Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki

Sędziowie: SO Anna Walus – Rząsa

SO Beata Hass – Kloc (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Kamuda

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: K. J.

przeciwko: (...) Spółce z o.o. w M.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda co do pkt II i III wyroku Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu V Wydziału Gospodarczego z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt V GC 228/13

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powoda K. J. na rzecz pozwanego (...) Spółki z o.o. w M. kwotę 1.200 zł ( jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt. VI Ga 80/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 maja 2014r.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12.12.2013r , sygn. akt V GC 228/13 Sąd

Rejonowy w T. zasądził od pozwanego (...) spółki z o.o. w M. na rzecz powoda K. J. – C. w Ł. kwotę 25.705,61zł /dwadzieścia pięć tysięcy siedemset pięć złotych sześćdziesiąt jeden groszy/ z ustawowymi odsetkami od dnia 5 grudnia 2012r. ( pkt. I);w pozostałej części powództwo oddalił ( pkt. II) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.145,00zł tytułem zwrotu stosunkowo rozdzielonych kosztów procesu ( pkt. III).

W uzasadnieniu powyższego Sąd Rejonowy podał, że powód K. J. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...)
spółki z o.o. kwoty 53.726,40 zł z ustawowymi odsetkami za zwłokę i kosztami postępowania. Wywodził, że pozwany zamówił u powoda wykonanie 2 tysięcy filtrów po czym po odebraniu pierwszej i drugiej ich transzy odstąpił od umowy tłumacząc, że znalazł ofertę korzystniejszą cenowo. Powód został obciążony kosztami zakupu materiałów potrzebnych do wykonania pozostałej części zamówienia w kwocie 25.705,61zł a nadto utracił spodziewane korzyści wynikające z wykonania zlecenia w kwocie 28.020,79zł. do pozwu powód dołączył szereg dokumentów potwierdzających podniesione okoliczności.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzucił, że powód stał się właścicielem przedmiotów zakupionych w celu wykonania filtrów zatem nie poniósł szkody w tym zakresie, a do drugiego składnika powództwa – utraconych korzyści zarzucił, że korzyścią powoda była jedynie marża jaką osiągnąłby z odsprzedaży filtrów pozwanemu ,a nie cała ich wartość, wysokości marży jednak w pozwie nie wykazano.

Sąd Rejonowy w dalszej kolejności wskazał, że pozwany zamówił u powoda wykonanie 2 tysięcy filtrów o określonych parametrach z dostawami w dniach 30 czerwca, 20 lipca i 15 sierpnia 2012r po 600szt., 600 szt. i 800 sztuk w cenie 54,60 zł./szt. (k. 47, 74, 75). Warunkiem złożenia zamówienia było wcześniejsze wykonanie i akceptacja jednej sztuki filtra (k. 24), termin realizacji pierwszego zamówienia zmieniono na 5 lipca 2012r (k. 22).

Podał ,że powód zamówił u swego podwykonawcy realizację zamówienia pozwanego, z pierwszej partii planowanej na termin 5 lipca 2012r dostarczono pozwanemu w kilku dostawach 600 sztuk filtrów (niesporne) w tym część z jednodniowym opóźnieniem (k. 33) przy czym w/w dniu pracownik powoda E. M. informując o wysyłce zapytała pracownika pozwanego K. K. (1) czy termin 20 lipca 2012r jest aktualny dla dostawy kolejnej partii 600 filtrów i otrzymała odpowiedź „ok, dzięki” (k. 33).

Następnie 10 lipca 2012r pracownik pozwanego K. K. (1) poinformowała pracownika powoda E. M. o otrzymaniu od innego wykonawcy konkurencyjnej cenowo oferty na wykonanie filtrów i zapytała o możliwość obniżenia umówionej ceny (k. 34), uzyskała odpowiedź odmowną (k. 175). W dniu 12 lipca 2012r w/w K. K. przesłała powodowi zamówienie na 200 szt. filtrów (k. 35) po czym
w dniu 13 lipca 2012r o godz. 10 ⁴⁵ wycofał zarówno zamówienie na 200 jak i na 2000 sztuk (k. 37). W tym czasie podwykonawca powoda miał już gotowych do wysłania 580 filtrów w związku z czym powód z pozwanym ustalili realizację zamówienia na drugą partię 600 sztuk filtrów w ustalonej wcześniej cenie bowiem podwykonawca deklarował, iż tyle będzie gotowe (k. 37, 59, 60). O godz. 10 ⁴⁴ A. S. (podwykonawca) poinformowała M. J. przedstawiciela powoda, iż zakupione są już materiały na pozostałą część niezrealizowanego zamówienia ,a on przekazał jej o godz. 10 ⁵³ informację o wycofaniu zamówienia (k.-60).W dniu następnym, jak podał Sąd Rejonowy pomiędzy powodem , a podwykonawcą trwały dyskusje o sposobie rozliczenia zakupionych na wykonanie filtrów materiałów przy czym podwykonawca wskazywał, że są nietypowe, zostały wyprodukowane na jego zamówienie i nie będą mogły być przez niego wykorzystane ani zwrócone, a ponadto, że są zbyt drogie by wykorzystać je do innej produkcji i stanął na stanowisku, że odeśle je do powoda i wystawi fakturę (k. 62, 72). W dniu 2 października 2012 podwykonawca Fabryka (...) SA wystawił powodowi fakturę za sprzedaż siatki (...)oraz siatki zbrojeniowej do szkła C. na kwotę 25.705,61 zł, a powód 4 grudnia 2012r. należność tę zapłacił (k. 92, 93).

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy podniósł ,że pozwany zapłacił powodowi należność za obie partie filtrów jakie mu dostarczono oraz ich transport, jednocześnie odmówił zapłaty kwoty 53.726,40 zł z tytułu odszkodowania (k. 89 – 90, 94, bezsporne).

W rozważaniach prawnych Sąd I instancji przywołując treść arty. 627 kc i 644 kc stwierdził ,że powództwo w części zasługuje na uwzględnienie.

Jego zdaniem oczywistym jest, że zawierając umowę o dzieło - a tego typu umowę zawarły strony – zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia, przy czym może od umowy odstąpić do czasu niewykonania dzieła, ale zobowiązany jest zapłacić umówione wynagrodzenie odliczając to, co wykonawca zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła.

W rozpoznawanej sprawie przyjmujący zamówienie – powód nie domaga się zapłaty umówionego wynagrodzenia ograniczające swe żądanie do kwoty kosztów poniesionych na zakup potrzebnych materiałów i zwrotu utraconych korzyści. Odnosząc się do pierwszego z powyższych żądań w ocenie Sądu Rejonowego rozważenia wymagała kwestia możliwości ponownego wykorzystania materiałów derealizacji innego zamówienia. Zarzut taki podnosił pozwany jednak jego zasadność nie została wykazana. W toku postępowania przeprowadzono szereg dowodów z korespondencji e-mailowej pomiędzy powodem ,a jego podwykonawcą z której wynika, że materiały te nie mogą być wykorzystane ponownie ponieważ są nietypowe i drogie, wykonane specjalnie na zlecenie podwykonawcy. W tej sytuacji podwykonawca specjalizujący się w produkcji filtrów nie wyraził zgody na zatrzymanie nabytych materiałów i stała na stanowisku, że dokona odsprzedaży ich powodowi co też uczynił. W toku postępowania, zdaniem Sądu Rejonowego pozwany nie wykazał okoliczności przeciwnych, w szczególności nie udowodniono by były możliwości wykorzystania materiałów – siatek nabytych w celu realizacji zamówienia lub by były to materiały typowe z czego można by wnosić o istniejących możliwościach ich ponownego wykorzystania.

Następnie przedmiotem analizy Sądu Rejonowego były także możliwości uniknięcia przez podwykonawcę zakupu materiałów potrzebnych do produkcji ostatniej partii filtrów jednak porównanie dat i godzin złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy (13 lipca2012r o godz. 10 ⁴⁵) z korespondencją pomiędzy powodem i jego podwykonawcą wskazuje, że możliwości takiej nie było – 13 lipca o godz. 10 ⁴⁴ powód został poinformowany, że podwykonawca całość potrzebnych materiałów posiada. W tym zakresie Sąd Rejonowy nie dał wiary świadkowi K. K., która twierdziła o poinformowaniu jej, iż powód nie posiada jeszcze materiałów potrzebnych do realizacji ostatniej dostawy filtrów bowiem pozostają one w sprzeczności z dowodami wytworzonymi bezpośrednio w tym czasie – korespondencją e-mailową.

W toku procesu, zdaniem Sądu Rejonowego powód wykazał poniesienie przez siebie kosztów zakupionej przez podwykonawcę siatki przedstawiając potwierdzenie przelewu kwoty z wystawionej za materiał faktury. Ponadto w ocenie Sądu Rejonowego podkreślenia wymaga całkowita zgodność ilości i oznaczeń siatki na fakturze z wcześniejszą korespondencją w sprawie rozliczenia się przez oba podmioty (k. 72 i 92).

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy podniósł ,że drugim składnikiem żądania powoda była kwota z tytułu utraconych korzyści wynikających z realizacji zamówienia. Powód wskazywał jej wysokość jako 28.020,79zł (k. 13) stanowiącą kwotę jaką uzyskałby gdyby w całości zrealizował zlecenie pozwanego. Powód wywodził, że jest to szkoda polegająca na uszczupleniu jego majątku, który nie wzrósł o wartość wynikającą z realizacji umowy.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo w tej części nie zostało udowodnione, albowiem powód w szczególności nie wykazał, że o tę kwotę wzrósłby jego majątek w wyniku wykonania umowy, szkody w tej kwocie nie sposób także określić w oparciu o przeprowadzone w sprawie dowody, bowiem brak danych o wysokości wynagrodzenia podwykonawcy. Zdaniem Sądu Rejonowego z zeznań świadka K. K. (1) wynika, że powód zapewniał o uzyskiwaniu z realizacji zlecenia znikomej marży co pozostaje w sprzeczności z treścią żądania , a więc powództwo w tej części zostało oddalone.
Sąd Rejonowy podniósł także ,że nie rozważał zasadności żądania powoda

w kwocie wskazanej przez niego jako wysokość szkody w kontekście innej podstawy prawnej – art. 644 k.c.. Powód zakreślił granice sporu pomiędzy stronami podając zarówno okoliczności faktyczne jak i prawne i wniósł o zasądzenie odszkodowania. W tych granicach pozwany podjął swą obronę i one , zdaniem Sądu Rejonowego stały się granicami oceny dokonywanej przez Sąd, który nie skorzystał z możliwości poszerzenia zakresu rozpoznawania sprawy o inną podstawę prawną powództwa. Motywacją powyższej decyzji było i to, jak podał Sąd I instancji ,iż podstawę żądania powoda – przepisy o odpowiedzialności za szkodę powód sformułował jasno i był przy tym reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika ,a orzekanie w oparciu o inna dostępną podstawę prawną nie jest obowiązkiem ,a ewentualnie uprawnieniem sądu. ( por.: wyrok SN z 011.12.02, sygn. III CSK 136/11, LEX nr131125: 2. Wybierając podstawę prawną, powód zakreśla nie tylko granice okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, ale nadto zakreśla granice obrony pozwanego. Pozwany podejmuje bowiem tę obronę
w takim zakresie jaki wynika nie tylko z faktów, ale i ze wskazanego przepisu. Pozwany nie ma obowiązku konstruowania w taki sposób swojej obrony, aby odeprzeć wszelkie możliwe zarzuty mogące wynikać z wszystkich możliwych podstaw rozstrzygnięcia. Powyższe staje się istotne w warunkach obowiązującej w procesie prekluzji dowodowej).

Orzeczenie o kosztach procesu jest konsekwencją uwzględnienia powództwa w 48% i opiera się na przepisie art. 100 k.p.c.

Powyższy wyrok zaskarżył w zakresie pkt. II i III powód . Zarzucił mu naruszenie prawa materialnego tj. art.361 par 2 kc poprzez jego nieuwzględnienie / pominięcie , co wyraziło się w nieprawidłowym ustaleniu rozmiarów utraconych korzyści ; naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 231 kpc i 328 par 2 kpc poprzez nieprawidłowe zastosowanie co wyraziło się w bezzasadnym stwierdzeniem Sądu, iż powód nie udowodnił wysokości szkody , przy jednoczesnym niewyjaśnieniu i pominięciu dowodu z przyjęcia zlecenia nr (...) z dnia 12.06.2012r , które stanowiło dokumentację uzasadniającą żądanie kwoty 28.020,79 zł.

Opierając się na tych zarzutach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w/w zakresie i uwzględnienie powództwa w tej części w całości i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powyższego podniósł ,że wysokość szkody to równowartość kwoty jaką powód otrzymałby tytułem zapłaty za wykonane zamówienie, a więc równowartość kwoty 28.020,79 zł; albowiem wysokość zapłaty za wykonanie przedmiotu umowy było indywidualnie ustalone między stronami.

Pozwany w odpowiedzi na apelację ( k- 210 – 213) wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe zważył co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Oceniając zarzuty podniesione w apelacji należy Sąd Okręgowy w całości aprobuje i przyjmuje jako własne ustalenia dokonane przez Sąd Rejonowy.

Na początku należy podnieść ,że niezasadnym jest zarzut naruszenia

art. 328 § 2 kpc jako, że uzasadnienie Sądu Rejonowego nie jest dotknięte brakami uniemożliwiającymi odczytanie motywów rozstrzygnięcia.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy przedstawił
w sposób jasny, logiczny motywy swego rozstrzygnięcia oraz argumentację na poparcie swego stanowiska. Subiektywne przekonanie strony, że zawarte w pisemnych motywach wyroku rozważania prawne nie są wyczerpujące, nie jest wystarczające dla uznania zarzutu naruszenia art. 328 § 2 kpc za słuszny /I ACa 774/12 wyrok s.apel. 2013-01-15 w Katowicach LEX nr 1271828/.

Nie jest prawdą ,że Sąd I instancji nie wziął pod uwagę dowodu w postaci zamówienia nr (...) z dnia 21.06.2012r. Sąd Rejonowy wprost podał ,że powód wskazując kwotę 28.020,79 zł jako kwotę utraconych korzyści powołał się na fakt realizacji zamówienia , przywołując w tym zakresie kartę nr(...)akt sprawy ; na tej zaś karcie nr 13 powód podaje i odnosi się do w/w zamówienia.

W ocenie Sądu Okręgowego apelujący przeoczył ,że Sąd I instancji wskazał, że dowody jakim dysponował w niniejszej sprawie nie były wystarczającym materiałem dowodowym , który w okolicznościach niniejszej sprawy udowodnił

roszczenie powoda w tej część. Na podstawie powyższych okoliczności zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 231 par 1 kpc i 328 kpc nie zasługiwał na uwzględnienie.

Oceniając zarzuty apelacji należy mieć także na uwadze ,że utrata korzyści polega na niepowiększeniu się czynnych pozycji majątku poszkodowanego, które pojawiłyby się w tym majątku , gdyby nie zdarzenie wyrządzające szkodę.

Owa hipotetyczność nieuzyskanych korzyści stwarza poważną trudność w ustaleniu rozmiaru szkody. Dlatego też dla uniknięcia pewnej dowolności orzekania przyjmuje się , że szkoda w tej postaci musi być wykazana z tak dużym prawdopodobieństwem ,że w świetle doświadczenia życiowego uzasadnia przyjęcie , iż utrata spodziewanych korzyści rzeczywiście by nastąpiła (por orz. SN z dnia 21.06.2001r, IV CKN 328/00, 14.10.2005r, III CK 101/05,

26.01.2005r, V CK 426/04).

Podkreślenia wymaga ,że ustalenie rozmiaru szkody może nastąpić na podstawie dwóch podstawowych metod. Pierwsza – obiektywna – polega na ustaleniu wysokości szkody w odniesieniu do konkretnego dobra; druga – dyferencyjna – polega na porównaniu aktualnego stanu majątkowego poszkodowanego z hipotetycznym stanem tego majątku , jaki by istniał , gdyby nie nastąpiło zdarzenie szkodzące. W praktyce bada się zazwyczaj nie tyle różnice pomiędzy całym hipotetycznym majątkiem poszkodowanego a całym majątkiem rzeczywistym , ale jedynie różnice w określonych segmentach tych majątków, które jak wynika z potocznego doświadczenia - zostały , w granicach normalnego związku przyczynowego dotknięte zdarzeniem szkodzącym.

Powyższe rozważania nie pozwalają przyjąć – jak chce tego powód – że jedynie dowód w postaci zamówienia nr (...) z dnia 21.06.2012r wykazuje ,że zapłata za III transzę stanowiłaby korzyść powoda. Powód był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika i to po jego stronie leżała inicjatywa dowodowa w tym zakresie. Fakt zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda za dwie poprzednie transze nie może być uznane ,że cała należność wynikająca z zapłaty III transzy była utraconymi korzyściami przez powoda. Powód nie zaoferował takich dowodów , które by w sposób jednoznaczny wskazywały ,że gdyby pozwany zapłacił III transzę za wykonanie w/w zamówienia to właśnie kwota 28.020,79 zł to należność jaka w całości pojawiłaby się w majątku powoda – mając na uwadze ,że powód pełnił jedynie funkcję pośrednika i był obowiązany do zapłaty stosownej ceny za wytworzenie, ewentualnie transport , magazynowanie firmie , która zajmowała się produkcją przedmiotowych filtrów tj. Fabryce (...) S.A. Powód jedynie odsprzedawał pozwanemu zakupionych wcześniej filtrów po ustalonej przez strony cenie.

Z tych też względów zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 361 kc należało ocenić jako bezzasadny.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia złożonej przez powoda apelacji i ją oddalił po myśli art. 385 kpc.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego znajduje uzasadnienie w treści art. 98 kpc i 108 par 1 kpc.