Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia19 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Grażyna Artymiak

Protokolant: st.sekretarz sądowy Ewa Gronko

przy udziale pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych M. B., M. D., B. D.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2013 r.

sprawy R. D. (1)

obwinionego o wykroczenie z art. 51 § 1 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie

z dnia 16 kwietnia 2013 r., sygnatura akt X W 282/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od obwinionego R. D. (1) na rzecz oskarżycieli posiłkowych M. B., M. D., B. D. kwoty po 420 (czterysta dwadzieścia) zł tytułem zwrotu wydatków związanych z udziałem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym,

III.  zasądza od obwinionego R. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 150 (sto pięćdziesiąt) zł tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt II Ka 385/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 września 2013r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2013r. (sygn. akt X W 282/12) uznał R. D. (1) za winnego popełnienia wykroczenia określonego w art. 51 § 1 kw polegającego na tym, że obwiniony w okresie od 1 września do 30 września 2011r. w miejscowości S. poprzez wytwarzanie hałasu w godzinach nocnych pracującymi wentylatorami w dzierżawionej przez siebie fermie drobiu zakłócał ciszę oraz spoczynek nocny B. D., M. D. oraz M. B.. Za popełnienie tak przypisanego wykroczenia, na podstawie art. 51 § 1 kw, Sąd wymierzył obwinionemu R. D. (1) karę grzywny w wysokości 1.000zł.

Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 119 kpow Sąd zasądził od obwinionego R. D. (1) na rzecz oskarżycieli posiłkowych B. D., M. D. oraz M. B. kwoty po 744 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie, zaś na podstawie art. 118 § 1 kpow i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) Sąd zasadził od obwinionego R. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 100zł oraz opłatę w wysokości 100zł.

Apelację od orzeczenia Sądu Rejonowego wniósł obrońca obwinionego R. D. (1), który odwołując się do art. 438 pkt 2 i 3 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpow zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a w szczególności:

a)  art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 8 kpow przez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść obwinionego, pomimo braku przesłanek do takich twierdzeń,

b)  art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpow poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a mianowicie subiektywną interpretację zgromadzonego w niniejszym postępowaniu materiału dowodowego,

c)  art. 4 kpk w zw. z art. 8 kpow przez nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść obwinionego, a w szczególności tego, że w wariancie czasu pracy wentylatorów podanych przez obwinionego nie nastąpiło przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu;

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu obwinionego za winnego popełnienia czynu spenalizowanego w art. 51 § 1 kw a mianowicie tego, iż w okresie od 1 września do 30 września 2011r. w miejscowości S. poprzez wytwarzanie hałasu w godzinach nocnych pracującymi wentylatorami w dzierżawionej przez siebie fermie drobiu zakłócał ciszę oraz spoczynek nocny B. D., M. D. oraz M. B., pomimo że zebrany przez Sąd Rejonowy materiał dowodowy w niniejszej sprawie nie uprawniał go do poczynienia takich ustaleń, a w szczególności poprzez błędne ustalenie, że:

a)  w okresie od 1 września 2011r. do 30 września 2011r. na fermie drobiu pracowały codziennie w porze nocnej wszystkie wentylatory, pomimo iż w aktach postępowania przygotowawczego ani postępowania sądowego brak dowodów przemawiających za powyższym,

b)  jedynie wiarygodny i odpowiadający stanowi faktycznemu jest drugi wariant opinii biegłego sądowego, tj. dokonany podczas pomiaru pracy wentylatorów w czasie podanym przez skarżącego (najbardziej korzystny dla obwinionego - praca ciągła w całym przedziale czasu odniesienia wszystkich wentylatorów),

c)  pomiar hałasu wykonany w dniu 26 września przez firmę (...) z J. wykazał przekroczenie wartości hałasu wytwarzanego przez wentylatory, podczas gdy przy uwzględnieniu niepewności pomiaru wartość równoważnego poziomu dźwięku mieści się w dopuszczalnym przedziale miedzy 45dB a 47,4dB co oznacza, że nie została przekroczona dopuszczalna wartość poziomu hałasu dla zabudowy zagrodowej dla pory nocnej,

d)  „przy włączonej jedynie połowie wentylatorów pomiar na granicy posesji wykazał 46,6 decybeli zaś na balkonie oskarżyciela posiłkowego 47,1 decybeli (z uzasadnienia wyroku) podczas gdy z opinii biegłego sądowego z dnia 15 kwietnia 2013r., na której sąd bezpośrednio się oparł bezsprzecznie wynika, iż w wariancie pracy wszystkich wentylatorów w porze nocy wyznaczone wartości równoważonego poziomu hałasu wynoszą odpowiednio 46,6 dB (punkt 1) i 47,1 dB (punkt 2).

W konsekwencji Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obwinionego R. D. (1) od zarzutu popełnienia czynu sformułowanego we wniosku o ukaranie, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację obrońcy obwinionego pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych podkreślił brak naruszenia wskazywanych w apelacji norm procesowych oraz prawidłowość poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych, przy właściwej ocenie materiału dowodowego. Szeroko uzasadniając podnoszone okoliczności wskazujące na bezzasadność apelacji, wniósł o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku i zasądzenie koszt ów na rzecz oskarżyciela posiłkowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów apelacji w ramach obrazy przepisów postępowania, to nie tylko skarżący nie wykazał, by miały poszczególne wskazywane przez niego uchybienia istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, ale w ogóle zarzuty obrazy - mających na podstawie art. 8 kpow odpowiednie zastosowanie - przepisów art. 5 § 2 kpk, 4 kpk i 7 kpk są chybione.

Jeżeli chodzi o obrazę art. 5 § 2 kpk to zarzut ten jest oczywiście bezzasadny. Przecież z treści uzasadnienia wyroku wynika w sposób oczywisty, że sąd I instancji nie powziął jakichkolwiek wątpliwości natury faktycznej, co do przebiegu zdarzeń i zachowania obwinionego. Skoro zatem takich wątpliwości nie powziął, to nie mogło dojść do naruszenia art. 5 § 2 kpk. Fakt, iż takie wątpliwości zdaje się mieć Skarżący, a wynikają one raczej z jego subiektywnej oceny dowodów, nie oznacza, że dyspozycja normy art. 5 § 2 kpk została naruszona. Truizmem jest twierdzenie, iż wątpliwości, o jakich mowa w przepisie art. 5 § 2 kpk, odnoszą się do zagadnień związanych z ustaleniami faktycznymi, a więc do sytuacji, gdy z zebranego materiału dowodowego wynikają różne wersje, a żadnej z nich nie daje się wyeliminować drogą dostępnej weryfikacji. Nie należą do nich natomiast wątpliwości związane z problemem oceny dowodów, a więc, który z wzajemnie sprzecznych dowodów zasługuje na wiarę, a który tego waloru nie ma. Jeżeli sąd dokona ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów, odpowiadającej zasadom logiki i doświadczenia życiowego, a ustalenia te są stanowcze, to nie może zachodzić obraza art. 5 § 2 kpk (wyrok SA w Katowicach z dnia 5 czerwca 2007 roku, sygn. akt II AKa 173/07, Prokuratura i Prawo – DodatekOrzecznictwo 2008, z. 2, poz. 26). Zarzut obrazy art. 5 § 2 kpk byłby słuszny wówczas, gdyby po przeprowadzeniu wszystkich istotnych dowodów i poddaniu ich ocenie, w ramach dyrektywy określonej w art. 7 kpk wyciągnięte zostały wnioski, które prowadzą do ustalenia co najmniej dwóch równorzędnych, równie prawdopodobnych, wersji przebiegu zdarzeń. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zaistniała, a to że w sposób nieuprawniony dostrzega ją Skarżący, nie oznacza trafności tak postawionego zarzutu.

W równym stopniu nieporozumieniem jest zarzut braku obiektywizmu (obrazy art. 4 kpk), praktycznie oparty na twierdzeniu, że Sąd dowody przemawiające na niekorzyść obwinionego uczynił podstawą swojego orzeczenia odmawiając wiary dowodom przemawiającym na jego korzyść. Nie stanowi naruszenia art. 4 kpk dokonanie takiej, a nie innej oceny zeznań świadków czy wyjaśnień obwinionego, a właśnie tak formułuje i uzasadnia stawiany zarzut obrazy tego przepisu postępowania apelujący.

Sąd Rejonowy wskazuje przyczyny, dla których obdarzył wiarą zeznania świadków B. D., M. D. i M. B. twierdzących, że hałas jaki wytwarzają zamontowane na dachu budynku kurnika wentylatory pracujące również w nocy, dobiega nawet przez zamknięte okna i zakłóca im spoczynek nocny. W ciągu dnia hałas był bardzo intensywny, taki że nie można było otworzyć okien i uciążliwe było przebywanie na zewnątrz domu. Sąd oceniając ich zeznania wskazał, że są one spójne i logiczne, a ponadto znajdują potwierdzenie w dokumentacji - sprawozdaniach z badań, protokołach pomiarów, pismach urzędowych oraz w zeznaniach świadka A. B.. Sąd uwzględnia też wypowiedzi osób przeprowadzających i opisujących dokonywane pomiary hałasu, a to P. B. i R. D. (2) oraz biegłych D. P. i R. S.. Jednocześnie Sąd I instancji dokładnie analizuje wyjaśnienia obwinionego i zeznania świadka J. W., zestawia je i wskazuje na sprzeczności w wypowiedziach tych osobowych źródeł dowodowych oraz w zeznaniach pokrzywdzonych, argumentując swoje stanowisko odmawiające przyznania wyjaśnieniom obwinionego i zeznaniom wspierającego jego wersję świadka atrybutu wiarygodności. Wbrew twierdzeniom Skarżącego poczynione przez Sąd ustalenia faktyczne opierają się na prawidłowo dokonanej ocenie dowodów z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art. 7 kpk.

Generalne zasady procedowania w procesie karnym nakazują organom badać oraz uwzględnić wszystkie okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk). Jest to jednocześnie wyraz postulatu procesowego, by ustalenia faktyczne odpowiadały prawdzie (art. 2 § 2 kpk). W postępowaniu jest to osiągalne tylko wtedy, gdy przedmiotem zainteresowania jest cały zebrany w sprawie materiał dowodowy bez pominięcia istotnych jego części i gdy całokształt tego materiału - po prawidłowym ujawnieniu go w procesie - stanie się następnie przedmiotem rozważań Sądu (wyrok SN z 10 stycznia 2008 roku, sygn. akt III KK 326/07, LEX nr 359599). Reasumując omówione powyższej szczegółowo zarzuty obrońcy obwinionego dotyczące naruszenia przepisów postępowania sformułowane w apelacji sprowadzić można do kwestionowania oceny zgromadzonego materiału dowodowego i pełności jej prezentacji w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Skarżący zdaje się zapominać, iż prawem i powinnością sądu orzekającego jest rozważyć całość materiału dowodowego, ale zarazem, oprzeć rozstrzygnięcie na tych dowodach, które oceni jako wiarygodne, nawet jeśli są one dla oskarżonego niekorzystne. Nie można więc czynić zarzutu z samego tylko uznania określonych dowodów za wiarygodne i odmówienia tej cechy innym, gdyż wartościowanie dowodów stanowi przecież prerogatywę sądu orzekającego. Nie można zapominać o tym, że wysnucie wniosków o winie lub niewinności obwinionego w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy zależy wyłącznie od przekonania wewnętrznego sądu orzekającego.

Sąd I instancji w sposób wnikliwy i wszechstronny rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, a na ich podstawie uczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz w sposób należyty wskazał te, które pozwalają na przypisanie obwinionemu sprawstwa i zawinienia zarzucanego mu czynu. Sąd zobligowany był wybrać wersję wynikającą z racjonalnej analizy dowodów, to jest tę, która wynika z decyzji o ich wiarygodności. Nie można bowiem zapominać o tym, że strony do zdarzeń podchodziły w sposób emocjonalny i osobisty. Dlatego też Sąd Rejonowy słusznie odrzucił twierdzenia obwinionego o nieprzekraczaniu dopuszczalnych norm hałasu i tylko złośliwym „nasyłaniu kontroli” przez pokrzywdzonych albowiem nie znajdują one oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. Nie można zarzucić Sądowi Rejonowemu, iż ocena tegoż materiału dowodowego jest tendencyjna i wybiórcza. Przeciwnie, Sąd Rejonowy dołożył wszelkich starań, by zweryfikować prawdziwość zeznań pokrzywdzonych i wyjaśnień złożonych przez obwinionego. Uporządkowana i przekonująca argumentacja Sądu I instancji jednoznacznie wyklucza zasadność zarzutu przekroczenia granic wyznaczonych zasadą swobodnej oceny dowodów. Wbrew twierdzeniom skarżącego w postępowaniu przed sądem I instancji, nie pominięto żadnego istotnego, w punktu widzenia ustaleń faktycznych dowodu, czy źródła dowodowego. Uwagi skarżącego odnoszące się do oceny zeznań świadków nie zawierają żadnych istotnych argumentów wskazujących na ewentualność obrazy art. 7 kpk i sprowadzają się wyłącznie do wyrażenia własnego, ewidentnie subiektywnego stanowiska. W świetle powyższych okoliczności dokonana przez Sąd Rejonowy ocena dowodów nie przekształciła się w dowolną, a pozostaje pod ochroną art. 7 kpk, bowiem została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego (art. 4 kpk) oraz co należy podkreślić została wyczerpująco i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (art. 424 kpk).

Drugi z podniesionych zarzutów w apelacji ma niewątpliwie charakter wtórny, albowiem oparty jest na założeniu, że wadliwość ustaleń faktycznych jest efektem niewłaściwej, dowolnej oceny dowodów. Tymczasem jak już wyżej wykazano, ocena dowodów nie była wadliwa. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, ustalając stan faktyczny na podstawie całokształtu ujawnionego i ocenionego z zachowaniem rygorów z art. 7 kpk materiału dowodowego. Również wysnuł słuszne wnioski w zakresie braku wykazania winy oskarżonego w stopniu, który pozwalałby na przypisanie mu popełnienia czynów zarzucanych aktem oskarżenia. Tym prawidłowym ustaleniom i ocenie materiału dowodowego Skarżący przedstawia własną ocenę materiału dowodowego, nie wskazując żadnych rzeczowych argumentów, które mogłyby uzasadniać twierdzenie o błędności poczynionych ustaleń faktycznych, poza z jednej strony powoływaniem się na wyjaśnienia oskarżonego, którym Sąd dał wiarę – co szczegółowo uzasadnił, z drugiej zaś strony negowaniem zeznań świadków i opinii, które Sąd obdarzył walorem wiarygodności.

W ugruntowanym orzecznictwie sądowym wypowiadana jest teza, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku nie może się sprowadzać do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego (wyrok SN z dnia 22 stycznia 1975 roku, sygn. akt I KR 197/74, OSNKW 1975, nr 5, poz. 58, wyrok SA w Poznaniu z dnia 6 lipca 1995 roku, sygn. akt II AKr 182/95, OSN Prok. i Pr. 1996, nr 2 - 3, poz. 24, wyrok SA w Łodzi z dnia 6 października 2000 roku, sygn. akt II AKa 138/00, OSN Prok. i Pr. 2002, nr 1, poz. 28, wyrok SA w Łodzi z dnia 10 maja 2001 roku, sygn. akt II AKa 80/01, Prok. i Pr. Dodatek Orzecznictwo 2002, nr 11, poz. 27). Sama zaś możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego nie na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd pierwszej instancji, a w zasadzie jedynie na wyjaśnieniach obwinionego, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Zatem w takiej sytuacji należy ustalić, czy Sąd Rejonowy nie popełnił błędu logicznego, tj. czy wysnute z dowodów wnioski są zgodne z zasadami logiki i życiowego doświadczenia. W tym kontekście Skarżący nie przedstawia żadnego argumentu na zaistnienie takiego błędu, a błędu takiego nie znajduje również Sąd Okręgowy.

Końcowo należy wyrazić zapatrywanie, iż w zgromadzonym i ocenionym przez Sąd Rejonowy materiale dowodowym nie może być kwestionowana kwalifikacja prawna przypisanego obwinionemu czynu. Ocenie dowodów w przedmiotowej sprawie zaprezentowanej przez Sąd Rejonowy również nie można zarzucić, by w sposób istotny, pociągający za sobą potrzebę korekty, naruszyła którąkolwiek z dyrektyw sądowego stosowania sankcji karnych. Wskazane przez Sąd I instancji okoliczności obciążające odnoszące się do orzeczonej kary grzywny wobec R. D. (1) w pełni odzwierciedlają stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu i są adekwatne do stopnia jego zawinienia. Wymierzona obwinionemu kara, realizując dyrektywy wymiaru kary, nie może być uznana za rażąco niewspółmierną. Zachowanie obwinionego naruszającego w sposób zawiniony normę sankcjonowaną i naruszające porządek prawny, pamiętając o uprzednich orzeczeniach skazujących go za wykroczenia, musi spotkać się z właściwą reakcją w postaci zastosowania sankcji karnej, a taką jest rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zawarte w zaskarżonym wyroku i brak jest podstaw do uznania go jako rażąco niesprawiedliwego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, uznając zarzuty wyeksponowane w apelacji obwinionego oczywiście bezzasadne, na podstawie art. 437 kpk, art. 449 kpk i art. 456 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpw, Sąd Okręgowy orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonego wyroku. Jednocześnie zgodnie z dyspozycją art. 118 § 1 kpw w zw. z art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 119 kpw Sąd zasądził od obwinionego koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym zwrot wydatków poniesionych przez oskarżycieli posiłkowych związanych z udziałem ustanowionego przez nich pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym w kwotach po 420zł na rzecz każdego z oskarżycieli posiłkowych (przy uwzględnieniu treści § 14 ust. 2 pkt 4 i ust. 7 oraz § 17 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – Dz. U. 2013 poz. 461) oraz kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa, na które składa się opłata ustalona w wysokości 100zł, zgodnie z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983, Nr 49, poz. 223 ze zm.) oraz zryczałtowane wydatki za postępowanie przed sądem drugiej instancji w wysokości 50zł, zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 118, poz. 1269).