowość poruszania się kolumny pieszych (dzieci do lat 10) była przedmiotem analizy biegłego, ale przede wszystkim stanowiła przedmiot ocen i wniosków Sądu. Nieprawidłowość zachowań innych uczestników ruchu drogowego nie zwalnia obwinionego od odpowiedzialności za popełniony czyn będący następstwem naruszenia reguł szczególnej ostrożności, nieprawidłowej obserwacji drogi, błędnej techniki jazdy oraz niezachowania bezpiecznej odległości podczas wykonywania manewru wyprzedzania.

Z analizy materiału dowodowego w zestawieniu z treścią uzasadnienia pisemnego zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy nie powziął jakichkolwiek wątpliwości natury faktycznej co do popełnienia przez obwinionego czynu mu w wyroku przypisanego. W związku z tym nie mogło dojść do naruszenia art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 8 kpw. Zarzut obrazy tego przepisu mógłby zostać skutecznie podniesiony przez skarżącego tylko wówczas, gdyby Sąd Rejonowy dopatrzył się wątpliwości w zakresie ustaleń faktycznych lub wykładni prawa, których usunąć się nie da i wątpliwości te rozstrzygnął na niekorzyść obwinionego. Naruszenie reguły in dubio pro reo możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy po przeprowadzonym prawidłowo postępowaniu dowodowym i odpowiadającej standardom wynikającym z art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw ocenie materiału dowodowego, nadal istnieją niedające się usunąć wątpliwości, które Sąd rozstrzyga niezgodnie z kierunkiem określonym w art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 8 kpw. Taka sytuacja procesowa w tej sprawie nie miała miejsca, zaś odmienny, subiektywny pogląd autora apelacji jest w tej kwestii bez znaczenia. Dla oceny, czy nie została naruszona reguła in dubio pro reo nie są bowiem miarodajne wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie Sąd I instancji rzeczywiście powziął wskazane wątpliwości, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć (postanowienie SN z dnia 2 lutego 2004 r. V KK 207/03). Treść pisemnych motywów zaskarżonego wyroku nie wskazuje aby są ten przedstawił wątpliwości, których nie mógł usunąć i rozstrzygnął je na niekorzyść obwinionego.

W przypadkach, w których skarżący kwestionuje ocenę poszczególnych dowodów, nie może być mowy o naruszeniu art. 5 § 2 kpk. Zarzuty obrazy art. 7 kpk i art. 5 § 2 kpk mają bowiem charakter rozłączny (postanowienie SN z dnia 18 grudnia 2019 r. IV KK 651/19). Ewentualne zastrzeżenia powinny być podnoszone i rozstrzygane na płaszczyźnie zachowania lub przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Dokonana przez Sąd I instancji ocena zebranego w toku postępowania materiału dowodowego, jak również poczynione na ich podstawie ustalenia faktyczne, nie wykazują błędu. Również poprawne i trafne zostały wyciągnięte w tych ustaleń wnioski co do sprawstwa i zawinienia zachowania obwinionego, wyczerpującego znamiona przypisanego mu zaskarżonym wyrokiem wykroczenia.

Również orzeczona wobec obwinionego P. L. kara grzywny, uwzględniająca społeczną szkodliwość przypisanego czynu i stopień jego zawinienia, jak również jego właściwości i warunki osobiste, jednocześnie czyniąca zadość celom, jakie winna spełnić kara orzeczona wobec sprawcy, nie jest rażąco niewspółmiernie surowa. Podkreślić należy, że Sąd meriti orzekł wobec obwinionego karę grzywny korzystając z dyspozycji art. 39 § 1 kw, co powodowało orzeczenie tej kary w wymiarze niższym niż dolna granica ustawowego zagrożenia przewidziana w art. 86 § 1a kw. Takie postąpienie Sądu Rejonowego zostało przekonująco uzasadnione, a Sąd odwoławczy w pełni je podziela.

Mając na uwadze powyżej wskazane okoliczności, nie znajdując podstaw do uwzględnienia zarzutów apelacji obrońcy obwinionego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 kpk, art. 449 kpk i art. 456 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpw utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie.

Na podstawie art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk, art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 121 kpw i art. 17 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych, Sąd Okręgowy:



zasądził od obwinionego P. L. na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. Ł. działającego imieniem małoletniej A. Ł. (2) kwotę 840 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z udziałem w postępowaniu odwoławczym jego pełnomocnika,



zwolnił obwinionego P. L. od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, zważywszy na sytuację materialną obwinionego ponoszenie kosztów sądowych byłoby dla niego nazbyt uciążliwe, poniesionymi w tym zakresie wydatkami Sąd obciążył Skarb Państwa.

Jednocześnie wobec oświadczenie ustanowionego z urzędu obrońcy obwinionego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze , zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. B. kwotę 840 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu obwinionemu P. L. w postępowaniu odwoławczym. Wysokość zasądzonej kwota podyktowana jest § 14 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, wobec stwierdzonej wyrokiem TK z dnia 27 lutego 2024 r. (sygn. akt SK 90/22) niekonstytucyjności przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 r. poz. 18 ze zm.).

SSO Grażyna Artymiak