Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 26 kwietnia 2018r.

Powódka A. W., pozwem wniesionym w dniu 28.10.2015r., skierowanym przeciwko (...) S.A. w W. żądała:

I.  zasądzenia zadośćuczynienia w kwocie 117000zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 70.000zł od dnia 17.03.2015r.,

- od kwoty 47.000zł od dnia wytoczenia powództwa,

II.  zasądzenia skapitalizowanej renty uzupełniającej za zwiększone potrzeby związane z opieką osób trzecich w kwocie 1.600zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa;

III.  zasądzenia odszkodowania w kwocie 517,60zł. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa;

IV.  ustalenia odpowiedzialności pozwanego za przyszłość

V.  zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając zgłoszone roszczenie powódka – jako ich źródło – wskazała na wypadek komunikacyjny z dnia 18.07.2014r., kiedy to została potrącona podczas przechodzenia przez przejście dla pieszych przez kierującego samochodem F. (...) K. W. ubezpieczonego z tytułu O.C. w pozwanym zakładzie ubezpieczeń . Powódka naprowadziła, że szkodę pozwanemu zgłosiła w pismach z 29.08.2014r. i 16.03.2015r., ten zaś przyjął odpowiedzialność cywilną i wypłacił jej zadośćuczynienie w kwocie 8000zł, odszkodowanie za uszkodzone rzeczy osobiste -100zł, ryczałt za zwrot kosztów leczenia – 150zł i zwrot kosztów dojazdów – 36,50zł. Opisując obszernie doznaną krzywdę powódka wskazała, że odpowiednim zadośćuczynieniem powinna być kwota 125.000zł., co po odjęciu wypłaconego świadczenia (8.000zł) skutkowało żądaniem zasądzenia kwoty 117.000zł. Dalej powódka wywiodła, że wymagała – w okresie od 18.07. do 31.10.2014r. opieki osób trzecich, którą wyszacowała na kwotę 1.600zł. Zgłoszone roszczenie odszkodowawcze obejmuje natomiast zwrot kosztów leczenia w kwocie 251,70zł. (401,70zł minus wypłacony ryczałt w kwocie 150zł) oraz zwrot kosztów dojazdów do placówek medycznych w kwocie 265,90 zł ( 302,40zł minus wypłacone przez pozwanego 36,50zł). Żądanie ustalenia odpowiedzialności na przyszłość powódka uzasadniała twierdzeniem, że nie można wykluczyć ewentualnych dalszych następstw na jej zdrowiu, związanych przyczynowo z przedmiotowym wypadkiem.

Pozwany otrzymał (k.99) odpis pozwu w dniu 24.02.2016r, i złożył (k.81) odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Pozwany nie kwestionował okoliczności wypadku, swojej odpowiedzialności cywilnej – co do zasady- za jego skutki, jak i wypłaconych w toku likwidacji kwot. Zarzucił natomiast, że żądana kwota zadośćuczynienia jest, w realiach sprawy, zawyżona
i nieodpowiednia do rozmiaru i zakresu doznanej przez powódkę krzywdy, Pozwany podkreślił, że doznany przez powódkę uszczerbek na zdrowiu wyniósł jedynie 6 %, zaś dolegliwości dotyczące kręgosłupa, lewego kolana czy też niedosłuch na lewe ucho nie są konsekwencjami tego wypadku. Wskazał też pozwany, że w wyroku karnym zasądzono (od sprawcy szkody) na rzecz powódki nawiązkę w kwocie 2000zł oraz, że ewentualne odsetki ustawowe za opóźnienie mogą być zasądzone dopiero od daty wyrokowania. Ponieważ powódka nie wymagała opieki i pomocy ze strony osób trzecich, to żądanie zasądzenia skapitalizowanej renty jest zdaniem pozwanego –nieuzasadnione.

Z kolei żądanie odszkodowania nie zostało w ocenie pozwanego udowodnione. Pozwany zakwestionował część lekarstw (alugastrin, bisocard, rapacholin C) z faktur dołączonych do pozwu oraz podkreślił, że w przedsądowej likwidacji szkody powódka żądała jedynie kwoty 159zł z tego tytułu, zaś w pozwie wydatki te wyszacowała już na kwotę 401,70zł.

Na ostatniej rozprawie (k.281) pełnomocnik powódki cofnął z zrzeczeniem się roszczenia żądania pozwu w zakresie kosztów leczenia wchodzących w składa roszczenia odszkodowawczego o kwotę 92,92zł. i tym samym – w tym zakresie (co do kosztów leczenia) – żądanie to obejmowało kwotę 158,78zł.

Sąd ustalił , co następuje:

W dniu 18.07.2014r. ok. godz. (...)w R., na ul. (...) powódka została na przejściu dla pieszych potrącona przez kierującego samochodem F. (...) K. W., który umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że w wyniku nienależytej obserwacji drogi i niezachowania szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do oznakowanego przejścia dla pieszych, omijając pojazdy, które zatrzymały się przed tym przejściem , nie ustąpił pierwszeństwa przechodzącej powódce powodując u niej pourazowy krwotok podpajęczynówkowy, ranę tłuczoną głowy okolicy ciemieniowo potylicznej prawej oraz stłuczenie kończyny dolnej lewej.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie prawomocnym wyrokiem (...).,
(...), uznał K. W. winnym popełnienia występku z art. 177 § 1 kk, skazał go na karę grzywny i zasądził od niego nawiązkę na rzecz powódki w kwocie 2000zł. Przedmiotowa nawiązka została powódce wypłacona przez sprawcę wypadku, który – co niesporne – był ubezpieczony z tytułu O.C. w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

(k.10: odpis wyroku SR w Rzeszowie (...);

k.108: przyznanie faktu wypłacenia nawiązki).

Po wypadku powódkę przewieziono do (...) w Szpitalu Wojewódzkim Nr (...)
w R., gdzie wykonano badani obrazowe i laboratoryjne nie kwalifikując jej do leczenia operacyjnego. Trafiła na Oddział (...) tegoż Szpitala, gdzie poprzebywała w dniach 18-24.07.2014r. tam też zaopatrzono jej chirurgicznie ranę głowy, a po wypisaniu skierowano do leczenia ambulatoryjnego w poradni chirurgicznej, zalecając – w razie pojawienia się bólów głowy – kontrolę w poradni neurologicznej. Na skutek tego wypadku powódka doznała następujących obrażeń:

- urazu i rany głowy,

- pourazowe T-SAH (krwawienie podpajęczynówkowe),

- wstrząśnięcia mózgu,

- urazu stawu kolanowego lewego z możliwością uszkodzenia struktur wewnątrzstawowych ( nie jest dokończona diagnostyka tego stawu),

- urazu lewego stawu biodrowego.

Obrażenia te skutkowały – od strony ortopedycznej- trwałym i długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu powódki, łącznie 10 %.

Po przedmiotowym urazie powódka była narażona na ból i cierpienia fizyczne, które
(w 10 – stopniowej degresywnej skali VAS) wy niosły w pierwszych 4 tygodniach po urazie 4° - 3°, następnie przez 6 tygodni 3° - 2°, a obecnie utrzymują (lewy stan kolanowy)
2°- 1°.

Aktualnie, chód powódki jest z nieznacznym utykaniem na lewą kończynę dolną, na głowie (w granicach skóry owłosionej) wyczuwalna jest sucha blizna po zranieniu, w stawie biodrowym lewym występuje niewielkie ograniczenie rotacji wewnętrznej, natomiast
w stawie kolanowym lewym wystąpił zanik mięśnia 4-głowego ( 4 stopnie Lovetta), objaw szufladkowy przedni (++) oraz cechy niestabilności po stronie przyśrodkowej, w stawie tym toczy się proces zapalny spowodowany uszkodzeniami wewnątrzstawowymi. Tak więc w zakresie narządu ruchu występuje w powódki niewydolność funkcjonalna lewego stawu kolanowego, która nie do końca jest zdiagnozowana, ale pozostaje w związku
z przedmiotowym wypadkiem. Określanie rokowań na przyszłość jest od strony ortopedycznej, trudne do przewidzenia, należy liczyć się z szybszym wystąpieniem pourazowej artrozy lewego stawu kolanowego, a wysoce prawdopodobne jest leczenie operacyjne (artroskopia) i ewentualne zabiegi naprawcze.

(k. 4-26, 102-106: dokumentacja medyczna;

k. 121-125; 143-144: opinia biegłego ortopedy – traumatologa dr n. med. A. P.
z 30.06.2016r. i z 10.09.2016r.).

Od strony neurologicznej, na skutek przedmiotowego wypadku powódka doznała masywnego urazu czaszkowo –mózgowego z utratą przytomności , objawami wstrząśnięcia mózgu oraz krwotokiem podpajęczynówkowym pourazowym. Wskutek odniesionych urazów wystąpiły zaburzenia ze strony narządu słuchu oraz uporczywe dolegliwości somatyczne (bóle i zawroty głowy), jak i zaburzenia o typie neurasteniczny. Długotrwale neurologicznie powódka po tym wypadku nie była leczona. Rokowania długoterminowe
w związku z charakterem obrażeń czaszkowo – mózgowych pozostają niepewne; powódka może wymagać kontroli neurologicznej, wykonania badań diagnostycznych (w tym neurologicznych). Chociaż aktualnie nie prezentuje ona ubytków funkcjonalnych (np. encefalopatii pourazowej), to w przyszłości nie można wykluczyć dalszych ujemnych następstw zdrowotnych związanych z wypadkiem. Neurologicznie, dolegliwości bólowe
u powódki występowały na poziomie 5/6° VAS w chwili urazu i w późniejszych dniach leczenia z tendencją wygasającą w kolejnych tygodniach. Aktualnie dolegliwości i ból występują okresowo i ze zmniejszonym nasileniem w stopniu miernym (1°VAS).
Z przyczyn neurologicznych trwały uszczerbek na zdrowiu powódki wyniósł 8%. Aktualny stan zdrowia powódki – neurologicznie – jest stabilny, nie ma ona utrwalonych deficytów i ubytków neurologicznych, nie ma też istotnych przeszkód w zakresie codziennego funkcjonowania.

(k.4-26; 102-106: dokumentacja medyczna;

k.164-165; opinia neurologiczna z dnia 27.11.2016r. lek. med. G. C.).

W zakresie otolaryngologii, w wyniku przedmiotowego wypadku, powódka doznała głuchoty lewego ucha, szumów lewego ucha oraz zawrotów i bólów głowy. Skutkuje to trwałym – 20 % uszczerbkiem na jej zdrowiu. Uszczerbek ten powoduje zaburzenia słyszenia, zaburzenia rozumienia mowy oraz zaburzenia słyszenia kierunkowego. Wymagają one nadal obserwacji i okresowej kontroli – jak długo nie da się tego przewidzieć, może się okazać, że są one trwałe i nieodwracalne. Stąd też, pomimo iż jej obecny stan zdrowia jest stabilny, to rokowania na przyszłość są niepewne. Aktualnie,
z zakresu otolaryngologii, nie ma natomiast przeszkód do prowadzenia samodzielnego trybu życia i pełnienia codziennych funkcji(np. nauka, czy też praca zarobkowa).

(k.4-36 102-106 i 178: dokumentacja medyczna;

k. 179-181; 198-199; opinia biegłego otolaryngologa dr n.med. S. Ł.
z 10.01.2017r. z 12.03.2017r.).

Przedmiotowy wypadek naruszył też równowagę psychiczną i emocjonalną powódki skutkując rozwinięciem się zaburzeń psychicznych – zaburzeń depresyjno – lekowych, aktualnie o lekki m nasileniu. Bezpośrednio po wypadku nasilenie to było większe. Dlatego też powódka podjęła wizyty u lekarz psychiatry (wdrożono farmakoterapię), miała myśli depresyjne wolałaby nie żyć niż cierpieć), nie mogła spać w nocy (zaburzenia snu występują do dziś ale w mniejszym nasileniu na skutek farmakoterapii ), dominowały objawy lękowe- silne unikanie sytuacji (miejsc) podobnych do wypadku. Wypadek spowodował – od strony psychiatrycznej długotrwały uszczerbek na zdrowiu powódki. Nadal odczuwa ona jego skutki, a rokowania na przyszłość są trudne do oceny. Skutki wypadku mogą być przez powódkę odczuwalne jeszcze przez wiele lat, nadal wymaga ona leczenia psychiatrycznego. Zaburzenia psychiczne wpłynęły na funkcjonowanie powódki w życiu codziennym (osobistym i społecznym) przy czym obecne ograniczenie tej sfery jej życia wynikają przede wszystkim z jej stanu somatycznego.

(k.4-36 102-106 i 115-117: dokumentacja medyczna;

k.213-215, 231-232; opinia psychiatryczna biegłej lek. med. B. P.- M. z 7.06.2017r., i z 31.07.2017r.).

Z uwagi na doznane obrażenia, jak i proces leczenia powódka wymagała wsparcia oraz opieki osób trzecich. W okresie hospitalizacji (18-24.07.2014r.), a więc przez 7 dni powódka wymaga po 2 godziny dziennie takiej opieki (w sumie 14 godzin). W okresie 24.07. – 1.08.2014r., po 8 godzin dziennie (w sumie 56 godzin), a w okresie 1.08.-31.10.2014r., po 1 godzinie ( 90 godzin w sumie). Łącznie więc powódka wymagała opieki przez 104 dni, w wymiarze 160 godzin, co przy stawce 10zł za godzinę opieki (dolne granice uśrednionej stawki wypłacanej przez MOPS niewykwalifikowanym opiekunom) daje kwotę 1600zł. W późniejszym okresie powódka, w codziennym funkcjonowaniu, nie wymagała już opieki, ani pielęgnacji osób trzecich.

(k. 244-246; 261-262: opinia biegłej z zakresu pielęgniarstwa mgr J.F.
z 19.10.2017r, i z 3.01.2018r.).

W dniu wypadu powódka miała 41 lat. Samotnie wychowywała 3 letnią córkę (powódka ma 4-ro dzieci). Prowadziła aktywny tryb życia, chodziła na spacery, jeździła na rowerze, spotykała się ze znajomymi. Była wówczas w trakcie poszukiwania pracy – uczestniczyła
w projekcie „Przeciw wykluczaniu społecznemu w powiecie (...)”. Wypadek zmienił diametralnie jej codzienne funkcjonowanie. Musiała wycofać się z planów związanych
z aktywizacją zawodową. Od wypadku do 1 sierpnia 2014r,(tydzień po hospitalizacji) była osobą leżącą, zdaną na pomoc i opiekę osób trzecich. Wsparcia takiego, ze względu na stan zdrowia, wymagała zresztą jeszcze przez okres 3 miesięcy od opuszczenia szpitala, a to z uwagi na problemy z poruszaniem się. Wsparcie to było jej udzielane przez najbliższych (ojciec G. K., córki M. i L. W.), którzy pomagali jej przy toalecie, myciu, ubieraniu, robieniu zakupów, przygotowywaniu posiłków, utrzymaniu porządku w mieszkaniu, opiece nad 3 letnim dzieckiem. Powódka źle funkcjonowała po wypadku, ciągłe bóle głowy, nogi, biodra, problemy ze słuchem powodowały, że przyjmowała środki przeciwbólowe. Pojawiła się bezsenność i stany lękowe, powódka stała się nerwowa zaczęła wpadać w skrajne stany emocjonalne (płaczliwość) bała się wyjść z domu, przechodzić przez ulicę, niepokoiła się o swój stan zdrowia i przyszłość. Ze względu na niedosłuch wycofała się z kontaktów interpersonalnych, zrezygnowała z jazdy na rowerze, spacerów, zaczęła izolować się w domu. W konsekwencji podjęła terapię psychiatryczną, cały czas była natomiast po opieką ortopedyczna i chirurgiczną.

Na lekarstwa i środki medyczne powódka wydała w sumie 401,70zł, z tym, że bez związku z przedmiotowym wypadkiem były wydatki na leki w postaci alugastrinu, bisocardu, rapacholinu C - na kwotę 92,92zł ( w tym zakresie cofnięto zresztą pozew). W dojazdach do lekarza
i placówek medycznych powódka korzystała z pomocy kolegi D. Ż., któremu płaciła po 20zł, za wyjazd ; w sumie (14 wyjazdów) wydatkował 280zł. Czterokrotnie na wizyty lekarskie pojechała środkami komunikacji miejskiej wydatkując na to (4x5,60zł) 22,40zł.
W sumie więc poniosła koszty przejazdów na kwotę 302,40zł.

(k. 4 -26 ; 102-106; 115-117: dokumentacja medyczna,

k.45: umowa z(...), o uczestnictwo w projekcie „Przeciw wykluczaniu społecznemu”;

k.27-44; faktury dołączone do pozwu;

k. 87 akt likwidacji szkody oświadczenie powódki dotyczące dojazdów;

k. 109-110; zeznania świadka G. K.;

k. 110-111; zeznania świadka M. W.,

k. 111-113; zeznania powódki ).

Szkodę pozwanemu, w imieniu powódki, złożyła początkowo Spółka (...)
w piśmie z 18.08.2014r. (pozwany otrzymał je 20.08.2014r.), w którym żądano kwoty 25.000zł tytułem zadośćuczynienia. Obecny pełnomocnik powódki ponowił zgłoszenie
w piśmie
z 6.03.2015r. (pozwany otrzymał je 9.03.2015r.) żądając:
- zadośćuczynienia w kwocie 70.000zł,

- zwrotów kosztów leczenia – 159zł,

-zwrotu kosztów ubrania - 200zł,

- zwrotu kosztów opieki – 1600zł,

- zwrotu kosztów przejazdu – 440zł ( w tym były przejazdy z D. Ż. na kwotę 280zł).

Pozwany sporządził na swoje potrzeby tzw.: „ opinię kompleksową” z 21.09.2014r.
i 10.03.2015r. z których wynikało, że uszczerbek na zdrowiu powódki wynosił 6% oraz, że wydatki na część lekarstw (alugastrin, bisocard, rapacholin C) nie są w związku
z przedmiotowym wypadkiem. Decyzjami z 2.03.2015r, oraz 16.03.2015r. pozwany przyznał (i wypłacił) powódce w sumie kwotę 8. 286,50zł, obejmującą:

- 8.000zł tytułem zadośćuczynienia,

- 150zł tytułem ryczałtu na leczenie,

- 100zł, tytułem ryczałtu za uszkodzenie rzeczy,

- 36,50zł. tytułem zwrotu kosztów przejazdu.

( akta likwidacja szkody i zalegające w nich:

k.13 ; pismo Sp. (...) z 18.08.2014r.,

k. 35 ; decyzja pozwanego z 16.03.2015r.,

k.37 ; decyzja pozwanego z 3.03.3015r.

k.58 ; pismo pełnomocnika powódki z 6.03.2015r,.

k.123 ; opinia kompleksowa z 21.09.2014r.

k.133 : opinia z 10.03.2015r.)

Ustaleń faktycznych Sąd dokonał w oparciu o dowody przytoczone przy poszczególnych fragmentach stanu faktycznego. Dowody z przywołanych dokumentów zarówno urzędowych, jak i prywatnych nie były kwestionowane co do swej autentyczności przez strony, a ponieważ nie wzbudziły wątpliwości Sądu uznano je za wiarygodne
i poczyniono na ich podstawie ustalenia faktyczne stosowne do dyspozycji art. 244 i 245 kpc. Walorem wiarygodności obdarzył też Sąd wszystkie opracowane w sprawie opinie biegłych. Ostatecznie (po pisemnym uzupełnieniu i odniesieniu się do zgłoszonych zarzutów) nie były one zresztą kwestionowane przez strony procesu. Ponieważ są one jasne, zrozumiałe, kompletne i należycie oraz logicznie umotywowane, to Sąd nie miał procesowych podstaw do zakwestionowania ich mocy dowodowej. Za wiarygodne uznał też Sąd dowody z osobowych źródeł dowodowych czyniąc na ich podstawie ustalenia faktyczne odnośnie okoliczności, co do których są one zgodne ze sobą oraz korelują ze stanem faktycznym ustalonym w oparciu
o obiektywny materiał dowodowy w postaci dokumentów i opinii biegłych.

Sąd ustalając wysokość wydatków powódki na koszty przejazdów posiłkował się dyspozycja art. 322 kpc, Dokumentacja medyczna powódki potwierdza fakt i konieczność wizyt w placówkach medycznych i u lekarzy w datach wskazanych w uzasadnieniu pozwu, będących powtórzeniem dat zawartych w oświadczeniu powódki złożonym w aktach likwidacji szkody. Nie ma żadnych podstaw, aby w tym zakresie odmówić wiarygodności zeznaniom powódki co do wydatkowania na ten cel kwoty 280zł. znajomemu D. Ż., który poświęcał swój czas i dysponował swoim pojazdem, aby świadczyć powódce pomoc. Kwota ta, jak i sposób oraz okoliczności jej wydatkowania zgodne są z resztą z zasadami doświadczenia życiowego , Analogicznie należy potraktować wydatkowanie kwoty 22,40zł, na środki komunikacji miejskiej.

Za nieudokumentowane przez powódkę uznał natomiast Sąd część wydatków na lekarstwa na kwotę 92,02zł. związaną z zakupem alugastrinu, bisocardu, rapacholinu C). Pozwany zakwestionował bowiem związek przyczynowy pomiędzy tymi wydatkami (na te konkretne leki), a wypadkiem, co nie spotkało się z reakcją dowodową powódki. Ostatecznie zresztą (k.281) powódka cofnęła w tym zakresie (kwota 92,92zł) żądanie pozwu zrzekając się tego roszczenia.

Sąd zważył co następuje:

Co do samej zasady odpowiedzialność cywilnoprawna pozwanego względem powódki za skutki przedmiotowego wypadku nie budzi wątpliwości Sądu ( nie była zresztą sporna) i ma swoje oparcie w art. 445 § 1 i art. 444 §1 i 2 kc w zw. z art. 436 § 1 i art. 822 §1-4 kc.

I.  Zadośćuczynienie :

Stosownie do art. 445 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W przepisie tym chodzi o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia). Zadośćuczynienie pieniężnie ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień i obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma wiec ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, przyznawane jest przy tym jednorazowo. Kompensacyjny charakter zadośćuczynienia oznacza, że to przede wszystkim rozmiar doznanej krzywdy ma decydujący wpływ na jego wysokość, która powinna przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Ocena, jaka kwota powinna być „odpowiednia” w rozumieniu art. 445 § 1 kc powinna uwzględniać całokształt okoliczności sprawy nie wyłączając takich czynników jak np. wiek poszkodowanego, czy tez postawa sprawcy oraz rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową( zob. np., wyrok SN z 17.09.2010, IICKS 94/10, OSNC 2011/4/44; wyrok SN z 28.01.2010r. ICSK 244/09 LexisNexis 2438713). Funkcja Kompensacyjna zadośćuczynienia oznacza, że jego wysokość powinna stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej i wynagrodzić doznane cierpienie fizyczne i psychiczne. Pamiętać przy tym należy, że zdrowie człowieka jest dobrem szczególnie cennym, stąd przyjmowanie niskich kwot zadośćuczynienia w przypadku ciężkich uszkodzeń ciała prowadzi do niepożądanej deprecjacji tego dobra (por. wyrok SN z 16.07.1997r. II CKN 273/97). Z kolei powoływanie się na potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia
w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia (tak: SN w wyroku z 30.01.2004r. ICK 131/03).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że sama powódka miała tu pewien problem z „oszacowaniem” odpowiedniej – do rozmiarów krzywdy- wysokość należnego jej zadośćuczynienie. Pierwotnie (pismo spółki (...) z 18.08.2014r.) żądała kwoty 25.000zł, później (pismo pełnomocnika z 6.03.2015r,) kwoty 70.000zł., zaś
w niniejszym pozwie skonkretyzowała jego wysokość na 125.000zł. Pozwany z kolei wypłacił powódce z tego tytułu kwotę 8.000zł eksponując przy tym ustalony przez siebie stopień (6%) trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki.

W ocenie Sądu „odpowiednim” zadośćuczynieniem powinna być – w realiach sprawy- kwota 90.000zł. Wymaga tego kompensacyjny charakter zadośćuczynienia oraz zakres
i rozmiar doznanej przez nią krzywdy, a ten był znaczny. W pierwszej kolejności zauważyć należy, że przedmiotowy wypadek godził w zdrowie powódki , a więc jedno z najcenniejszych dóbr człowieka wywołując trwałe skutki na płaszczyźnie ortopedycznej(w sumie 10%) skutkujące niewydolnością funkcjonalną lewego stawu kolanowego, jak też neurologicznej, ortopedycznej i psychiatrycznej. Powódka doznała przecież masywnego urazu czaszkowo – mózgowego z utratą przytomności, objawami wstrząśnięcia mózgu oraz pourazowym krwotokiem podpajęczynówkowym (8% trwałego uszczerbku), nadto głuchoty lewego ucha wraz z szumami lewego ucha i bólami głowy (20% trwałego uszczerbku) skutkującymi zaburzeniami słyszenia, rozumienia mowy oraz słyszenia kierunkowego. Konsekwencją tego wypadku są też zaburzenia psychiatryczne pod postacią zaburzeń depresyjno lekowych skutkujących długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym (powódka nie udowodniła natomiast jaki był stopień – procent tego długotrwałego uszczerbku). Skutkom tym towarzyszył wyraźny ból i cierpienie opisane szczegółowo w podstawie faktycznej tego wyroku, które okresowo pojawiają się u powódki nadal, pomimo upływu ponad 3 lat od samego wypadku. Istotnym dla rozmiaru i zakresu doznanej przez powódkę krzywdy jest fakt, że na każdej z tych płaszczyzn rokowania na przyszłość nie są dla powódki korzystne. Liczyć bowiem należy się z szybszym wystąpieniem pourazowej artrozy lewego stawu kolanowego (prawdopodobieństwo operacji), a także wymagana jest – z uwagi n niepewność rokowań- stała obserwacja neurologiczna i otolaryngologiczna oraz kontynuacja leczenia psychiatrycznego. Przedmiotowy wypadek zmienił też diametralnie dotychczasowe życie powódki powodując jej kilkumiesięczne „unieruchomienie” w domu, kiedy praktycznie była zdana i zależna od wsparcia oraz opieki osób najbliższych , a w dłuższej perspektywie skutkował przewlekłym (bo trwającym do chwili obecnej) leczeniem. Wszystkie naprowadzone wyżej okoliczności nakazują odpowiednio zrekompensować doznana przez powódkę krzywdę, stąd też Sąd nie miał wątpliwości, że wypłacone jej przez pozwanego świadczenie jest rażąco zaniżone,
a adekwatna kwotą zadośćuczynienia powinno być 90.000zł . Ponieważ od tej kwoty jej należało odjąć świadczenie wypłacone przez pozwanego (8000zł) oraz nawiązkę zasądzoną w wyroku karnym i wypłacona przez sprawcę szkody (2000zł) to zasądzenie podlega zadośćuczynieniu w kwocie 80.000zł

Wbrew sugestiom pozwanego, orzeczenie sądu przyznające zadośćuczynienie (podobnie jak
i odszkodowanie) ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego (zob. np. wyrok SN z 28.06,2005r, ICK 7//05). Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia z art. 445 §1 kc. Ma charakter zobowiązania bezterminowego, toteż przekształcenie go w zobowiązanie terminowe może nastąpić w wyniku wezwania wierzyciela (pokrzywdzonego) skierowanego wobec dłużnika do spełnienia świadczenia – art. 445 kc (por. wyrok SN
z 22,07.2007r., ICSK 433/06) . Jeśli zobowiązanymi do wypłaty jest ubezpieczyciel, to powinien on – zgodnie z art. 817 §1 kc. co do zasady, spełnić świadczenie w terminie 30 dni, licząc od daty zgłoszenia żądania.

W realiach niniejszej sprawy pozwany pozostawał w opóźnieniu ( art. 481 § 1 kc), co do zapłaty kwoty 70.000 zł. od dnia 9.04.2015r, . skoro wezwanie o zapłatę takiego zadośćuczynienia – zawarte w piśmie z 6.03.2015r.- otrzymał w dniu 9.03.2015r. i miał 30 dni na jego spełnienie, zaś co do zapłaty reszty zadośćuczynienia w kwocie 10.000zł w opóźnieniu był od dnia 27.03.2016r., tj. 30 dni licząc od dnia doręczenia odpisu pozwu, co nastąpiło (k.99) w dniu 24.02.2016r.

Dalej idące żądanie zasądzenia zadośćuczynienia Sąd oddalił jako wygórowane.

II.  Skapitalizowana renta.

Stosownie do art. 444 § 2 kc, jeżeli zwiększyły się potrzeby poszkodowanego , to może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

W przedmiotowej sprawie powódka żąda takiej renty za okres od 18.07. – 31.10.2014r., kiedy to wymagała opieki osób trzecich. Roszczenie to, jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych jest uzasadnione zarówno co do zasady, jak i wysokości. W wskazanym okresie czasu powódka rzeczywiście wymagała wsparcia i opieki osób trzecich (udzielali jej zresztą tego członkowie najbliższej rodziny), których koszt wyniósł 1.600zł. Roszczenie to powódka zgłosiła pozwanemu w takiej właśnie wysokości jeszcze w piśmie z 6.03.2015r. ( pozwany dostał je 9.03.2015r.) i ponowiła w niniejszym pozwie. Stąd też żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, tj. od 28.10.2015r., jest tu uzasadnione
i ma swoje oparcie w art. 481 § 1 kpc. w zw. z art. 321 § 1 kpc ( Sąd jest tu związany żądaniem pozwu co do daty odsetek za opóźnienie).

III.  Odszkodowanie.

Zgodnie z art. 444 § 1 kc. (zdanie pierwsze ) w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Niniejszym pozwem powódka, na tej podstawie prawnej, dochodzi od pozwanego zwrotu kosztów leczenia i zwrotu kosztów dojazdu do placówek medycznych w łącznej kwocie 517,60zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28/.10.2015r, (data wytoczenia pozwu).

Co do zwrotu kosztów leczenia, to w toku przedsądowej likwidacji szkody powódka żądała (w piśmie z 6.03.2015r.) kwoty 159zł, pozwany zaś przyznał (decyzją z dnia 2.03.2015r.) kwotę150zł.

W pozwie powódka wskazała, że koszty te poniosła na kwotę 401,70zł, od której odjęła wypłacony przez pozwanego ryczałt (150zł) i żądała zasądzenia kwoty 251,70zł. Pozwany zakwestionował skutecznie część z tych wydatków na kwotę 92,92zł (alugastrin, bisocard, rapacholin C) i w tym zakresie powódka cofnęła pozew, stąd też do zasądzenia na rzecz powódki jest kwota 158,78zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28.10.2015r. (żądanie zapłaty kwoty 159zł. pozwany otrzymał bowiem 9.03.2015r.).

Co do zwrotu kosztów dojazdu do placówek medycznych, to w toku przedsądowej likwidacji szkody powódka żądała ( w piśmie z 6.03.2015r.) kwoty 440zł, obejmującej między innymi wydatki w kwocie 280zł. za dojazdy z kolegą D. Ż.; pozwany – decyzją z 16.03.2015r. – przyznał jej jedynie kwotę 36,50zł. Z kolei w pozwie powódka wyliczyła je na kwotę 302,40zł, w tym:

- 280zł. na dojazdy z kolegą D. Ż. ( jak w przedsądowej likwidacji szkody),

- 22,40zł za cztery dojazdy komunikacją miejską ( 4 x 5,60zł),

po czym odjęła wypłacona przez pozwanego kwotę 36,50zł i żądała zapłaty różnicy
w wysokości 265,90zł; pozwany odmówił spełnienia tego świadczenia.

Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych powódka poniosła koszty dojazdu do placówek medycznych na kwotę 302,40zł, co po odjęciu wypłaconego przez pozwanego świadczenia ( 36,50ZŁ) skutkowało zasądzeniem kwoty 265,90zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 243,50zł (280 -36,50) od dnia 28.10.2015r. (bo w tym zakresie roszczenie było zgłoszone w toku przedsądowej likwidacji szkody),

- od kwoty 22,40 zł, od dnia 27.03.2016r. (30 dni od doręczenia odpisu pozwu, to roszczenie pojawiło się dopiero w pozwie).

Reasumując powódce należy się więc odszkodowanie w kwocie 424,68 zł. (158,78 +265,90) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 402,28zł ( 158,78 + 243,50) od dnia 28.10.2015r,

- od kwoty 22,40zł od dnia 27.03.2016r.

Dalej zaś idące żądanie pozwu, jako nieudowodnione oddalono.

IV.  Ustalenie odpowiedzialności na przyszłość.

Żądanie w procesie o zasądzenie określonego świadczenia w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia także ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia jest niesporne i ugruntowane
w judykaturze (zob. uchwała SN z 17.04.1970r., IIIPZP 34/69, OSNCP 1970/12/217).

Zgłoszone w niniejszym pozwie żądanie ma oparcie w dyspozycji art. 189 kpc oraz w stanie faktycznym niniejszej sprawy. Obiektywnie rzecz biorąc powódka ma interes prawny w takim ustaleniu, skoro na płaszczyźnie ortopedycznej, neurologicznej i otolaryngologicznej rokowania na przyszłość są niepewne, zaś na gruncie psychiatrycznym wymaga ona dalszego leczenia. Dlatego też żądanie to należało uwzględnić.

Z powyższych względów orzeczono jak w pkt. I – II oraz IV wyroku.

W pkt. III orzeczono w oparciu o art. 355 § 1 kpc, w związku z art. 203 § 1i 4 kpc, a to co do części roszczenia odszkodowawczego (kwota 92,92zł na koszty leczenia), odnośnie której powódka cofnęła pozew i zrzekła się roszczenia.

V.  Koszty procesu.

Ponieważ wartość przedmiotu sporu wynosiła 119.118zł zaś zasądzono świadczenie
w kwocie 82.024,68zł, to uznać należy, że powódka „wygrała” proces w 69%.

Poniesione przez każdą ze stron koszty procesu wyniosły po 3.617zł i obejmowały „taryfowe” wynagrodzenie pełnomocników z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. Zasądzając od pozwanego na rzecz powódki zwrot kosztów procesu w kwocie 2.496zł (69% z 3.617zł) Sąd oparł się o art. 100kpci miał na uwadze zarówno wynik sprawy, jak i ocenny charakter roszczenia o zadośćuczynienie, oraz zasadę słuszności leżącą u podstaw stosowania tego przepisu.

Do ściągnięcia na rzecz Skarbu Państwa pozostaje opłata od pozwu (powódka jej nie uiściła) oraz wyłożone tymczasowo wydatki na kwotę 3.769,22zł (rozliczenie k. 273). Należna Skarbowi Państwa opłata od pozwu wynosiła 5.956zł, (5% z 119.118zł). Część z niej
w wysokości 4.102zł ( 5 % kwoty 82.024,68zł) podlega ściągnięciu od pozwanego w oparciu o art. 113 ust.1 uksc w zw. z art. 100 kpc, pozostała zaś część – 1.854zł - od powódki
z zasądzonego na jej rzecz świadczenia, na podstawie art. 113 ust. 2 pkt. 1 uksc w zw. z art. 100kpc. Z kolei część z poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków w kwocie 2.600,76zł (69% z kwoty 3.769,22zł) należało ściągnąć od pozwanego ona podstawie art. 113 ust.1 w zw. z art. 83 ust.2 uksc, a pozostała część w kwocie 1.168,46zł od powódki
z zasądzonego na jej rzecz świadczenia, w oparciu o art. 113 ust. 2 pkt. 1 w zw. z art. 83 ust.2 uksc. Tak więc reasumując, ściągnięciu od pozwanego podlega w sumie kwota 6.702,76zł (4.102 +2.600,76), zaś od powódki kwota 3.022,46zł (1.168,46 + 1.854) – o czym orzeczono w pkt.VI wyroku.